ماده 169 قانون اجرای احکام مدنی: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش |
فاطمه امیدی (بحث | مشارکتها) (ابرابزار) |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مواد مرتبط احکام و اسناد | {{مواد مرتبط احکام و اسناد لازمالاجراء کشورهای خارجی}} | ||
'''ماده | '''ماده ۱۶۹ قانون اجرای احکام مدنی''': [[حکم|احکام]] مدنی صادر از [[دادگاه]]های خارجی در صورتی که واجد شرایط زیر باشد در ایران قابل اجرا است مگر این که در قانون ترتیب دیگری مقرر شده باشد: | ||
# حکم از کشوری صادر شده باشد که به موجب قوانین خود یا عهود یا قراردادها احکام صادر از دادگاههای ایران در آن کشور قابل اجراء باشد یادر مورد اجرای احکام [[معامله متقابل]] نماید. | |||
# مفاد حکم مخالف با قوانین مربوط به [[نظم عمومی]] یا [[اخلاق حسنه]] نباشد. | |||
# اجرای حکم مخالف با عهود بینالمللی که دولت ایران آن را امضاء کرده یا مخالف قوانین مخصوص نباشد. | |||
# حکم در کشوری که صادر شده [[حکم قطعی|قطعی]] و لازمالاجراء بوده و به علت قانونی از اعتبار نیفتاده باشد. | |||
# از دادگاههای ایران حکمی مخالف دادگاه خارجی صادر نشده باشد. | |||
# رسیدگی به موضوع دعوی مطابق قوانین ایران اختصاص به دادگاههای ایران نداشته باشد. | |||
# حکم راجع به [[مال غیرمنقول|اموال غیرمنقول]] واقع در ایران و حقوق متعلق به آن نباشد. | |||
# دستور اجرای حکم از مقامات صلاحیتدار کشور صادرکننده حکم صادر شده باشد. | |||
== مواد مرتبط == | == مواد مرتبط == | ||
* [[ماده ۱۷۰ قانون اجرای احکام مدنی]] | |||
* [[ماده | * [[ماده ۱۷۱ قانون اجرای احکام مدنی]] | ||
* [[ماده | * [[ماده ۱۷۲ قانون اجرای احکام مدنی]] | ||
* [[ماده | * [[ماده ۱۷۳ قانون اجرای احکام مدنی]] | ||
* [[ماده | * [[ماده ۱۷۴ قانون اجرای احکام مدنی]] | ||
* [[ماده | * [[ماده ۱۷۵ قانون اجرای احکام مدنی]] | ||
* [[ماده | * [[ماده ۱۷۶ قانون اجرای احکام مدنی]] | ||
* [[ماده | * [[ماده ۱۷۷ قانون اجرای احکام مدنی]] | ||
* [[ماده | * [[ماده ۱۷۸ قانون اجرای احکام مدنی]] | ||
* [[ماده | * [[ماده ۱۷۹ قانون اجرای احکام مدنی]] | ||
* [[ماده | * [[ماده ۱۸۰ قانون اجرای احکام مدنی]] | ||
* [[ماده | * [[اصل ۷۷ قانون اساسی]] | ||
* [[اصل ۷۷ | * [[اصل ۱۲۵ قانون اساسی]] | ||
* [[اصل ۱۲۵ | |||
== توضیح واژگان == | == توضیح واژگان == | ||
[[حکم]]: در صورتی که رأی دادگاه راجع به ماهیت دعوا بوده و قاطع باشد '''حکم''' نامیده میشود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=573440|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=1}}</ref> | [[حکم]]: در صورتی که رأی دادگاه راجع به ماهیت دعوا بوده و قاطع باشد '''حکم''' نامیده میشود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=573440|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=1}}</ref> | ||
[[معامله متقابل]]: به عمل متقابل دولتها در رابطه با یکدیگر، بیرون از مفهوم معارضه به مثل، معامله متقابل گفته میشود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد پنجم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6651592|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=4}}</ref> | [[معامله متقابل]]: به عمل متقابل دولتها در رابطه با یکدیگر، بیرون از مفهوم معارضه به مثل، معامله متقابل گفته میشود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد پنجم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6651592|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=4}}</ref> | ||
[[نظم عمومی]]: عبارت از مجموع ضوابط و مقرراتی است که قوام و بقاء ذات و [[حیثیت]] [[ملت]] و تمدن و فرهنگ جامعه را تأمین میکند و تخلف از مقررات مذکور جایز نیست و اموری که مربوط به [[منافع عمومی]] و مصالح اجتماع باشد، داخل در قلمرو نظم عمومی است و هر کاری که در این امور اختلال ایجاد کند | [[نظم عمومی]]: عبارت از مجموع ضوابط و مقرراتی است که قوام و بقاء ذات و [[حیثیت]] [[ملت]] و تمدن و فرهنگ جامعه را تأمین میکند و تخلف از مقررات مذکور جایز نیست و اموری که مربوط به [[منافع عمومی]] و مصالح اجتماع باشد، داخل در قلمرو نظم عمومی است و هر کاری که در این امور اختلال ایجاد کند یا به عبارت دیگر هر امری که ارتکاب آن موجب تشنج و اختلال در جامعه شود، خلاف نظم عمومی محسوب میشود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبانی قراردادهای نامعین در حقوق اسلام (موضوع ماده 10 قانون مدنی)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2740836|صفحه=|نام۱=غلامرضا|نام خانوادگی۱=ذاکرصالحی|چاپ=1}}</ref> | ||
[[اخلاق حسنه]]: به اعمالی که از نظر بیشتر اعضای جامعه، پسندیده بوده و عمل بر خلاف آن، ناشایست باشد، اخلاق حسنه گویند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=تفسیر عرفی قرارداد|ترجمه=|جلد=|سال=1383|ناشر=شلفین|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1567296|صفحه=|نام۱=رضا|نام خانوادگی۱=اصغری|چاپ=1}}</ref> | [[اخلاق حسنه]]: به اعمالی که از نظر بیشتر اعضای جامعه، پسندیده بوده و عمل بر خلاف آن، ناشایست باشد، اخلاق حسنه گویند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=تفسیر عرفی قرارداد|ترجمه=|جلد=|سال=1383|ناشر=شلفین|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1567296|صفحه=|نام۱=رضا|نام خانوادگی۱=اصغری|چاپ=1}}</ref> | ||
خط ۴۵: | خط ۳۶: | ||
[[حکم قطعی]]: رأی قطعی یا حکم قطعی، رأی و حکمی است که از هیچیک از [[طرق عادی شکایت|طرق عادی]]، قابل شکایت ([[واخواهی]]، [[تجدیدنظر خواهی|تجدیدنظر]]) نباشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی (جلد دوم) (دوره پیشرفته)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=دراک|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1345204|صفحه=|نام۱=عبدالله|نام خانوادگی۱=شمس|چاپ=24}}</ref> | [[حکم قطعی]]: رأی قطعی یا حکم قطعی، رأی و حکمی است که از هیچیک از [[طرق عادی شکایت|طرق عادی]]، قابل شکایت ([[واخواهی]]، [[تجدیدنظر خواهی|تجدیدنظر]]) نباشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی (جلد دوم) (دوره پیشرفته)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=دراک|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1345204|صفحه=|نام۱=عبدالله|نام خانوادگی۱=شمس|چاپ=24}}</ref> | ||
لازمالاجرا بودن حکم خارجی: منظور شناسایی آن حکم مطابق با [[ماده | لازمالاجرا بودن حکم خارجی: منظور شناسایی آن حکم مطابق با [[ماده ۱۶۹ قانون اجرای احکام مدنی]] است.<ref name=":0">{{یادکرد کتاب۲||عنوان=اعتراض شخص ثالث در دادرسیهای مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=دادگستر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1387024|صفحه=|نام۱=عبدالصمد|نام خانوادگی۱=دولاح|چاپ=2}}</ref> | ||
شناسایی: منظور از شناسایی در | شناسایی: منظور از شناسایی در مادهٔ فوق، آن است که دادگاه کشوری که حکم در آن کشور اجرا میشود، آن را معتبر بداند.<ref name=":0"/> | ||
== مطالعات تطبیقی == | == مطالعات تطبیقی == | ||
رویهٔ قضایی و دکترین حقوقی فرانسه، حکایت از این دارد که دادگاههای فرانسوی بایستی پیش از صدور دستور اجرای حکم خارجی، شرایط ذیل را مورد توجه قرار دهند: | |||
# [[صلاحیت]] دادگاه صادرکنندهٔ حکم، | |||
# [[صلاحیت]] دادگاه | |||
# رعایت دادرسی منظم، | # رعایت دادرسی منظم، | ||
# صلاحیت قانون حاکم بر ماهیت دعوا، | # صلاحیت قانون حاکم بر ماهیت دعوا، | ||
# عدم مخالفت با نظم عمومی فرانسه.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق | # عدم مخالفت با نظم عمومی فرانسه.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق بینالملل خصوصی|ترجمه=|جلد=|سال=1383|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1510580|صفحه=|نام۱=نجادعلی|نام خانوادگی۱=الماسی|چاپ=2}}</ref> | ||
== نکات توضیحی | == نکات توضیحی تفسیری دکترین == | ||
در خصوص بند | در خصوص بند ۱ لازم است ذکر شود که مهمترین مانع در شناسایی و اجرای آرای دادگاهها خارجی در ایران، تأمین شرط «معاملهٔ متقابل» است. توضیح آن که، دادگاههای ایران زمانی رأی خارجی را شناسایی کرده و به اجرای آن دستور میدهند که محرز شود کشور صادرکننده نیز متقابلاً آرای صادره از دادگاههای ایرانی را شناسایی میکنند و به اجرای آن دستور میدهند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=داوری تجاری بینالمللی|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3394988|صفحه=|نام۱=عبدالحسین|نام خانوادگی۱=شیروی|چاپ=1}}</ref> | ||
منظور از بند | منظور از بند ۶ مادهٔ فوق نیز، این است که دادگاه خارجی در موضوعی مبادرت به صدور حکم ننموده باشد که بر اساس قوانین داخلی در صلاحیت (اعم از صلاحیت ذاتی و محلی) دادگاههای ایران باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=اجرای احکام مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1241416|صفحه=|نام۱=علی عباس|نام خانوادگی۱=حیاتی|چاپ=2}}</ref> | ||
== رویههای قضایی == | == رویههای قضایی == | ||
نظریهٔ مشورتی شمارهٔ ۷/۳۳۹۶ مورخ ۱۳۶۲/۰۸/۰۷ [[اداره حقوقی قوه قضاییه|ادارهٔ حقوقی قوهٔ قضاییه]]، بیان میدارد: «حکم طلاق همراه با پرداخت [[نفقه]] و جریمه تا آخر عمر و [[تنصیف دارایی]] که از دادگاه خارج از کشور صادر میشود با قوانین ایران موافق نیست».<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=اجرای احکام مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1241476|صفحه=|نام۱=علی عباس|نام خانوادگی۱=حیاتی|چاپ=2}}</ref> | |||
== مقالات مرتبط == | == مقالات مرتبط == | ||
* [[تشخیص صلاحیت انحصاری دادگاهها در دعاوی خصوصی بینالمللی]] | * [[تشخیص صلاحیت انحصاری دادگاهها در دعاوی خصوصی بینالمللی]] | ||
* [[مطالعۀ تطبیقی شرایط کلی شناسایی و اجرای احکام خارجی در حقوق ایران و اتحادیۀ اروپا]] | * [[مطالعۀ تطبیقی شرایط کلی شناسایی و اجرای احکام خارجی در حقوق ایران و اتحادیۀ اروپا]] | ||
* [[حمایت اجرایی فرامرزی از گزارشهای اصلاحی محاکم | * [[حمایت اجرایی فرامرزی از گزارشهای اصلاحی محاکم ملی مطالعۀ تطبیقی در کنوانسیون سنگاپور ۲۰۱۹، کنوانسیونهای لاهه ۲۰۰۵، ۲۰۱۹ و حقوق ایران]] | ||
* [[ | * [[شیوههای تفسیر قرارداد در نظام حقوقی ایران و انگلستان]] | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{پانویس}}{{مواد قانون اجرای احکام مدنی}} | {{پانویس|۲}}{{مواد قانون اجرای احکام مدنی}} | ||
[[رده:اجرای احکام صادره از دادگاههای خارج]] | [[رده:اجرای احکام صادره از دادگاههای خارج]] |
نسخهٔ ۲۲ اوت ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۳۱
الگو:مواد مرتبط احکام و اسناد لازمالاجراء کشورهای خارجی ماده ۱۶۹ قانون اجرای احکام مدنی: احکام مدنی صادر از دادگاههای خارجی در صورتی که واجد شرایط زیر باشد در ایران قابل اجرا است مگر این که در قانون ترتیب دیگری مقرر شده باشد:
- حکم از کشوری صادر شده باشد که به موجب قوانین خود یا عهود یا قراردادها احکام صادر از دادگاههای ایران در آن کشور قابل اجراء باشد یادر مورد اجرای احکام معامله متقابل نماید.
- مفاد حکم مخالف با قوانین مربوط به نظم عمومی یا اخلاق حسنه نباشد.
- اجرای حکم مخالف با عهود بینالمللی که دولت ایران آن را امضاء کرده یا مخالف قوانین مخصوص نباشد.
- حکم در کشوری که صادر شده قطعی و لازمالاجراء بوده و به علت قانونی از اعتبار نیفتاده باشد.
- از دادگاههای ایران حکمی مخالف دادگاه خارجی صادر نشده باشد.
- رسیدگی به موضوع دعوی مطابق قوانین ایران اختصاص به دادگاههای ایران نداشته باشد.
- حکم راجع به اموال غیرمنقول واقع در ایران و حقوق متعلق به آن نباشد.
- دستور اجرای حکم از مقامات صلاحیتدار کشور صادرکننده حکم صادر شده باشد.
مواد مرتبط
- ماده ۱۷۰ قانون اجرای احکام مدنی
- ماده ۱۷۱ قانون اجرای احکام مدنی
- ماده ۱۷۲ قانون اجرای احکام مدنی
- ماده ۱۷۳ قانون اجرای احکام مدنی
- ماده ۱۷۴ قانون اجرای احکام مدنی
- ماده ۱۷۵ قانون اجرای احکام مدنی
- ماده ۱۷۶ قانون اجرای احکام مدنی
- ماده ۱۷۷ قانون اجرای احکام مدنی
- ماده ۱۷۸ قانون اجرای احکام مدنی
- ماده ۱۷۹ قانون اجرای احکام مدنی
- ماده ۱۸۰ قانون اجرای احکام مدنی
- اصل ۷۷ قانون اساسی
- اصل ۱۲۵ قانون اساسی
توضیح واژگان
حکم: در صورتی که رأی دادگاه راجع به ماهیت دعوا بوده و قاطع باشد حکم نامیده میشود.[۱]
معامله متقابل: به عمل متقابل دولتها در رابطه با یکدیگر، بیرون از مفهوم معارضه به مثل، معامله متقابل گفته میشود.[۲]
نظم عمومی: عبارت از مجموع ضوابط و مقرراتی است که قوام و بقاء ذات و حیثیت ملت و تمدن و فرهنگ جامعه را تأمین میکند و تخلف از مقررات مذکور جایز نیست و اموری که مربوط به منافع عمومی و مصالح اجتماع باشد، داخل در قلمرو نظم عمومی است و هر کاری که در این امور اختلال ایجاد کند یا به عبارت دیگر هر امری که ارتکاب آن موجب تشنج و اختلال در جامعه شود، خلاف نظم عمومی محسوب میشود.[۳]
اخلاق حسنه: به اعمالی که از نظر بیشتر اعضای جامعه، پسندیده بوده و عمل بر خلاف آن، ناشایست باشد، اخلاق حسنه گویند.[۴]
حکم قطعی: رأی قطعی یا حکم قطعی، رأی و حکمی است که از هیچیک از طرق عادی، قابل شکایت (واخواهی، تجدیدنظر) نباشد.[۵]
لازمالاجرا بودن حکم خارجی: منظور شناسایی آن حکم مطابق با ماده ۱۶۹ قانون اجرای احکام مدنی است.[۶]
شناسایی: منظور از شناسایی در مادهٔ فوق، آن است که دادگاه کشوری که حکم در آن کشور اجرا میشود، آن را معتبر بداند.[۶]
مطالعات تطبیقی
رویهٔ قضایی و دکترین حقوقی فرانسه، حکایت از این دارد که دادگاههای فرانسوی بایستی پیش از صدور دستور اجرای حکم خارجی، شرایط ذیل را مورد توجه قرار دهند:
- صلاحیت دادگاه صادرکنندهٔ حکم،
- رعایت دادرسی منظم،
- صلاحیت قانون حاکم بر ماهیت دعوا،
- عدم مخالفت با نظم عمومی فرانسه.[۷]
نکات توضیحی تفسیری دکترین
در خصوص بند ۱ لازم است ذکر شود که مهمترین مانع در شناسایی و اجرای آرای دادگاهها خارجی در ایران، تأمین شرط «معاملهٔ متقابل» است. توضیح آن که، دادگاههای ایران زمانی رأی خارجی را شناسایی کرده و به اجرای آن دستور میدهند که محرز شود کشور صادرکننده نیز متقابلاً آرای صادره از دادگاههای ایرانی را شناسایی میکنند و به اجرای آن دستور میدهند.[۸]
منظور از بند ۶ مادهٔ فوق نیز، این است که دادگاه خارجی در موضوعی مبادرت به صدور حکم ننموده باشد که بر اساس قوانین داخلی در صلاحیت (اعم از صلاحیت ذاتی و محلی) دادگاههای ایران باشد.[۹]
رویههای قضایی
نظریهٔ مشورتی شمارهٔ ۷/۳۳۹۶ مورخ ۱۳۶۲/۰۸/۰۷ ادارهٔ حقوقی قوهٔ قضاییه، بیان میدارد: «حکم طلاق همراه با پرداخت نفقه و جریمه تا آخر عمر و تنصیف دارایی که از دادگاه خارج از کشور صادر میشود با قوانین ایران موافق نیست».[۱۰]
مقالات مرتبط
- تشخیص صلاحیت انحصاری دادگاهها در دعاوی خصوصی بینالمللی
- مطالعۀ تطبیقی شرایط کلی شناسایی و اجرای احکام خارجی در حقوق ایران و اتحادیۀ اروپا
- حمایت اجرایی فرامرزی از گزارشهای اصلاحی محاکم ملی مطالعۀ تطبیقی در کنوانسیون سنگاپور ۲۰۱۹، کنوانسیونهای لاهه ۲۰۰۵، ۲۰۱۹ و حقوق ایران
- شیوههای تفسیر قرارداد در نظام حقوقی ایران و انگلستان
منابع
- ↑ علی مهاجری. قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 1. فکرسازان، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 573440
- ↑ محمدجعفر جعفری لنگرودی. مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد پنجم). چاپ 4. گنج دانش، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6651592
- ↑ غلامرضا ذاکرصالحی. مبانی قراردادهای نامعین در حقوق اسلام (موضوع ماده 10 قانون مدنی). چاپ 1. میزان، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2740836
- ↑ رضا اصغری. تفسیر عرفی قرارداد. چاپ 1. شلفین، 1383. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1567296
- ↑ عبدالله شمس. آیین دادرسی مدنی (جلد دوم) (دوره پیشرفته). چاپ 24. دراک، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1345204
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ عبدالصمد دولاح. اعتراض شخص ثالث در دادرسیهای مدنی. چاپ 2. دادگستر، 1386. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1387024
- ↑ نجادعلی الماسی. حقوق بینالملل خصوصی. چاپ 2. میزان، 1383. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1510580
- ↑ عبدالحسین شیروی. داوری تجاری بینالمللی. چاپ 1. سمت، 1391. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3394988
- ↑ علی عباس حیاتی. اجرای احکام مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 2. میزان، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1241416
- ↑ علی عباس حیاتی. اجرای احکام مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 2. میزان، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1241476