ماده 130 قانون اجرای احکام مدنی

ماده 130 قانون اجرای احکام مدنی: صاحب مال می‌تواند تقاضا کند که بعضی از اموال او را مقدم یا موخر بفروشند و یا اینکه خود او بالا‌ترین قیمت پیشنهادی را نقداً پرداخت و از فروش آن جلوگیری نماید.

توضیح واژگان

مال: به هر چه که قابل معاوضه و مبادله بین مردم باشد و تلف نمودن آن، موجب مسئولیت است.

فلسفه و مبانی نظری

حکم مقرر در مادۀ فوق بدین جهت است که هدف از فروش، مجازات محکوم‌علیه نیست بلکه هدف استیفاء دین محکوم‌علیه است.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

با توجه به ظاهر مادۀ فوق، نوعی حق برای صاحب مال در نظر گرفته شده است که دادورز مکلف به پذیرش آن است. لیکن به نظر می‌رسد این امر، خلاف اصل است و دادورز در مواردی که اموال در معرض فروش متعدد باشد، تقاضای صاحب مال را می‌پذیرد و چنانچه تقاضای صاحب مال، بدون دلیل موجهی باشد و صرفا به قصد اختلال در امر فروش صورت گیرد، در صورت عدم توجه به آن، انتقادی متوجه دادورز نخواهد بود.

نکتۀ دیگر آن که، از نحوۀ نگارش مادۀ فوق، نباید چنین برداشت کرد که صاحب مال از بین دو امر تقاضای تقدم و تأخر فروش مال، با پرداخت بالاترین قیمت، باید یکی را انتخاب کند. بلکه برای صاحب مال این اختیار وجود دارد که نه تقاضای تقدم و تأخر در فروش مال را مطرح کند و نه اینکه خودش بالاترین قیمت را بپردازد.

نکات توضیحی

واژۀ «بعضی» در مادۀ فوق، بدین معنا نیست که این حق فقط قسمتی از اموال را در برمی‌گیرد. بلکه منظور آن است که صاحب مال حق دارد از تمام اموال مورد مزایده، فروش بعضی از آن‌ها را مقدم بر بعضی دیگر تقاضا نماید. توضیح آن که تقاضای تقدم فروش نمی‌تواند تمام اموال را شامل شود، چرا که در این صورت دیگر تقدم و تأخر معنا ندارد.

رویه‌های قضایی

نظریۀ مشورتی شمارۀ 7/6468 مورخ 1376/09/24 ادارۀ حقوقی دادگستری، بیان می‌دارد:«نظر بر اینکه حسب ماده 130 قانون اجرای احکام مدنی، صاحب مال می‌تواند بالاترین قیمت پیشنهادی را نقداً پرداخت و از فروش مال جلوگیری نماید لازم است که وقت مزایده به او ابلاغ شود و در این صورت چنانچه حضور پیدا نکند تأثیری در انجام مزایده نخواهد داشت».