اصل ۴۷ قانون اساسی: تفاوت میان نسخه‌ها

* [[اصل ۴۶ قانون اساسی|مشاهده اصل قبلی]]

* [[اصل ۴۸ قانون اساسی|مشاهده اصل بعدی]]

== مواد مرتبط ==

[[اصل ۴۶ قانون اساسی]]

[[ماده ۳۱ قانون مدنی]]

[[ماده ۱۴۰ قانون مدنی]]

== پیشینه ==

[[اصل ۱۵ متمم قانون اساسی|اصل 15 متمم قانون اساسی مشروطه]] بیان داشته: «هیچ ملکی را از [[تصرف]] صاحب ملک نمی‌توان بیرون آورد مگر با مجوز شرعی و آن نیز پس از تعیین و [[تادیه]] قیمت عادله است».<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون اساسی در نظام حقوقی ایران پیشینه، آموزه‌ها، قوانین|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=نامه هستی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4407332|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=ایمانی|نام۲=امیررضا|نام خانوادگی۲=قطمیری|چاپ=1}}</ref> همچنین مطابق [[اصل 17 متمم قانون اساسی مشروطه|اصل 17 این قانون]]: « سلب تسلط مالکین و متصرفین از املاک و اموال متصرفه ایشان به هر عنوان که باشد ممنوع است مگر به حکم قانون.».

== مطالعات تطبیقی ==

در نخستین اعلامیه حقوق، به ویژه در اعلامیه بشر و شهروند ۱۷۸۹ فرانسه، حق مالکیت در زمره حقوق فردی و فطری آمده و برای آن وصف "حقوق تعرض ناپذیر و مقدس " انسانها را قائل شده‌اند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=بایسته‌های حقوق اساسی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3114892|صفحه=|نام۱=سیدابوالفضل|نام خانوادگی۱=قاضی شریعت پناهی|چاپ=38}}</ref>

== نکات تفسیری دکترین اصل 47 قانون اساسی ==

یکی از اصول مسلم حقوق، اصل مالکیت شخصی است که به عنوان یک ضرورت فطری مورد توجه انسان بوده و موجب قوام نظام اجتماعی است اما مالکیتی محترم است که از راه مشروع به دست آمده باشد، از این امر دو نتیجه حاصل می‌شود: اول، مالک حق همه نوع تصرف در [[مال]] خود را دارد مگر آن که قانون استثنایی در مورد آن مطرح کرده باشد و دوم، هیچ‌کس حق تصرف در مال وی را ندارد مگر با [[اذن]] مالک یا حکم قانون.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قواعد فقه (جلد اول) (بخش حقوق خصوصی)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=282256|صفحه=|نام۱=آیت اله عباسعلی|نام خانوادگی۱=عمیدزنجانی|چاپ=2}}</ref> به بیان دیگر مالک می‌تواند هر تصرفی در مال خود بکند و مانع از تصرف و انتفاع دیگران نیز بشود. مالکیت در مرحله ایجاد حق فردی است و قانون از آن در برابر تجاوز حمایت می‌کند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دوره مقدماتی حقوق مدنی (اموال و مالکیت)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2941680|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=30}}</ref>  

== نکات توضیحی اصل 47 قانون اساسی ==

مالکیت از [[حقوق فطری]] و طبیعی بشر است نه «حق قانونی» بنابر این سلب مالکیت افراد بدون پرداخت غرامت و تحدید خودسرانه مالکیت خلاف [[حقوق طبیعی]] و فطری است. موارد تحدید مالکیت پذیرفته شده در نظام حقوقی جنبه سلبی دارند و بسیاری از این تحدیدها در واقع تحدید حدود مالکیت عمومی و خصوصی است و نیز این محدودیت ها عمدتا در خصوص [[اموال غیرمنقول]] و فعالیت های اقتصادی است بنابر این اموال منقول کماکان تابع اصل اطلاق مالکیت هستند. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=تملک اموال عمومی و مباحات (مباحث حقوق اقتصادی مالکیت)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1780932|صفحه=|نام۱=محمدطاهر|نام خانوادگی۱=کنعانی|چاپ=1}}</ref>

{{هوش مصنوعی (ماده)}}

# مالکیت شخصی به رسمیت شناخته شده است.

# حریم مالکیت شخصی محفوظ است تا زمانی که از مسیر قانونی عبور کرده باشد.

# قانون به عنوان مرجع نهایی در تعیین شرایط و محدودیت‌های مالکیت شخصی تعیین شده است.

== رویه های قضایی ==

* [[رای هیات تخصصی دیوان عدالت اداری درباره ابطال قسمت (ب) و تبصره آن و بند ۶ آن قسمت ماده ۱۹ عوارض قانونی از بابت اسناد صادره اداره ثبت]]

* [[نظریه شماره 7/99/1115 مورخ 1399/10/13 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره منوط نبودن دعوای خلع ید به ابطال تصمیم بایر بودن ملک موضوع قانون زمین شهری]]

* [[نظریه شماره 1198/96/7 مورخ 1396/05/30 اداره کل حقوقی قوه قضاییه]]

== مقالات مرتبط ==

* [[آسیب‌شناسی حق مالکیت افراد از دیدگاه حقوق عمومی با تاکید بر نقش دیوان عدالت اداری|آسیب‌شناسی حق مالکیت افراد از دیدگاه حقوق عمومی با تأکید بر نقش دیوان عدالت اداری]]

* [[مالکیت در حصار کاربری «نگاهی به تعیین کاربری از منظر فقه وحقوق»]]

* [[محدودیت‌های‌حقوق مالکانه‌ اشخاص‌ در قوانین‌ و مقررات‌ شهرداری‌ها]]

== کتب مرتبط ==

* [[سرقت در حقوق کیفری ایران]]

== منابع ==

{{پانویس}}