ماده 92 قانون اجرای احکام مدنی

ماده ۹۲ قانون اجرای احکام مدنی: هر گاه شخص ثالث به تکلیف مقرر در ماده قبل عمل نکند یا بر خلاف واقع منکِر وجود تمام یا قسمتی از مال یا طلب یا اجور و عوائد محکوم‌علیه نزد خود گردد یا اطلاعاتی که داده موافق با واقع نباشد و موجب خسارت شود محکوم‌له می‌تواند برای جبران خسارت به دادگاه صلاحیتدار مراجعه نماید.

مواد مرتبط

• ماده ۹۱ قانون اجرای احکام مدنی

توضیح واژگان

شخص ثالث: در قانون اجرای احکام مدنی، هر شخص حقوقی یا حقیقی غیر از طرفین اجرائیه شخص ثالث محسوب می‌شود.

عوائد: عوائد جمع عاید و عائده است و منظور آنچه است که به دست می‌آید.

محکوم‌علیه: شخصی است حقیقی یا حقوقی که در نتیجهٔ حکم دادگاه با تکیه بر قدرت قانون، ملزم به اجرای موضوع حکم خواهد بود.

محکوم‌له: شخصی است حقیقی یا حقوقی که در نتیجهٔ حکم دادگاه با تکیه بر قدرت قانون، درصدد رسیدن به موضوع حکم خواهد بود.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

در خصوص مادهٔ فوق، لازم به ذکر است که دعوای جبران خسارت تابع قواعد عام مسئولیت مدنی خواهد بود. توضیح آن که این دعوا مستلزم تقدیم دادخواست و هزینه‌ی دادرسی است و علاوه‌براین، محکوم‌له که خواهان این دعواست، می‌بایست تقصیر خوانده (شخص ثالث) و همچنین ورود خسارت را اثبات نماید. چراکه لازمهٔ مسئول واقع شدن شخص ثالث آن است که اقدام وی، موجب خسارت برای محکوم‌له باشد و چنانچه در نتیجهٔ اقدام شخص ثالث، خسارتی به محکوم‌له وارد نشود، امکان طرح دعوا علیه شخص ثالث نخواهد بود. در مورد دادگاه صالح برای رسیدگی به دعوای جبران خسارت نیز باید گفت دادگاه صالح، دادگاه اقامتگاه خوانده‌ است؛ مگر این که مطالبهٔ خسارت وارده بر اموال غیرمنقول باشد که مطابق رویهٔ قضایی دادگاه محل وقوع مال غیرمنقول صالح خواهد بود.

نکات توضیحی

شایان ذکر است که چنانچه محکوم‌له نهایتاً محکوم‌به را از محل دیگری استیفا نماید، دیگر موضوعی برای رجوع به دادگاه وجود نخواهد داشت. نکتهٔ دیگر آن که گرچه مادهٔ فوق، تنها ناظر ورود ضرر به محکوم‌له است، لیکن بر اساس قاعدهٔ لاضرر و اینکه هیچ ضرر و زیانی نباید جبران نشده باقی بماند، هر گاه از عمل شخص ثالث ضرری متوجه شخصی غیر از محکوم‌له شود، امکان طرح دعوا به طرفیت شخص ثالث برای وی فراهم است.

انتقادات

در خصوص قسمت اخیر مادهٔ مورد بحث، باید توجه داشت که تقدیم دوبارهٔ دادخواست، پرداخت هزینهٔ دادرسی و طی تشریفات طولانی، از جمله مواردی است که می‌تواند خواهان (محکوم‌له) را از مطالبهٔ حق خود منصرف نماید.

مقالات مرتبط

• دعوای‌اضافی

رویه های قضایی

• نظریه شماره 7/99/1428 مورخ 1399/11/11 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره درخواست خواهان مبنی بر توقیف اموال شخص ثالث