اصل ۸۳ قانون اساسی

اصل ۸۳ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران: بناها و اموال دولتی که از نفایس ملی باشد قابل انتقال به غیر نیست مگر با تصویب مجلس شورای اسلامی، آن هم در صورتی که از نفایس منحصر به فرد نباشد.

• مشاهده اصل قبلی
• مشاهده اصل بعدی

مواد مرتبط

ماده ۱۷۹ قانون آیین‌ نامه داخلی مجلس ۱۳۷۸

پیشینه

اصل 22 نظامنامه اساسی مشروطه بیان می‌دارد: «مواردی كه قسمتی از عايدات يا دارایی دولت و مملكت منتقل يا فروخته می‌شود ... به تصويب مجلس شورای ملی خواهد بود».

فلسفه و مبانی نظری

فلسفه تصویب اصل مزبور از زبان شهید دکتر بهشتی: به‌طور کلی مسئله این است که در طول تجربه گذشته اسنادی از علوم اسلامی و آثار هنری و صنعتی و فرهنگی ما ربوده شده که محال است آنها را بتوان به این مملکت بازگرداند. از این رو دوستان در برابر هر نوع روزنه ربودن حق دارند حساس باشند و به این دلیل که ثروت نسل هاست از آن‌ها باید مراقبت کرد.

نکات تفسیری دکترین اصل 83 قانون اساسی

نفایس ملی به جهات گوناگون از ارزش بالایی برخوردار است و در حقیقت پشتوانه هویت ملی محسوب می‌شود، اما اگر ضرورت اقتضا کند و این نفایس منحصر به فرد نباشند، فروش یا نقل و انتقال آنها با تصویب مجلس میسر است. اما نفایس منحصر به فرد علاوه بر آنکه از اعتبار مالی بالایی برخوردار است از نظر فرهنگی و اجتماعی حفظ و نگهداری آنها ضروری و فروش آنها مطلقاً ممنوع است و حتی مجلس حق تصویب فروش یا انتقال آنها را ندارد.

نکات توضیحی اصل 83 قانون اساسی

لازم است ذکر شود که مجلس تنها از باب نظارت می‌تواند عمل دولت را در خصوص انتقال بناهای و اموال دولتی نفیس ملی، تصویب یا رد کند و صلاحیت اجبار دولت به فروش این اموال را ندارد، چرا که این نوع انتقال از جمله صلاحیت‌های اختصاصی و انحصاری دولت است.

نکات توصیفی هوش مصنوعی اصل 83 قانون اساسی

1. بناها و اموال دولتی که جزء نفایس ملی هستند به غیر قابل انتقال نیستند.
2. انتقال این اموال تنها با تصویب مجلس شورای اسلامی ممکن است.
3. اموال و بناهای دولتی در صورتی منتقل می‌شوند که از نفایس منحصر به فرد نباشند.
4. حفاظت از اموال و بناهای ملی به عنوان بخشی از میراث فرهنگی و تاریخی کشور مهم است.
5. فرآیند انتقال نیازمند نظارت و تصویب نهادهای قانونی است تا اطمینان حاصل شود که منافع ملی حفظ می‌شود.

مقالات مرتبط

• نقش ارزش‌ها در قوانین برای حمایت از آثار غیرمنقول تاریخی ایران
• تحلیلی بر انتقال بناها و اموال؛ موضوع اصل 83 قانون اساسی
• داوری پذیری دعاوی مربوط به اموال عمومی و دولتی
• کنترل‌ قضائی‌ قانون‌ عادی‌ در تطبیق‌ با قانون‌ اساسی‌ (حقوق تطبیقی‌ و ایران‌)

رویه های قضایی

• رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری درباره ابطال بند ۳ مصوبه مورخ ۳/۷/۱۳۷۳ شورای میراث فرهنگی