ماده 84 قانون اجرای احکام مدنی

ماده 84 قانون اجرای احکام مدنی: هر‌گاه اموال توقیف شده منافعی داشته باشد حافظ باید حساب آن را بدهد.

مواد مرتبط

ماده 786 قانون مدنی

ماده 169 قانون مدنی

ماده 78 قانون اجرای احکام مدنی

توضیح واژگان

توقیف: توقیف در لغت به معنی بازداشت و بازداشتن است. همچنین، طبق ماده 78 قانون اجرای احکام مدنی، توقیف مال منقول به معنای اخذ مال از خوانده و سپردن آن به حافظ است.

منفعت: به فایده و ثمره‌ای که به تدریج از عین مال به دست آمده و به نحو محسوس از عین آن مال نمی‌کاهد؛ منفعت گویند.

حافظ: اموال منقول را نمی‌شود با تنظیم صورت‌مجلس، تعیین قیمت و اعلام توقیف، رها ساخت. بلکه لازم است شخصی مسئولیت آن‌ها را به عهده بگیرد. چنین شخصی در اجرای احکام به «حافظ» تعبیر شده است.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

در خصوص «منافع»، باید گفت منفعت در یک تقسیم‌بندی به منفعت مادی و غیرمادی تقسیم می‌شود و منظور از منفعت در مادۀ فوق، منافع مادی است. چراکه منافع غیرمادی، اصولاً، به دلیل توقیف مال و مجاز نبودن استفاده از آن، ارائۀ حساب آن موضوعاً منتفی است. همچنین لازم به ذکر است که با وحدت ملاک از ماده 786 قانون مدنی، به نظر می‌رسد منافع مادی به مالک تعلق دارد. با این وجود، در مورد این که حافظ باید حساب منافع را به چه کسی بدهد، دو نظر قابل طرح است: نظر اول آنکه حافظ باید حساب منافع را به دادورز بدهد و نظر دوم اینکه، مستفاد از ماده 169 قانون مدنی، منافع به کسی می‌رسد که مالک است. لذا دادورز باید حساب منافع را به محکوم‌علیه بدهد چراکه با توقیف، مال از ملکیت وی خارج نشده است. همچنین، با توجه به اینکه مادۀ مذکور، تشریفاتی برای ارائۀ حساب منافع قرار نداده است، به نظر می‌رسد دادن منافع و حساب آن‌ها به مالک یعنی محکوم‌علیه، مستلزم موافقت دادورز نخواهد بود. در نهایت باید توجه داشت که اگر حافظ از تسلیم اموال توقیف شده امتناع نماید، از تاریخ امتناع، ضامن است و مأمور اجرا معادل ارزش مال توقیف شده از اموال حافظ استیفا می‌کند.

مصادیق و نمونه‌ها

منفعت مادی مانند حمل در حیوان حامل است که بعد از تولد به عین مستقلی تبدیل می‌شود و منفعت غیرمادی، مثل سواری برای حیوان و یا اتومبیل می‌باشد.