ماده 76 قانون اجرای احکام مدنی

ماده ۷۶ قانون اجرای احکام مدنی: حق‌الزحمه ارزیاب با در نظر گرفتن کمیت و کیفیت و ارزش کار به وسیله دادورز (مأمور اجرا) معین می‌گردد و پرداخت آن به عهدهٔ محکوم‌علیه است. هرگاه نسبت به میزان حق‌الزحمه اعتراضی باشد دادگاه در این مورد تصمیم مقتضی اتخاذ خواهد کرد.

هرگاه محکوم‌علیه از پرداخت حق‌الزحمه ارزیاب امتناع نماید محکوم‌له می‌تواند آن را بپردازد. در این صورت دادورز (مأمور اجرا) وجه مزبور را ضمن‌اجرای حکم از محکوم‌علیه وصول و به محکوم‌له خواهد داد. پرداخت حق‌الزحمه در مورد ماده قبل به عهده معترض است و اگر ظرف سه روز از تاریخ ابلاغ اخطار نپردازد به اعتراض او ترتیب اثر داده نخواهد شد.

مواد مرتبط

• ماده ۲۶۷ قانون مدنی
• مواد ۷۶ و ۸۲ قانون اجرای احکام مدنی

توضیح واژگان

کمیت: در مادهٔ فوق، منظور از «کمیت»، مقدار مالی است که باید قیمت‌گذاری و ارزیابی شود.

کیفیت: منظور از «کیفیت» اوصافی است که مال مورد توقیف داراست.

ارزش کار: نیز مجموع کمیت، کیفیت و اعتباری است که پروندهٔ اجرایی داشته‌است.

دادورز یا مأمور اجرا: کسی است که عملیات اجرایی توسط مدیر اجرا به وی محول می‌شود تا زیر نظر مدیر در جهت اجرای حکم قطعی دادگاه اقدام نماید.

محکوم‌علیه: شخصی است حقیقی یا حقوقی که در نتیجهٔ حکم دادگاه با تکیه بر قدرت قانون، ملزم به اجرای موضوع حکم خواهد بود.

محکوم‌له: شخصی است حقیقی یا حقوقی که در نتیجهٔ حکم دادگاه با تکیه بر قدرت قانون، درصدد رسیدن به موضوع حکم خواهد بود.

ابلاغ: در اصطلاح حقوقی ابلاغ، رساندن و تبلیغ آراء قضایی مثل اجرائیه، احضاریه، دادنامه، اخطاریه و اوراقی است که متضمن تصمیم دادگاه است. گفتنی است ابلاغ توسط مأمورین ذیصلاحی انجام می‌گردد که مأمور ابلاغ نام دارند.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

چنانچه ارزیاب توسط طرفین انتخاب شود، امکان توافق بر سر دستمزد وی نیز فراهم است. در غیر این صورت، دادورز آن را تعیین می‌کند. اگر نسبت به نظریۀ کارشناس ارزیاب، اعتراضی صورت گیرد، معترض ملزم به پرداخت دستمزد هیأت کارشناسی خواهد بود. همچنین، در صورتی که دادگاه بدون اعتراض یکی از طرفین، ارزیابی مجدد را لازم بداند، از آنجایی که ارزیابی از مقدمات تأدیۀ بدهی است؛ پرداخت هزینه به عهدۀ مدیون خواهد بود.

نکات توضیحی

شایان ذکر است که چنانچه مال مورد توقیف دارای مشخصات و اوصاف پیچیده‌ای باشد که دورهٔ ارزیابی را طولانی نماید به‌ طور طبیعی باید دستمزد بیشتری برای ارزیاب تعیین گردد.

رویه‌های قضایی

سؤالی که دربارهٔ مادهٔ مورد بحث مطرح شده، این است که: «اگر نیم‌عشر اجرایی یا هزینه‌های دیگر اجرایی مثلاً هزینه‌های که هنگام تنظیم سند انتقال یا اجاره‌نامه رسمی تعلق می‌گیرد توسط محکوم‌له پرداخت شود که در اصل به عهدهٔ محکوم‌علیه بوده‌است آیا پس از پرداخت، محکوم‌له حق مراجعه به محکوم‌علیه مدیون و در صورت استنکاف حق مراجعه به دادگاه را دارد یا نه؟»

نظریه‌ای که به اتفاق آرا در جلسه مورخ ۱۳۶۵/۰۸/۲۲ اعلام گردیده‌است در پاسخ به سؤال مذکور، بیان می‌دارد: «اگر چه مطابق ماده ۲۶۷ قانون مدنی حق مراجعه پرداخت‌کننده به مدیون مشروط به مجاز بودن تأدیه است و در مانحن‌فیه ظاهراً اجازه تحصیل نشده‌است لکن چون پرداخت مذکور در واقع به حکم حاکم و اذن وی بوده و اذن در شیء اذن در لوازم آن است و از لوازم اجرای رأی دادگاه پرداخت‌های یاد شده‌است علیهذا و با توجه به مواد ۷۶ و ۸۲ قانون اجرای احکام مدنی تأدیه‌کننده حق مراجعه به مکلف و محکوم‌علیه مدیون و مطالبهٔ وجوه پرداختی را دارد».