اصل ۷۲ قانون اساسی: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
جز (added Category:قوه مقننه using HotCat) |
(ابرابزار) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''اصل ۷۲ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران''': مجلس شورای اسلامی نمی‌تواند قوانینی وضع کند که با اصول و احکام مذهب رسمی کشور یا | '''اصل ۷۲ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران''': مجلس شورای اسلامی نمی‌تواند قوانینی وضع کند که با اصول و احکام مذهب رسمی کشور یا قانون اساسی مغایرت داشته باشد. تشخیص این امر به ترتیبی که در اصل نود و ششم آمده بر عهده شورای نگهبان است. | ||
== مطالعات تطبیقی == | == مطالعات تطبیقی == | ||
در حقوق فرانسه برای قضاوت در باب ماهیت قانون، ارگان سیاسی خاصی در نظر گرفته | در حقوق فرانسه برای قضاوت در باب ماهیت قانون، ارگان سیاسی خاصی در نظر گرفته شده‌است که شورای قانون اساسی نامیده می‌شود. و متشکل از ۹ نفر است که سه نفر آنان از سوی رئیس‌جمهور سه نفر از سوی رئیس مجلس ملی و سه نفر از سوی رئیس مجلس سنا تعیین می‌شوند. همچنین همه روسای جمهور قبلی عضو این شورا هستند. وظیفه اعضای شورا این است که در مورد کنترل قانون عادی با قانون اساسی اظهار نظر نمایند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق اساسی و نهادهای سیاسی|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5267404|صفحه=|نام۱=سیدابوالفضل|نام خانوادگی۱=قاضی شریعت پناهی|چاپ=13}}</ref> | ||
== فلسفه و مبانی نظری == | == فلسفه و مبانی نظری == | ||
فلسفه کنترل قوانین عادی و انطباق آنها با قانون اساسی ناشی از این است که اولا همانگونه که بین مقامات سلسله مراتب وجود دارد بین مصوبات آنها نیز سلسله مراتب وجود دارد. و چون قوه | فلسفه کنترل قوانین عادی و انطباق آنها با قانون اساسی ناشی از این است که اولا همانگونه که بین مقامات سلسله مراتب وجود دارد بین مصوبات آنها نیز سلسله مراتب وجود دارد. و چون قوه مؤسس بالاترین مقام کشور است مصوبات آن نیز بر سایرین برتری دارد. و دوم اینکه قوه مقننه مانند هر قوه دیگر ممکن است از حدود قانون تجاوز کند و اینجاست که اصل حاکمیت قانون و آزادی‌های افراد ایجاب می‌کند که مرجع بی‌طرفی مصوبات آن را با قانون اساسی مطابقت داده و در صورت تعارض از تصویب آن جلوگیری نماید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق اساسی|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3634284|صفحه=|نام۱=منوچهر|نام خانوادگی۱=طباطبایی مؤتمنی|چاپ=10}}</ref> | ||
== نکات توضیحی تفسیری دکتری == | == نکات توضیحی تفسیری دکتری == | ||
مجلس شورا حق دارد قوانینی را که مصلحت | مجلس شورا حق دارد قوانینی را که مصلحت می‌داند وضع کند مگر اینکه خلاف شرع باشد که در این صورت مانع تصویب قانون می‌شوند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه مقالات گامی به سوی عدالت (جلد اول) (آزادی، عدالت، حقوق عمومی)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3090076|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=1}}</ref> بدین معنا که اعتبار قانونی مصوبات مجلس شورای اسلامی منوط به اظهار نظر شورای نگهبان است و در مقام تعارض دو قانون که شورای نگهبان تأیید نموده‌است، معیار تاریخ تصویب مجلس است در صورت وحدت زمان قانون عام قانون خاص را تخصیص می‌زند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در نظم حقوق کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4725944|صفحه=|نام۱=امیر|نام خانوادگی۱=ساعدوکیل|نام۲=پوریا|نام خانوادگی۲=عسکری|چاپ=3}}</ref> | ||
== مواد مرتبط == | == مواد مرتبط == | ||
[[اصل ۴ | [[اصل ۴ قانون اساسی]] | ||
[[اصل ۷۱ | [[اصل ۷۱ قانون اساسی]] | ||
[[اصل ۹۶ | [[اصل ۹۶ قانون اساسی]] | ||
== مقالات مرتبط == | == مقالات مرتبط == | ||
* [[جایگاه حقوقی مصوبات شورای عالی امنیت ملی در نظام حقوق اساسی ایران]] | * [[جایگاه حقوقی مصوبات شورای عالی امنیت ملی در نظام حقوق اساسی ایران]] | ||
* [[پیوند جمهوریت و اسلامیت نظام و نهاد مغفول آن]] | * [[پیوند جمهوریت و اسلامیت نظام و نهاد مغفول آن]] | ||
نسخهٔ ۳۰ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۰۲:۴۰
اصل ۷۲ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران: مجلس شورای اسلامی نمی‌تواند قوانینی وضع کند که با اصول و احکام مذهب رسمی کشور یا قانون اساسی مغایرت داشته باشد. تشخیص این امر به ترتیبی که در اصل نود و ششم آمده بر عهده شورای نگهبان است.
مطالعات تطبیقی
در حقوق فرانسه برای قضاوت در باب ماهیت قانون، ارگان سیاسی خاصی در نظر گرفته شده‌است که شورای قانون اساسی نامیده می‌شود. و متشکل از ۹ نفر است که سه نفر آنان از سوی رئیس‌جمهور سه نفر از سوی رئیس مجلس ملی و سه نفر از سوی رئیس مجلس سنا تعیین می‌شوند. همچنین همه روسای جمهور قبلی عضو این شورا هستند. وظیفه اعضای شورا این است که در مورد کنترل قانون عادی با قانون اساسی اظهار نظر نمایند.[۱]
فلسفه و مبانی نظری
فلسفه کنترل قوانین عادی و انطباق آنها با قانون اساسی ناشی از این است که اولا همانگونه که بین مقامات سلسله مراتب وجود دارد بین مصوبات آنها نیز سلسله مراتب وجود دارد. و چون قوه مؤسس بالاترین مقام کشور است مصوبات آن نیز بر سایرین برتری دارد. و دوم اینکه قوه مقننه مانند هر قوه دیگر ممکن است از حدود قانون تجاوز کند و اینجاست که اصل حاکمیت قانون و آزادی‌های افراد ایجاب می‌کند که مرجع بی‌طرفی مصوبات آن را با قانون اساسی مطابقت داده و در صورت تعارض از تصویب آن جلوگیری نماید.[۲]
نکات توضیحی تفسیری دکتری
مجلس شورا حق دارد قوانینی را که مصلحت می‌داند وضع کند مگر اینکه خلاف شرع باشد که در این صورت مانع تصویب قانون می‌شوند.[۳] بدین معنا که اعتبار قانونی مصوبات مجلس شورای اسلامی منوط به اظهار نظر شورای نگهبان است و در مقام تعارض دو قانون که شورای نگهبان تأیید نموده‌است، معیار تاریخ تصویب مجلس است در صورت وحدت زمان قانون عام قانون خاص را تخصیص می‌زند.[۴]
مواد مرتبط
مقالات مرتبط
- جایگاه حقوقی مصوبات شورای عالی امنیت ملی در نظام حقوق اساسی ایران
- پیوند جمهوریت و اسلامیت نظام و نهاد مغفول آن
- بررسی عملکرد دکتر مصدق در رابطه با قوه مقننه از منظر قانون اساسی مشروطه و تئوری اساس
- شرط ثبات در قراردادهای سرمایه‌گذاری خارجی از منظر حقوق اداری
منابع
- ↑ سیدابوالفضل قاضی شریعت پناهی. حقوق اساسی و نهادهای سیاسی. چاپ 13. میزان، 1393. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5267404
- ↑ منوچهر طباطبایی مؤتمنی. حقوق اساسی. چاپ 10. میزان، 1386. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3634284
- ↑ ناصر کاتوزیان. مجموعه مقالات گامی به سوی عدالت (جلد اول) (آزادی، عدالت، حقوق عمومی). چاپ 1. میزان، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3090076
- ↑ امیر ساعدوکیل و پوریا عسکری. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در نظم حقوق کنونی. چاپ 3. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4725944