اصل ۲۴ قانون اساسی: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
== نکات توضیحی اصل 24 قانون اساسی == | == نکات توضیحی اصل 24 قانون اساسی == | ||
اولین گامی که برای کمک به تحقق مفاد [[دموکراسی]] برداشته شد حمایت از [[آزادی مطبوعات]] بود که بعدها این آزادی به قلمرو فعالیت های سایر رسانه ها تسری یافت. این ابزار به ویژه برای آگاهی بخشی به مردم در بازه های زمانی [[انتخابات]] و سایر تصمیم گیری های مهم استفاده می شود. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق ارتباط جمعی|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4418584|صفحه=|نام۱=باقر|نام خانوادگی۱=انصاری|چاپ=6}}</ref> | اولین گامی که برای کمک به تحقق مفاد [[دموکراسی]] برداشته شد حمایت از [[آزادی مطبوعات]] بود که بعدها این آزادی به قلمرو فعالیت های سایر رسانه ها تسری یافت. این ابزار به ویژه برای آگاهی بخشی به مردم در بازه های زمانی [[انتخابات]] و سایر تصمیم گیری های مهم استفاده می شود. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق ارتباط جمعی|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4418584|صفحه=|نام۱=باقر|نام خانوادگی۱=انصاری|چاپ=6}}</ref> | ||
== نکات توصیفی هوش مصنوعی اصل 24 قانون اساسی == | |||
{{هوش مصنوعی (ماده)}} | |||
# آزادی بیان نشریات و مطبوعات به رسمیت شناخته شده است. | |||
# محدودیت‌ها شامل مواردی است که مخل به مبانی اسلام باشد. | |||
# حقوق عمومی به عنوان یکی از محدودیت‌های بیان مطرح شده است. | |||
# جزئیات و تفصیل محدودیت‌ها و آزادی‌ها باید توسط قانون مشخص شود. | |||
# وجود امکان تفسیر متنوع از مبانی اسلام و حقوق عمومی در اجرا. | |||
== انتقادات == | == انتقادات == | ||
نکته مهم این است که اخلال چیست؟ مبانی اسلام کدام است؟ آیا تعریف مشترک و مورد توافقی حتی به صورت کلی در تعریف این مفاهیم وجود دارد؟ آیا مقاله ای می‌تواند به اساس اسلام لطمه بزند؟ حال آنکه خداوند در قرآن می‌فرماید: «ما این قرآن را نازل کردیم و خودمان از آن محافظت می‌کنیم.» مع هذا به نظر می‌رسد در [[اصل ۲۴ قانون اساسی]] ذکر «حقوق عمومی» کافی بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=جستاری بر قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=شهر دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5184572|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=محمدی گرگانی|چاپ=1}}</ref> | نکته مهم این است که اخلال چیست؟ مبانی اسلام کدام است؟ آیا تعریف مشترک و مورد توافقی حتی به صورت کلی در تعریف این مفاهیم وجود دارد؟ آیا مقاله ای می‌تواند به اساس اسلام لطمه بزند؟ حال آنکه خداوند در قرآن می‌فرماید: «ما این قرآن را نازل کردیم و خودمان از آن محافظت می‌کنیم.» مع هذا به نظر می‌رسد در [[اصل ۲۴ قانون اساسی]] ذکر «حقوق عمومی» کافی بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=جستاری بر قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=شهر دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5184572|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=محمدی گرگانی|چاپ=1}}</ref> | ||
== رویه های قضایی == | |||
* [[رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری درباره ابطال بخشنامه مورخ ۱۲/۳/۱۳۷۸ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی]] | |||
* [[رای هیات تخصصی دیوان عدالت اداری درباره ابطال بند ۲ از ماده الف دستورالعمل شماره ۳۳ روابط کار ابلاغیه شماره ۷۷۴۶۱ مورخ ۹/۵/۹۲]] | |||
* [[رای هیات تخصصی دیوان عدالت اداری (دادنامه شماره: ۱۷-۱۴۰۰۰۹۹۷۰۹۰۶۰۱۰۰۱۶ ،کلاسه پرونده: ۹۷۰۱۸۷۵ و ۹۷۰۱۷۸۷)]] | |||
* [[نظریه شماره 7/99/539 مورخ 1399/06/02 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره مصادیق رفتار خلاف شأن قضایی]] | |||
== پایان نامه و رساله های مرتبط == | == پایان نامه و رساله های مرتبط == | ||
* [[نظارت بر مطبوعات در حقوق ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی]] | * [[نظارت بر مطبوعات در حقوق ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی]] | ||
| خط ۲۰: | خط ۳۴: | ||
* [[بررسی فقهی و حقوقی دو مفهوم حقوق عمومی و مبانی اسلام در اصل 24 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران]] | * [[بررسی فقهی و حقوقی دو مفهوم حقوق عمومی و مبانی اسلام در اصل 24 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران]] | ||
== مقالات مرتبط == | == مقالات مرتبط == | ||
* [[مسئولیت مدنی دولت در قبال نقض حقوق شهروندی و مراجع رسیدگی کننده به آن در حقوق ایران و کامن لا]] | |||
* [[تأثیر رویه قضایی دادگاه اروپایی حقوق بشر بر چگونگی تحدید حقوق و آزادی های اساسی در قانون اساسی ایران]] | * [[تأثیر رویه قضایی دادگاه اروپایی حقوق بشر بر چگونگی تحدید حقوق و آزادی های اساسی در قانون اساسی ایران]] | ||
* [[آسیب شناسی توسعه احزاب در ایران با تأکید بر فرایند اساسی سازی تحزب سیاسی]] | * [[آسیب شناسی توسعه احزاب در ایران با تأکید بر فرایند اساسی سازی تحزب سیاسی]] | ||
| خط ۴۰: | خط ۵۵: | ||
* [[بررسی تطبیقی حمایت از حق تصویر کودکان در فضای مجازی]] | * [[بررسی تطبیقی حمایت از حق تصویر کودکان در فضای مجازی]] | ||
* [[حق تصویر]] | * [[حق تصویر]] | ||
* | |||
* | |||
== منابع == | == منابع == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
نسخهٔ ۷ مارس ۲۰۲۵، ساعت ۲۳:۳۳
اصل ۲۴ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران: نشریات و مطبوعات در بیان مطالب آزادند مگر آنکه مخل به مبانی اسلام یا حقوق عمومی باشد. تفصیل آن را قانون معین می‌کند.
مواد مرتبط
اصل ۱۴ قانون اساسی اصل ۲۰ قانون اساسی اصل ۱۶۸ قانون اساسی
پیشینه
در اصل بیستم متمم قانون اساسی مشروطه آمده‌است: عامه مطبوعات غیر از کتب ضلال و مواد مضره به دین مبین آزاد و ممیزی در آن ممنوع است. به نظر شیخ فضل‌الله نوری به موجب این ماده بسیاری از انحرافات حلال شده‌است زیرا که فقط دو امر مستثنی شده و حال آنکه محرمات ضروریه بیش از اینهاست.[۱]
نکات تفسیری دکترین اصل 24 قانون اساسی
آزادی مطبوعات ارتباط وثیقی با حق آگاهی شهروندان دارد و مطبوعات به عنوان یکی از مهمترین ابزارهای بیان اندیشه و عقیده در قوانین اساسی مورد شناسایی قرار گرفته و حقوق دست اندر کاران آنها تضمین شده‌است.[۲] از این اصل دو نکته به خوبی فهمیده می‌شود: نکته اول اینکه آزادی بیان در مطبوعات اصل است و حدود آن جنبه استثنایی دارد و نکته دوم اینکه قانونگذار عادی و دادرس و مفسر قانون باید به چهره استثنایی حدود و آزادی‌های فردی توجه داشته باشد و هر جا تردیدی در میان بود بنا را بر آزادی بگذارد.[۳] بر اساس اصل حریت، آدمی در ابراز اندیشه و افکار خود و چاپ آنها و نشر آنها آزاد است اما پرهیز از دروغ، نشر باطل، ترویج منکرات و اهانت به فرد و جامعه و هر آنچه موجب تضعیف نظام و امت اسلامی است، واجب است و ارتکاب آن حرام است.[۴]
نکات توضیحی اصل 24 قانون اساسی
اولین گامی که برای کمک به تحقق مفاد دموکراسی برداشته شد حمایت از آزادی مطبوعات بود که بعدها این آزادی به قلمرو فعالیت های سایر رسانه ها تسری یافت. این ابزار به ویژه برای آگاهی بخشی به مردم در بازه های زمانی انتخابات و سایر تصمیم گیری های مهم استفاده می شود. [۵]
نکات توصیفی هوش مصنوعی اصل 24 قانون اساسی
 | محتوای مندرج در این قسمت توسط هوش مصنوعی تولید شده است. |
- آزادی بیان نشریات و مطبوعات به رسمیت شناخته شده است.
- محدودیت‌ها شامل مواردی است که مخل به مبانی اسلام باشد.
- حقوق عمومی به عنوان یکی از محدودیت‌های بیان مطرح شده است.
- جزئیات و تفصیل محدودیت‌ها و آزادی‌ها باید توسط قانون مشخص شود.
- وجود امکان تفسیر متنوع از مبانی اسلام و حقوق عمومی در اجرا.
انتقادات
نکته مهم این است که اخلال چیست؟ مبانی اسلام کدام است؟ آیا تعریف مشترک و مورد توافقی حتی به صورت کلی در تعریف این مفاهیم وجود دارد؟ آیا مقاله ای می‌تواند به اساس اسلام لطمه بزند؟ حال آنکه خداوند در قرآن می‌فرماید: «ما این قرآن را نازل کردیم و خودمان از آن محافظت می‌کنیم.» مع هذا به نظر می‌رسد در اصل ۲۴ قانون اساسی ذکر «حقوق عمومی» کافی بود.[۶]
رویه های قضایی
- رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری درباره ابطال بخشنامه مورخ ۱۲/۳/۱۳۷۸ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
- رای هیات تخصصی دیوان عدالت اداری درباره ابطال بند ۲ از ماده الف دستورالعمل شماره ۳۳ روابط کار ابلاغیه شماره ۷۷۴۶۱ مورخ ۹/۵/۹۲
- رای هیات تخصصی دیوان عدالت اداری (دادنامه شماره: ۱۷-۱۴۰۰۰۹۹۷۰۹۰۶۰۱۰۰۱۶ ،کلاسه پرونده: ۹۷۰۱۸۷۵ و ۹۷۰۱۷۸۷)
- نظریه شماره 7/99/539 مورخ 1399/06/02 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره مصادیق رفتار خلاف شأن قضایی
پایان نامه و رساله های مرتبط
- نظارت بر مطبوعات در حقوق ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی
- مبانی حقوقی نظارت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بر تولیدات فرهنگی
- جرایم بیانی جرایم نشر و جرایم مربوطه طبق قوانین عراق و ایران
- بررسی فقهی و حقوقی دو مفهوم حقوق عمومی و مبانی اسلام در اصل 24 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
مقالات مرتبط
- مسئولیت مدنی دولت در قبال نقض حقوق شهروندی و مراجع رسیدگی کننده به آن در حقوق ایران و کامن لا
- تأثیر رویه قضایی دادگاه اروپایی حقوق بشر بر چگونگی تحدید حقوق و آزادی های اساسی در قانون اساسی ایران
- آسیب شناسی توسعه احزاب در ایران با تأکید بر فرایند اساسی سازی تحزب سیاسی
- چالش حقوق کیفری ایران با آزادی بیان شهروندان
- سازوکار نظارت بر نقض اصول مربوط به حقوق ملت در ساختار حقوق اساسی ایران
- سیاست جنایی تقنینی جمهوری اسلامی ایران در قبال جرایم مطبوعاتی (سنتی و الکترونیکی)
- تعارض میان جاسوسی و آزادی اطلاعات از منظر حقوق بین‌الملل بشر
- حاکمیت قانون و کارایی در نظام حقوق رقابت ایران
- تأثیر حقوق بشر مبتنی بر کرامت اجتماعی در حقوق قراردادها در حقوق ایران و رویه قضایی اروپایی
- تحلیل حقوقی نسبت سنجی حق دسترسی عموم به اطلاعات با تحقق حقوق شهروندی با تأکید بر نظام حقوقی ایران
- اساسی سازی حقوق خصوصی
- سانسور در رسانه‌ها: آزادی در برابر مسئولیت با تأکید بر نظام حقوقی ایالات متحدۀ آمریکا
- بررسی اجمالی مقررات کیفری ماهوی و شکلی حاکم بر نشریات الکترونیکی در حقوق ایران
- نظام حقوقی خبر گزاری ها و شبه خبر گزاری ها در ایران
- مسئله‌یابی حقوقی در ناآرامی‌های ۱۴۰۱ ایران
- استفاده منصفانه از علائم تجارتی غیر در تبلیغات مقایسه‌ای
- میزگرد راجع به جرایم مطبوعاتی
- حدود قانونی آزادی رسانه‌ها در زمان جنگ: ایالات متحد آمریکا
- رویه قوه مجریه ایران در تعیین مراجع ملی
- بررسی تطبیقی حمایت از حق تصویر کودکان در فضای مجازی
- حق تصویر
منابع
- ↑ سیدمحمد هاشمی. حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران (جلد اول) (اصول و مبانی کلی نظام). چاپ 12. میزان، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5157008
- ↑ محمدرضا ویژه. کلیات حقوق اساسی. چاپ 1. شهر دانش، 1393. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5137628
- ↑ ناصر کاتوزیان. مجموعه مقالات گامی به سوی عدالت (جلد دوم) (نظریه‌ها، فلسفه حقوق کیفری، حقوق تطبیقی). چاپ 1. میزان، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2965128
- ↑ آیت اله سیدمحمود هاشمی شاهرودی. فرهنگ فقه (جلد اول). چاپ 3. مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2618652
- ↑ باقر انصاری. حقوق ارتباط جمعی. چاپ 6. سمت، 1391. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4418584
- ↑ محمد محمدی گرگانی. جستاری بر قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران. چاپ 1. شهر دانش، 1393. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5184572