ماده 181 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت

ماده 181 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت:پس از گذشتن مهلتی که برای پذیره نویسی معین شده است و در صورت تمدید بعد از انقضای مدت تمدید شده هیات مدیره حداکثر تا‌ یک ماه به تعهدات پذیره‌نویسان رسیدگی کرده و تعداد سهام هر یک از تعهدکنندگان را تعیین و اعلام و مراتب را جهت ثبت و آگهی به مرجع ثبت شرکت ها اطلاع خواهد داد.‌ هر گاه پس از رسیدگی به اوراق پذیره نویسی مقدار سهام خریداری شده بیش از میزان افزایش سرمایه باشد هیأت مدیره مکلف است ضمن تعیین تعداد‌سهام هر خریدار دستور استرداد وجه سهام اضافه خریداری شده را به بانک مربوط بدهد.

مواد مرتبط

• ماده 16 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت
• ماده 17 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت

توضیح واژگان

پذیره نویسی:تعهد پذیره نویسی عبارت از تعهد شخص ثالث برای خرید اوراق بهاداری که ظرف مهلت پذیره نویسی به فروش نرسد.در خصوص پذیره نویسی گفته شده است که پذیره نویسی در هنگام تشکیل شرکت عبارت از قراردادی است که ایجاب آن اصالتا از از سوی موسسین صورت گرفته است و پذیره نویسان با امضای ورقه سهم آن را قبول می کنند. همچنین در تعریف دیگری عنوان شده است؛به طور کلی پذیره نویسی عبارت است از نوشتن و امضا کردن مبنی بر تعهدبر انجام دادن کاری است ولی در شرکت های سهامی عبارت است از تعهد به پرداخت قیمت یک یا چند سهم.

افزایش سرمایه:سرمایه شرکت را می توان از طریق صدور سهام جدید و یا از طریق بالا بردن مبلغ اسمی سهام موجود افزایش داد.

نکات توضیحی و تفسیری دکترین

در این ماده نیز قانون گذار به بیان نکات پرداخته است.یکی از این نکات عبارت است از ضرورت ثبت افزایش سرمایه. همانطور که ایجاد شرکت با ثبت محقق می شود. افزایش سرمایه نیز مستلزم ثبت است.ما از این ماده و نیز ماده 182 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت متوجه می شویم که قانونگذار ثبت افزایش سرمایه را ضروری و لازم دانسته است.همچنین متوجه می شویم که وجوه پرداختی قبل از ثبت افزایش سرمایه به شرکت تعلق ندارد و درنتیجه تامین و توقیف انها از سوی طلبکاران شرکت ناممکن است.

نکته اساسی دیگر این ماده این است که بعد از اینکه اعلامیه پذیره نویسی اگهی شد و پذیره نویسی ظرف مهلت مقرر به انجام رسید بعد از اتمام مهلت پذیره نویسی و همچنین بعد از انقاضای مهلت تمدید شده در صورتی که تمدیدی صورت گرفته باشد هیات مدیره وظیفه دارد که حداکثر ظرف 30 روز به تعهدات پذیره نویسان رسیدگی نموده و تعداد سهام هریک از انان را تعیین و اعلام نماید.

نکته دیگری که در اخر این ماده بیان شده است این است که اگر پس از رسیدگی به اوراق پذیره نویسی مقدار سهام خریداری شده بیش از میزان افزایش سرمایه باشد هیات مدیره مکلف است ضمن تعیین تعداد‌ سهام هر خریدار دستور استرداد وجه سهام اضافه خریداری شده را به بانک مربوط بدهد.مثلا اگر سرمایه شرکتی 6 میلیون ریال افزایش پیدا کرده باشد که این سرمایه افزایش یافته به 6000 سهم 1000 ریالی تقسیم شده باشد و در اعلامیه پذیره نویسی برای هر پذیره نویس حداقل یک سهم در نظر گرفته شده باشد. حال پس از انقضای مهلت پذیره نویسی هیات مدیره متوجه می شود که 3000 پذیره نویس حدود 9000 سهم 1000 ریالی پذیره نویسی کرده اند در اینجا هیات مدیره به هر پذیره نویس یک سهم می دهد که می شود 3000 سهم در گام بعدی برای اینکه 6000 سهم تکمیل گردد ضروری است که بقیه تعهد هر پذیره نویس باتوجه به میزانی که پذیره نویسی نموده به نصف تقلیل پیدا می کند.

نکات توضیحی

باتوجه به اینکه به موجب ماده 25 قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران مصوب سال 1384 از تاریخ لازم الاجرا شدن این قانون برای افزایش سرمایه شرکت های سهامی عام اجازه انتشار اعلامیه پذیره نویسی توسط مرجع ثبت شرکت ها پس از موافقت سازمان بورس اوراق بهادار صادر می شود و همچنین به موجب تبصره 1 ماده 23 قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران عرضه عمومی اوراق بهادار باید ظرف مدتی انجام پذیرد که سازمان بورس اوراق بهادار تعیین می کندو با توجه به اینکه مهلتی که طی ان سهامداران می توانند حق تقدم خرید سهام جدید را اعمال کنند کمتر از 60 روز نخواهد بود. این مهلت از روزی که برای پذیره نویسی تعیین می شود شروع می گردد. باید افزود باتوجه به اینکه مطابق این ماده درصورتی که حق تقدم در پذیره نویسی سهام جدید سلب شده باشد مهلت پذیره نویسی سهام جدید 30 روز مقرر در تبصره 1 ماده 23 قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران می باشد و در صورتی که حق تقدم در پذیره نویسی سهام جدید از صاحبان سهام سلب نشده باشد ابتدای مهلت های 30 روز معین گردیده در تبصره 1ماده 23 قانون یادشده پس از اتمام مهلت حق تقدم خرید سهام جدید صاحبان سهام قدیم مقرر در ماده 166 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت که حداقل 60 روز از تاریخ شروع پذیره نویسی می باشد محاسبه می گردد.

نکته دیگری که باید افزود این است که با توجه به ظاهر این ماده و نیز وحدت ملاک از مواد 16 و 17 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت به نظر می رسد برای عملی شدن افزایش سرمایه باید تمام مبلغ تعیین شده برای افزایش سرمایه تعهد شده باشد. از این رو در صورت عدم تعهد قسمتی از مبلغ یادشده،افزایش سرمایه کان لم یکن می شود.