ماده 111 قانون اجرای احکام مدنی

ماده ۱۱۱ قانون اجرای احکام مدنی: مال غیرمنقول بعد از تنظیم صورت و ارزیابی حسب مورد موقتاً به مالک یا متصرف ملک تحویل می‌شود و مشارالیه مکلف است ملک را همانطوری که طبق صورت تحویل گرفته تحویل دهد.

توضیح واژگان

ارزیابی اموال: ارزیابی اموال یعنی قیمت‌گذاری آن.

مال غیرمنقول: به مالی که حمل و نقل آن، بدون خرابی مال ممکن نبوده یا اینکه اصلاً قابل جابجایی نباشد، غیرمنقول گویند.

فلسفه و مبانی نظری

تحویل ملک به مالک یا متصرف به صورت موقتی، بدین جهت است که تا قبل از فروش، نباید مالک را از منافع آن محروم کرد. چرا که توقیف مال غیرمنقول، باعث توقیف منافع آن نمی‌شود؛ بنابراین، محرومیت مالک نسبت به منافع ملک از هنگام توقیف تا هنگام فروش، توجیهی ندارد.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

مادهٔ فوق، در مقام بیان حکم ملک توقیف شده‌ای است که در تصرف مالک یا شخص دیگری مانند مستأجر قرار دارد؛ بنابراین، به نظر می‌رسد چنانچه ملک بلاتصرف باشد، لازم نیست به کسی سپرده شود. همچنین، لازم به ذکر است که متصرف، مکلف است به محض تقاضای تحویل ملک از سوی دادورز، ملک را در اختیار مشارالیه قرار دهد. در غیر اینصورت، از هنگام امتناع از تسلیم، در حکم غاصب خواهد بود. نکتهٔ دیگر آن که، تحویل ملک باید نسبت به شخصی صورت گیرد که ذی‌نفع آن است و کسی ذی‌نفع تحویل است که حقی نسبت به ملک پیدا کرده باشد؛ بنابراین، مسئولیت مالک قبلی یا متصرف، تحویل ملک به خریدار مزایده است.

مصادیق و نمونه‌ها

برای مثال، چنانچه ملک توقیف شده خانه‌ای باشد که مالک در آن سکونت دارد، همان خانه با صورتی که از مشخصات آن نوشته می‌شود، به صورت موقتی، به مالک تحویل داده می‌شود. بعد از آن، مالک حق ندارد تا تعیین تکلیف پروندهٔ اجرائی، در آن ملک تغییر و تبدیلی بدهد و به عنوان مثال، ساختمانش را خراب کند یا وسائل به کار رفته در آن را بفروشد. همچنین، فرض دیگر این است که ممکن است ملک توقیف شده، به جای مالک به متصرف آن مثلاً مستأجر تحویل داده شود.