اصل ۱۴ قانون اساسی: تفاوت میان نسخهها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| (۲۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۱۱ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''اصل ۱۴ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران''': به | {{برای کتاب}}'''اصل ۱۴ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران''': به حكم آیه شریفه {{آیه|لا ینْهاكُمُ اللهُ عَنِ الَّذینَ لَمْ یقاتِلُوكُمْ فِی الدِّینِ وَ لَمْ یخْرِجُوكُمْ مِنْ دِیارِكُمْ اَنْ تَبَرُّوهُمْ وَ تُقْسِطُوا إِلَیهِمْ إِنَّ اللهَ یحِبُّ الْمُقْسِطینَ}} [[دولت]] [[جمهوری اسلامی]] ایران و مسلمانان موظفند نسبت به افراد غیرمسلمان با [[اخلاق حسنه]] و قسط و [[عدل]] اسلامی عمل نمایند و حقوق انسانی آنان را رعایت كنند. این اصل در حق كسانی اعتبار دارد كه بر ضد اسلام و جمهوری اسلامی ایران [[توطئه]] و اقدام نكنند. | ||
* [[اصل ۱۳ قانون اساسی|مشاهده اصل قبلی]] | * [[اصل ۱۳ قانون اساسی|مشاهده اصل قبلی]] | ||
* [[اصل ۱۵ قانون اساسی|مشاهده اصل بعدی]] | * [[اصل ۱۵ قانون اساسی|مشاهده اصل بعدی]] | ||
== اصول و مواد مرتبط == | == اصول و مواد مرتبط == | ||
[[اصل ۱۹ قانون اساسی]] | * [[اصل ۱۳ قانون اساسی]] | ||
* [[اصل ۱۹ قانون اساسی]] | |||
* [[اصل ۲۲ قانون اساسی]] | |||
* [[اصل ۲۸ قانون اساسی]] | |||
* [[اصل ۴۳ قانون اساسی]] | |||
== توضیح واژگان == | |||
[[اصل | * [[دولت]]: به مجموعه ای از مردم که در قلمرو معینی و تحت حاکمیت خاصی سکونت دارند، دولت گفته می شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق اساسی و ساختار حکومت جمهوری اسلامی ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=اطلاعات|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6714900|صفحه=|نام۱=قاسم|نام خانوادگی۱=شعبانی|چاپ=1}}</ref>دولت، مجموعه ای از [[سازمان]] هاست که قدرت عمومی را در جامعه ای در دست دارد، خواه بر اساس [[حاکمیت]] ملی (دموکراسی) باشد، خواه نه.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد سوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6320340|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=4}}</ref> | ||
* [[جمهوری اسلامی]]: جمهوری اسلامی مبتنی بر دو رکن اصولی است، از سویی جمهوریت که مفهومی مدرن و بیشتر حاصل [[حقوق عمومی مدرن|حقوق عمومی]] مصطلح برآمده از نظام لیبرالی غرب است و از سوی دیگر اسلامیت که البته با تفسیر شیعی خاص یعنی «[[ولایت مطلقه فقیه]]» حاصل نگاه دینی و سنتی به حکومت است.<ref>{{Cite journal|title=مبانی و مؤلفههای مدرن حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران در پرتو ساختار و رویه موجود|url=https://csiw.qom.ac.ir/article_2424.html|journal=پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب|date=1402|issn=2476-4213|pages=265–286|volume=10|issue=1|doi=10.22091/csiw.2023.7751.2216|language=fa|first=سید مجتبی|last=واعظی}}</ref> | |||
* [[اخلاق حسنه]]: اخلاق حسنه عبارت است از قواعد رفتاری اشخاص برای زندگی و یا اصول و توانایی آنها برای شناخت اینکه چه چیز خوب و چه چیز بد است. همچنین اخلاق حسنه مجموعه قواعد اخلاقی است که عدم رعایت آنها وجدان عمومی جامعه را اخلاقاً جریحه دار میسازد.<ref>{{Cite journal|title=جایگاه نظم عمومی در معاهدات بینالمللی حقوق بشری و نظام حقوقی ایران و اسلام|url=https://jcl.illrc.ac.ir/article_239492.html|journal=فصلنامه تحقیق و توسعه در حقوق تطبیقی|date=2018-12-22|issn=2717-2074|pages=265–288|volume=1|issue=1|doi=10.22034/law.2018.239492|language=fa|first=تهمینه|last=عدالتجو|first2=زینب|last2=عصمتی}}</ref> به عبارت دیگر به اعمالی که از نظر بیشتر اعضای جامعه، پسندیده بوده و عمل بر خلاف آن، ناشایست باشد، اخلاق حسنه گویند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=تفسیر عرفی قرارداد|ترجمه=|جلد=|سال=1383|ناشر=شلفین|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1567296|صفحه=|نام۱=رضا|نام خانوادگی۱=اصغری|چاپ=1}}</ref> | |||
* [[عدل]]: عدل از صفات بارز الهی در تکوین و تشریع است. عدالت تکوینی، یعنی نظام هستی بر عدل و توازن مستقر بوده و عدالت تشریعی یعنی رعایت اصل عدل، در نظام جعل و وضع و تشریع قوانین.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در نظم حقوق کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4715128|صفحه=|نام۱=امیر|نام خانوادگی۱=ساعدوکیل|نام۲=پوریا|نام خانوادگی۲=عسکری|چاپ=3}}</ref> | |||
* [[توطئه]]: واژه توطئه به معنای مقدمه چینی، اسباب چینی و زمینه سازی برای امری می باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوق کنونی (دکترین و رویه کیفری ایران)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=مهاجر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=813396|صفحه=|نام۱=رضا|نام خانوادگی۱=شکری|نام۲=قادر|نام خانوادگی۲=سیروس|چاپ=8}}</ref> | |||
[[اصل | == فلسفه و مبانی نظری == | ||
به جز مسلمانان غیر شیعه و غیر مسلمانان اهل کتاب، افراد دیگری نیز در جامعه اسلامی زندگی میکنند که با توجه به میزان انعطاف و بیزاری آنان نسبت به مسلمانان به دو گروه تقسیم میشوند: گروه اول، آنان که در عین [[کفر]] و شرک با مسلمانان دشمنی و عداوت نورزیدهاند که مسلمانان میتوانند تا جایی که موجب [[سلطه]] آنان بر جامعه نگردد با ایشان رابطه دوستانه برقرار کنند، و گروه دوم، کسانی که به جنگ با مسلمانان پرداخته و آنان را از خانه و کاشانه شان راندهاند که مطابق آیات ۹٬۸٬۷ سوره ممتحنه هر کس با اینان دوستی کند از گناه کاران است.<ref name=":0">{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در نظم حقوق کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4718760|صفحه=|نام۱=امیر|نام خانوادگی۱=ساعدوکیل|نام۲=پوریا|نام خانوادگی۲=عسکری|چاپ=3}}</ref> | |||
[[اصل | == نکات تفسیری دکترین اصل 14 قانون اساسی == | ||
اصل چهاردهم قانون اساسی شامل کسانی است که یا اصولاً به هیچ مذهبی اعتقاد ندارند یا پیرو ادیان و مذاهب غیررسمی و خارج از [[اصل ۱۲ قانون اساسی|اصول دوازدهم]] و [[اصل ۱۳ قانون اساسی|سیزدهم]] هستند. به رسمیت شناخته نشدن ادیان و مذاهب غیرمسلمان و غیر اهل کتاب بدین معناست که از امتیازات پیروان ادیان رسمی برخوردار نیستند اما این افراد کماکان از [[حقوق شهروندی]] برخوردارند، به بیان دیگر علیرغم اسلامی و مذهبی بودن حکومت در ایران، هیچ دین و مذهبی شرط احراز [[شهروندی]] محسوب نمیگردد و صرف ایرانی بودن برای [[تابعیت]] کافی است،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=کلیات حقوق اساسی|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3211348|صفحه=|نام۱=آیت اله عباسعلی|نام خانوادگی۱=عمیدزنجانی|چاپ=3}}</ref> بنا بر این اصل، [[حقوق اساسی]] غیر مسلمان عبارتست از: حق برخورداری از اخلاق حسنه و قسط و عدل اسلامی و حق برخورداری از حقوق انسانی.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در نظم حقوق کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4718768|صفحه=|نام۱=امیر|نام خانوادگی۱=ساعدوکیل|نام۲=پوریا|نام خانوادگی۲=عسکری|چاپ=3}}</ref> اگر برخی از این گروهها مرتکب اعمالی شوند که مفسده انگیز و ضداسلامی باشد، دولت حق خواهد داشت با اینگونه اقدامات برخورد قانونی و بازدارنده نماید، در غیر این صورت حق [[تعرض]] به این افراد را نخواهد داشت<ref name=":0" /> | |||
== نکات توضیحی اصل 14 قانون اساسی == | |||
بر اساس قرائت از این اصل کرامت و حرمت انسان ها در تحلیل نهایی به کرامت و حرمت پارسایان و دین باوران راستین تقلیل می یابد. صاحبان این تفکر عمدتا به آیاتی از قرآن که ناظر به بی ارجی غیر مسلمانان و تشبیه آنها به چهارپایان است استناد می کنند. اما به نظر می رسد این آیات به معنای بی ارج بودن غیر مسلمانان یا فاقد هر شان و منزلت بودن آنان نیست. یا بدان معنا نیست که آنها از حق حرمت و [[کرامت]]<nowiki/>ی که به تصریح قرآن مجید خداوند به انسان ها داده محرومند. بلکه از انبوهی از حقوق برخوردارند و حتی مسلمانان به رعایت آنها مکلفند. همچنین روایات زیادی از معصومان (ع) بر لزوم حفظ حیثیت، آبرو و کرامت همه انسانها وجود دارد. امیر مومنان(ع) در نامه به استاندار خویش می فرمایند: انسان ها دو دسته اند یا برادر در دین یا شبیه در انسانیت؛ و بر رفتار انسانی با دو گروه تاکید می فرمایند. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دادستان در ترازوی حقوق بشر و شهروندی|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3665120|صفحه=|نام۱=محمدصالح|نام خانوادگی۱=نقره کار|چاپ=1}}</ref> | |||
== نکات توصیفی هوش مصنوعی اصل 14 قانون اساسی == | |||
{{هوش مصنوعی (ماده)}} | |||
# استناد به آیه قرآن کریم: اصل ۱۴ با استناد به آیهای از قرآن (سوره ممتحنه، آیه ۸) بر مبنای آموزههای اسلامی بنیان نهاده شده است. | |||
# تاکید بر اخلاق حسنه: دولت جمهوری اسلامی ایران و مسلمانان مکلف به رفتار با اخلاق حسنه با غیرمسلمانان هستند. | |||
# رعایت قسط و عدل اسلامی: اجرای عدالت و قسط اسلامی در برخورد با افراد غیرمسلمان از وظایف مشخص شده در این اصل است. | |||
# رعایت حقوق انسانی غیرمسلمانان: این اصل تضمینکننده حقوق انسانی افراد غیرمسلمان است. | |||
# شرط عدم توطئه: حقوق مذکور در این اصل شامل حال کسانی است که بر ضد اسلام و جمهوری اسلامی ایران توطئه و اقدام نکنند. | |||
# مسئولیت دولت و مسلمانان: هر دو گروه دولت و مسلمانان وظیفه دارند به اصول ذکر شده در این ماده عمل نمایند. | |||
# روابط با غیرمسلمانان: اصل بر روابط مسالمتآمیز و عادلانه با افراد غیرمسلمان است، به شرط عدم برقراری خصومت و توطئهگری از سوی آنان. | |||
== مطالعات فقهی == | |||
=== مستندات فقهی === | === مستندات فقهی === | ||
* آیه ۸سوره ممتحنه {{آیه|لَا يَنْهَاكُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذِينَ لَمْ يُقَاتِلُوكُمْ فِي الدِّينِ وَلَمْ يُخْرِجُوكُمْ مِنْ دِيَارِكُمْ أَنْ تَبَرُّوهُمْ وَتُقْسِطُوا إِلَيْهِمْ ۚ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُقْسِطِينَ}} | |||
* آیه ۹ سوره ممتحنه{{آیه|إِنَّمَا يَنْهَاكُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذِينَ قَاتَلُوكُمْ فِي الدِّينِ وَأَخْرَجُوكُمْ مِنْ دِيَارِكُمْ وَظَاهَرُوا عَلَىٰ إِخْرَاجِكُمْ أَنْ تَوَلَّوْهُمْ ۚ وَمَنْ يَتَوَلَّهُمْ فَأُولَٰئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ}} .<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=تبیان حقوق پژوهش نامه قرآنی حقوق (جلد سوم) (حقوق عمومی)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=دادگستر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1408344|صفحه=|نام۱=سیدمرتضی|نام خانوادگی۱=قاسمزاده|نام۲=حسن|نام خانوادگی۲=ره پیک|چاپ=2}}</ref> | |||
== مقالات مرتبط == | == مقالات مرتبط == | ||
* [[تاثیر حقوق بشر بر حقوق قراردادها درآلمان، انگلیس و ایران]] | |||
* [[سازوکار نظارت بر نقض اصول مربوط به حقوق ملت در ساختار حقوق اساسی ایران]] | |||
* [[عدالت به مثابه مبنای حاکمیت قانون در نظام حقوقی ایران]] | |||
* [[مقایسه نظام حقوقی ایران با اسناد بین المللی در ارتباط با عدالت آموزشی در اقلیت های قومی مذهبی]] | |||
* [[کرامت انسانی و ابتنای حقوق بشری و شهروندی مندرج در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران بر آن]] | * [[کرامت انسانی و ابتنای حقوق بشری و شهروندی مندرج در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران بر آن]] | ||
* [[مواجهۀ دو دیدگاه حقوقی: تحلیلی بر تعامل و تقابل جمهوری اسلامی ایران با شورای حقوق بشر سازمان ملل]] | * [[مواجهۀ دو دیدگاه حقوقی: تحلیلی بر تعامل و تقابل جمهوری اسلامی ایران با شورای حقوق بشر سازمان ملل]] | ||
* [[نظام حقوقی انتخابات نمایندگان اقلیتهای دینی شناختهشده در مجلس شورای اسلامی ایران در پرتو اصل برابری]] | * [[نظام حقوقی انتخابات نمایندگان اقلیتهای دینی شناختهشده در مجلس شورای اسلامی ایران در پرتو اصل برابری]] | ||
* [[احوال شخصیه تازه مسلمان ازمنظر فقه امامیه و قوانین ایران]] | |||
* [[بررسی فقهی- حقوقی وضعیت اقلیتهای دینی شناختهنشده در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران]] | |||
* [[جایگاه «تبلیغ دینی» در قانون اساسی]] | |||
* [[حقوق و آزادیهای اقلیتهای مذهبی در نظام حقوقی ایران در پرتو قانون اساسی و نظرات شورای نگهبان]] | |||
== منابع == | == منابع == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
{{اصول قانون اساسی}} | {{اصول قانون اساسی}} | ||
[[رده:اصول قانون اساسی]] | [[رده:اصول قانون اساسی]] | ||
[[رده:اصول کلی]] | [[رده:اصول کلی]] | ||
{{DEFAULTSORT:اصل 0070}} | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲۷ سپتامبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۰:۲۴
اصل ۱۴ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران: به حكم آیه شریفه 
لا ینْهاكُمُ اللهُ عَنِ الَّذینَ لَمْ یقاتِلُوكُمْ فِی الدِّینِ وَ لَمْ یخْرِجُوكُمْ مِنْ دِیارِكُمْ اَنْ تَبَرُّوهُمْ وَ تُقْسِطُوا إِلَیهِمْ إِنَّ اللهَ یحِبُّ الْمُقْسِطینَ
دولت جمهوری اسلامی ایران و مسلمانان موظفند نسبت به افراد غیرمسلمان با اخلاق حسنه و قسط و عدل اسلامی عمل نمایند و حقوق انسانی آنان را رعایت كنند. این اصل در حق كسانی اعتبار دارد كه بر ضد اسلام و جمهوری اسلامی ایران توطئه و اقدام نكنند.
اصول و مواد مرتبط
توضیح واژگان
- دولت: به مجموعه ای از مردم که در قلمرو معینی و تحت حاکمیت خاصی سکونت دارند، دولت گفته می شود.[۱]دولت، مجموعه ای از سازمان هاست که قدرت عمومی را در جامعه ای در دست دارد، خواه بر اساس حاکمیت ملی (دموکراسی) باشد، خواه نه.[۲]
- جمهوری اسلامی: جمهوری اسلامی مبتنی بر دو رکن اصولی است، از سویی جمهوریت که مفهومی مدرن و بیشتر حاصل حقوق عمومی مصطلح برآمده از نظام لیبرالی غرب است و از سوی دیگر اسلامیت که البته با تفسیر شیعی خاص یعنی «ولایت مطلقه فقیه» حاصل نگاه دینی و سنتی به حکومت است.[۳]
- اخلاق حسنه: اخلاق حسنه عبارت است از قواعد رفتاری اشخاص برای زندگی و یا اصول و توانایی آنها برای شناخت اینکه چه چیز خوب و چه چیز بد است. همچنین اخلاق حسنه مجموعه قواعد اخلاقی است که عدم رعایت آنها وجدان عمومی جامعه را اخلاقاً جریحه دار میسازد.[۴] به عبارت دیگر به اعمالی که از نظر بیشتر اعضای جامعه، پسندیده بوده و عمل بر خلاف آن، ناشایست باشد، اخلاق حسنه گویند.[۵]
- عدل: عدل از صفات بارز الهی در تکوین و تشریع است. عدالت تکوینی، یعنی نظام هستی بر عدل و توازن مستقر بوده و عدالت تشریعی یعنی رعایت اصل عدل، در نظام جعل و وضع و تشریع قوانین.[۶]
- توطئه: واژه توطئه به معنای مقدمه چینی، اسباب چینی و زمینه سازی برای امری می باشد.[۷]
فلسفه و مبانی نظری
به جز مسلمانان غیر شیعه و غیر مسلمانان اهل کتاب، افراد دیگری نیز در جامعه اسلامی زندگی میکنند که با توجه به میزان انعطاف و بیزاری آنان نسبت به مسلمانان به دو گروه تقسیم میشوند: گروه اول، آنان که در عین کفر و شرک با مسلمانان دشمنی و عداوت نورزیدهاند که مسلمانان میتوانند تا جایی که موجب سلطه آنان بر جامعه نگردد با ایشان رابطه دوستانه برقرار کنند، و گروه دوم، کسانی که به جنگ با مسلمانان پرداخته و آنان را از خانه و کاشانه شان راندهاند که مطابق آیات ۹٬۸٬۷ سوره ممتحنه هر کس با اینان دوستی کند از گناه کاران است.[۸]
نکات تفسیری دکترین اصل 14 قانون اساسی
اصل چهاردهم قانون اساسی شامل کسانی است که یا اصولاً به هیچ مذهبی اعتقاد ندارند یا پیرو ادیان و مذاهب غیررسمی و خارج از اصول دوازدهم و سیزدهم هستند. به رسمیت شناخته نشدن ادیان و مذاهب غیرمسلمان و غیر اهل کتاب بدین معناست که از امتیازات پیروان ادیان رسمی برخوردار نیستند اما این افراد کماکان از حقوق شهروندی برخوردارند، به بیان دیگر علیرغم اسلامی و مذهبی بودن حکومت در ایران، هیچ دین و مذهبی شرط احراز شهروندی محسوب نمیگردد و صرف ایرانی بودن برای تابعیت کافی است،[۹] بنا بر این اصل، حقوق اساسی غیر مسلمان عبارتست از: حق برخورداری از اخلاق حسنه و قسط و عدل اسلامی و حق برخورداری از حقوق انسانی.[۱۰] اگر برخی از این گروهها مرتکب اعمالی شوند که مفسده انگیز و ضداسلامی باشد، دولت حق خواهد داشت با اینگونه اقدامات برخورد قانونی و بازدارنده نماید، در غیر این صورت حق تعرض به این افراد را نخواهد داشت[۸]
نکات توضیحی اصل 14 قانون اساسی
بر اساس قرائت از این اصل کرامت و حرمت انسان ها در تحلیل نهایی به کرامت و حرمت پارسایان و دین باوران راستین تقلیل می یابد. صاحبان این تفکر عمدتا به آیاتی از قرآن که ناظر به بی ارجی غیر مسلمانان و تشبیه آنها به چهارپایان است استناد می کنند. اما به نظر می رسد این آیات به معنای بی ارج بودن غیر مسلمانان یا فاقد هر شان و منزلت بودن آنان نیست. یا بدان معنا نیست که آنها از حق حرمت و کرامتی که به تصریح قرآن مجید خداوند به انسان ها داده محرومند. بلکه از انبوهی از حقوق برخوردارند و حتی مسلمانان به رعایت آنها مکلفند. همچنین روایات زیادی از معصومان (ع) بر لزوم حفظ حیثیت، آبرو و کرامت همه انسانها وجود دارد. امیر مومنان(ع) در نامه به استاندار خویش می فرمایند: انسان ها دو دسته اند یا برادر در دین یا شبیه در انسانیت؛ و بر رفتار انسانی با دو گروه تاکید می فرمایند. [۱۱]
نکات توصیفی هوش مصنوعی اصل 14 قانون اساسی
 | محتوای مندرج در این قسمت توسط هوش مصنوعی تولید شده است. |
- استناد به آیه قرآن کریم: اصل ۱۴ با استناد به آیهای از قرآن (سوره ممتحنه، آیه ۸) بر مبنای آموزههای اسلامی بنیان نهاده شده است.
- تاکید بر اخلاق حسنه: دولت جمهوری اسلامی ایران و مسلمانان مکلف به رفتار با اخلاق حسنه با غیرمسلمانان هستند.
- رعایت قسط و عدل اسلامی: اجرای عدالت و قسط اسلامی در برخورد با افراد غیرمسلمان از وظایف مشخص شده در این اصل است.
- رعایت حقوق انسانی غیرمسلمانان: این اصل تضمینکننده حقوق انسانی افراد غیرمسلمان است.
- شرط عدم توطئه: حقوق مذکور در این اصل شامل حال کسانی است که بر ضد اسلام و جمهوری اسلامی ایران توطئه و اقدام نکنند.
- مسئولیت دولت و مسلمانان: هر دو گروه دولت و مسلمانان وظیفه دارند به اصول ذکر شده در این ماده عمل نمایند.
- روابط با غیرمسلمانان: اصل بر روابط مسالمتآمیز و عادلانه با افراد غیرمسلمان است، به شرط عدم برقراری خصومت و توطئهگری از سوی آنان.
مطالعات فقهی
مستندات فقهی
- آیه ۸سوره ممتحنه
لَا يَنْهَاكُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذِينَ لَمْ يُقَاتِلُوكُمْ فِي الدِّينِ وَلَمْ يُخْرِجُوكُمْ مِنْ دِيَارِكُمْ أَنْ تَبَرُّوهُمْ وَتُقْسِطُوا إِلَيْهِمْ ۚ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُقْسِطِينَ
- آیه ۹ سوره ممتحنهإِنَّمَا يَنْهَاكُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذِينَ قَاتَلُوكُمْ فِي الدِّينِ وَأَخْرَجُوكُمْ مِنْ دِيَارِكُمْ وَظَاهَرُوا عَلَىٰ إِخْرَاجِكُمْ أَنْ تَوَلَّوْهُمْ ۚ وَمَنْ يَتَوَلَّهُمْ فَأُولَٰئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ .[۱۲]
مقالات مرتبط
- تاثیر حقوق بشر بر حقوق قراردادها درآلمان، انگلیس و ایران
- سازوکار نظارت بر نقض اصول مربوط به حقوق ملت در ساختار حقوق اساسی ایران
- عدالت به مثابه مبنای حاکمیت قانون در نظام حقوقی ایران
- مقایسه نظام حقوقی ایران با اسناد بین المللی در ارتباط با عدالت آموزشی در اقلیت های قومی مذهبی
- کرامت انسانی و ابتنای حقوق بشری و شهروندی مندرج در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران بر آن
- مواجهۀ دو دیدگاه حقوقی: تحلیلی بر تعامل و تقابل جمهوری اسلامی ایران با شورای حقوق بشر سازمان ملل
- نظام حقوقی انتخابات نمایندگان اقلیتهای دینی شناختهشده در مجلس شورای اسلامی ایران در پرتو اصل برابری
- احوال شخصیه تازه مسلمان ازمنظر فقه امامیه و قوانین ایران
- بررسی فقهی- حقوقی وضعیت اقلیتهای دینی شناختهنشده در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
- جایگاه «تبلیغ دینی» در قانون اساسی
- حقوق و آزادیهای اقلیتهای مذهبی در نظام حقوقی ایران در پرتو قانون اساسی و نظرات شورای نگهبان
منابع
- ↑ قاسم شعبانی. حقوق اساسی و ساختار حکومت جمهوری اسلامی ایران. چاپ 1. اطلاعات، 1391. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6714900
- ↑ محمدجعفر جعفری لنگرودی. مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد سوم). چاپ 4. گنج دانش، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6320340
- ↑ واعظی, سید مجتبی (1402). "مبانی و مؤلفههای مدرن حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران در پرتو ساختار و رویه موجود". پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب. 10 (1): 265–286. doi:10.22091/csiw.2023.7751.2216. ISSN 2476-4213.
- ↑ عدالتجو, تهمینه; عصمتی, زینب (2018-12-22). "جایگاه نظم عمومی در معاهدات بینالمللی حقوق بشری و نظام حقوقی ایران و اسلام". فصلنامه تحقیق و توسعه در حقوق تطبیقی. 1 (1): 265–288. doi:10.22034/law.2018.239492. ISSN 2717-2074.
- ↑ رضا اصغری. تفسیر عرفی قرارداد. چاپ 1. شلفین، 1383. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1567296
- ↑ امیر ساعدوکیل و پوریا عسکری. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در نظم حقوق کنونی. چاپ 3. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4715128
- ↑ رضا شکری و قادر سیروس. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوق کنونی (دکترین و رویه کیفری ایران). چاپ 8. مهاجر، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 813396
- ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ امیر ساعدوکیل و پوریا عسکری. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در نظم حقوق کنونی. چاپ 3. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4718760
- ↑ آیت اله عباسعلی عمیدزنجانی. کلیات حقوق اساسی. چاپ 3. مجد، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3211348
- ↑ امیر ساعدوکیل و پوریا عسکری. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در نظم حقوق کنونی. چاپ 3. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4718768
- ↑ محمدصالح نقره کار. دادستان در ترازوی حقوق بشر و شهروندی. چاپ 1. جنگل، 1391. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3665120
- ↑ سیدمرتضی قاسمزاده و حسن ره پیک. تبیان حقوق پژوهش نامه قرآنی حقوق (جلد سوم) (حقوق عمومی). چاپ 2. دادگستر، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1408344