ماده ۱۵۴ قانون آیین دادرسی مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۶: خط ۶:


این ماده در قانون سال ۱۲۹۰ مشابهی نداشته<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=روند نمای تقنینی قانون آیین دادرسی مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2797400|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=رفیعی|چاپ=1}}</ref> و در قانون سال ۱۳۱۸ در ماده ۳۲۱ ق.آ.د. م بیان شده بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوق ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=556644|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=3}}</ref>
این ماده در قانون سال ۱۲۹۰ مشابهی نداشته<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=روند نمای تقنینی قانون آیین دادرسی مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2797400|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=رفیعی|چاپ=1}}</ref> و در قانون سال ۱۳۱۸ در ماده ۳۲۱ ق.آ.د. م بیان شده بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوق ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=556644|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=3}}</ref>
== پیشینه ==
در ‌[[ماده ۶۵ قوانین موقتی اصول محاکمات حقوقی]] مصوب 1290 شرایط چنین بود: «در مواردی که مستدعی تأمین دلایل طرف خود را معین نکرده اجرای آن در صورتی به عمل می‌آید که از برای خواهش‌کننده ممکن نباشد‌ اسم طرف خود را معین نماید.».


== نکات توضیحی و تفسیری دکترین ==
== نکات توضیحی و تفسیری دکترین ==

نسخهٔ ‏۱۹ سپتامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۸:۳۴

ماده ۱۵۴ قانون آیین دادرسی مدنی: در صورتی که تعیین طرف مقابل برای درخواست کننده تأمین دلیل ممکن نباشد، درخواست تأمین دلیل بدون تعیین طرف پذیرفته وبه جریان گذاشته خواهدشد.

توضیح واژگان

تأمین دلیل: در قانون تأمین دلیل تعریف نشده‌است اما می‌توان گفت شیوه است برای حفاظت از حالات و وضعیت‌هایی که امکان تغییر آنها وجود داشته و درخواست کننده آن قصد دارد به منظور اثبات ادعای خویش در آینده به آن وضعیت، استناد نماید. به بیان دیگر تأمین دلیل به معنای در امنیت قراردادن ادله می‌باشد.[۱]

این ماده در قانون سال ۱۲۹۰ مشابهی نداشته[۲] و در قانون سال ۱۳۱۸ در ماده ۳۲۱ ق.آ.د. م بیان شده بود.[۳]

پیشینه

در ‌ماده ۶۵ قوانین موقتی اصول محاکمات حقوقی مصوب 1290 شرایط چنین بود: «در مواردی که مستدعی تأمین دلایل طرف خود را معین نکرده اجرای آن در صورتی به عمل می‌آید که از برای خواهش‌کننده ممکن نباشد‌ اسم طرف خود را معین نماید.».

نکات توضیحی و تفسیری دکترین

این ماده استثنایی بر ماده ۱۵۱ ق.آ.د. م است[۴] که با توجه به ماده ۱۵۴ درخواست تأمین دلیل در صورت ناتوانی خواهان از تعیین طرف مقابل، بدون مشخص کردن خوانده قبول می‌شود، تشخیص ناتوانی در تعیین طرف مقابل توسط متقاضی درخواست تأمین دلیل با مرجع صالح بوده و (درخواست بدون تعیین طرف مقابل) در صورتی رد می‌شود که امکان تعیین طرف از مفاد درخواست یا پیوست‌های احتمالی آن قاب تشخیص باشد.[۵][۶] در هر حال لازم نیست متقاضی تأمین دلیل ثابت کند که تعیین طرف مقابل برای او ممکن نیست.[۷][۸][۹] که البته خلاف این نظر هم وجود دارد.[۱۰]

مصادیق و نمونه‌ها

۱)ممکن است خواهان نتواند طرف مقابل خود را مشخص کند مثلاً اتومبیل خواهان در کوچه پارک شده و شخص ناشناسی با آن تصادف کرده و موجب خسارت گردیده در اینصورت خواهان می‌خواهد از خسارت اتومبیل خود تأمین دلیل کرده تا در زمان پیدا کردن عامل ضرر، برای مطالبه به وی رجوع نماید.[۱۱] ۲) ممکن است ضرورتی برای تعیین طرف مقابل نباشد به عنوان مثال شخصی بدون اینکه ادعایی علیه شخص خاصی داشته باشد تصمیم می‌گیرد تصرفات خود را نسبت به یک خانه یا یک زمین یا یک مغازه را صورت مجلس کند .[۱۲]

منابع:

  1. محمدجعفر جعفری لنگرودی. مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد دوم). چاپ 4. گنج دانش، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 112432
  2. علی رفیعی. روند نمای تقنینی قانون آیین دادرسی مدنی. چاپ 1. فکرسازان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2797400
  3. عباس زراعت. محشای قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوق ایران. چاپ 3. ققنوس، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 556644
  4. علی عباس حیاتی. آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 2. میزان، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1248392
  5. عبدالله شمس. آیین دادرسی مدنی (جلد سوم) (دوره پیشرفته). چاپ 18. دراک، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1342116
  6. عبدالله شمس. آیین دادرسی مدنی (جلد سوم) (دوره پیشرفته). چاپ 18. دراک، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1342084
  7. علی عباس حیاتی. شرح قانون آیین دادرسی مدنی. چاپ 2. سلسبیل، 1385.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 470832
  8. عباس زراعت. آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی. چاپ 1. خط سوم، 1379.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3610760
  9. علی عباس حیاتی. آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 2. میزان، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1248380
  10. علی مهاجری. مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد دوم). چاپ 1. فکرسازان، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 456488
  11. علی مهاجری. آیین قضاوت مدنی در محاکم ایران. چاپ 5. فکرسازان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2287608
  12. علی مهاجری. مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد دوم). چاپ 1. فکرسازان، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 456480