ماده 73 قانون اجرای احکام مدنی

‌مبحث چهارم - ارزیابی اموال منقول

ماده ۷۳ قانون اجرای احکام مدنی: ارزیابی اموال منقول حین توقیف به عمل می‌آید و در صورت اموال درج می‌شود قیمت اموال را محکوم‌له و محکوم‌علیه به تراضی تعیین می‌نمایند و هرگاه طرفین حین توقیف حاضر نباشند یا حاضر بوده و در تعیین قیمت تراضی ننمایند ارزیاب معین می‌شود.

توضیح واژگان

ارزیابی اموال: ارزیابی اموال یعنی قیمت‌گذاری آن.

محکوم‌له: شخصی است حقیقی یا حقوقی که در نتیجهٔ حکم دادگاه با تکیه بر قدرت قانون، درصدد رسیدن به موضوع حکم خواهد بود.

محکوم‌علیه: شخصی است حقیقی یا حقوقی که در نتیجهٔ حکم دادگاه با تکیه بر قدرت قانون، ملزم به اجرای موضوع حکم خواهد بود.

فلسفه و مبانی نظری

علت ارزیابی اموال حین توقیف، آن است که دادورز اجازه ندارد بیش از ارزش محکوم‌به از اموال محکوم‌علیه توقیف نماید و در غیر اینصورت، دادورز مسئولیت انتظامی و مدنی دارد.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

چنانچه هنگام صورت‌برداری، قیمت اموال را محکوم‌له و محکوم‌علیه با تراضی معین کنند و در صورت اموال درج شود، دیگر نوبت به ارزیاب نمی‌رسد. مهم‌تر آن که، کسی نمی‌تواند نسبت به ارزیابی طرفین اعتراض کند، ولو این که با ارزش واقعی تفاوت زیادی داشته باشد.

نکات توضیحی

لازم به ذکر است که اولاً؛ مستفاده از مادهٔ فوق، اصل اولیه در تعیین قیمت اموال توقیف شده، رضایت طرفین است. ثانیاً؛ مراد از «حین توقیف» زمان صورت‌برداری است و این زمان تا پایان صورت‌برداری باقی است.

رویه های قضایی

• نظریه شماره 7/98/1324 مورخ 1399/01/23 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره نحوه محاسبه نیم عشر در فرض عدم تعیین اجاره بها
• نظریه شماره 1159/96/7 مورخ 1396/05/23 اداره کل حقوقی قوه قضاییه