ماده ۱۵۱ قانون آیین دادرسی مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
فاطمه امیدی (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
فاطمه امیدی (بحث | مشارکتها) (ابرابزار) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''ماده ۱۵۱ قانون آیین دادرسی مدنی''': درخواست تأمین دلیل چه کتبی یا شفاهی باید حاوی نکات زیر باشد: | '''ماده ۱۵۱ قانون آیین دادرسی مدنی''': درخواست تأمین دلیل چه کتبی یا شفاهی باید حاوی نکات زیر باشد: | ||
# مشخصات درخواست کننده و طرف او. | # مشخصات درخواست کننده و طرف او. | ||
# موضوع دعوایی که برای اثبات آن درخواست تأمین دلیل می‌شود. | # موضوع دعوایی که برای اثبات آن درخواست تأمین دلیل می‌شود. | ||
# اوضاع و احوالی که موجب درخواست تأمین دلیل شده‌است. | # اوضاع و احوالی که موجب درخواست تأمین دلیل شده‌است. | ||
*{{زیتونی|[[ماده ۱۵۰ قانون آیین دادرسی مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}} | * {{زیتونی|[[ماده ۱۵۰ قانون آیین دادرسی مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}} | ||
*{{زیتونی|[[ماده ۱۵۲ قانون آیین دادرسی مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}} | * {{زیتونی|[[ماده ۱۵۲ قانون آیین دادرسی مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}} | ||
==مواد مرتبط== | |||
*[[ماده ۱۴۹ قانون آیین دادرسی مدنی]] | == مواد مرتبط == | ||
*[[ماده ۱۵۰ قانون آیین دادرسی مدنی]] | * [[ماده ۱۴۹ قانون آیین دادرسی مدنی]] | ||
*[[ماده ۱۵۲ قانون آیین دادرسی مدنی]] | * [[ماده ۱۵۰ قانون آیین دادرسی مدنی]] | ||
*[[ماده ۱۵۳ قانون آیین دادرسی مدنی]] | * [[ماده ۱۵۲ قانون آیین دادرسی مدنی]] | ||
*[[ماده ۱۵۴ قانون آیین دادرسی مدنی]] | * [[ماده ۱۵۳ قانون آیین دادرسی مدنی]] | ||
*[[ماده ۱۵۵ قانون آیین دادرسی مدنی]] | * [[ماده ۱۵۴ قانون آیین دادرسی مدنی]] | ||
*[[ماده ۱۵۶ قانون آیین دادرسی مدنی]] | * [[ماده ۱۵۵ قانون آیین دادرسی مدنی]] | ||
*[[ماده ۱۵۷ قانون آیین دادرسی مدنی]] | * [[ماده ۱۵۶ قانون آیین دادرسی مدنی]] | ||
* [[ماده ۱۵۷ قانون آیین دادرسی مدنی]] | |||
== توضیح واژگان == | == توضیح واژگان == | ||
تأمین دلیل: در قانون تأمین دلیل تعریف نشده‌است اما می‌توان گفت شیوه است برای حفاظت از حالات و وضعیت‌هایی که امکان تغییر آنها وجود داشته و درخواست کننده آن قصد دارد به منظور اثبات ادعای خویش در آینده به آن وضعیت، استناد نماید. به بیان دیگر تأمین دلیل به معنای در امنیت قراردادن ادله می‌باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=112444|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=4}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=112432|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=4}}</ref> | تأمین دلیل: در قانون تأمین دلیل تعریف نشده‌است اما می‌توان گفت شیوه است برای حفاظت از حالات و وضعیت‌هایی که امکان تغییر آنها وجود داشته و درخواست کننده آن قصد دارد به منظور اثبات ادعای خویش در آینده به آن وضعیت، استناد نماید. به بیان دیگر تأمین دلیل به معنای در امنیت قراردادن ادله می‌باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=112444|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=4}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=112432|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=4}}</ref> | ||
| خط ۲۱: | خط ۲۲: | ||
مفاد این ماده در ماده ۳۱۸ قانون سابق بیان شده بود با این تفاوت که به جای کلمه «مشخصات» از عبارت «نام و شهرت» استفاده شده بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوق ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=556584|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=3}}</ref> | مفاد این ماده در ماده ۳۱۸ قانون سابق بیان شده بود با این تفاوت که به جای کلمه «مشخصات» از عبارت «نام و شهرت» استفاده شده بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوق ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=556584|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=3}}</ref> | ||
همچنین | همچنین [[ماده ۶۲ قوانین موقتی اصول محاکمات حقوقی مصوب ۱۲۹۰]] چنین بیان کرده بود: «خواهش تأمین دلایل چه کتبی باشد چه شفاهی باید حاوی نکات ذیل باشد: ۱ - اسم و شهرت خواهش‌کننده و طرف او. ۲ - اشاره به اوضاع و احوالی که مبتنی است بر دلایلی که تأمین آن را می‌خواهند. ۳ - جهت خواهش تأمین دلایل.». | ||
== نکات توضیحی و تفسیری دکترین == | == نکات توضیحی و تفسیری دکترین == | ||
| خط ۳۳: | خط ۳۴: | ||
== مصادیق و نمونه‌ها == | == مصادیق و نمونه‌ها == | ||
۱) شخصی ساختمانی را به مقاطعه داده، مقاطعه کار ملتزم شده‌است که اگر در مودت معینی بنا را تحویل ندهد مبلغی به عنوان خسارت تادیه نماید، در تاریخ انقضای مدت ساختمان ناتمام است صاحب کر برای اینکه صورت وضعیت ساختمان را در آن ثبت و تأمین نماید درخواست تأمین دلیل (رجوع کارشناس و معاینه محل) می‌نماید و باید ضمن آن تصریح نماید که درخواست برای اثبات دعوای مطالبه وجه التزام تأخیر انجام تعهد می‌باشد. در این صورت دیگر مقاطعه کار نمی‌تواند در آینده مدعی تحویل ساختمان در موعد مقرر شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی و بازرگانی (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2355188|صفحه=|نام۱=احمد|نام خانوادگی۱=متین دفتری|چاپ=3}}</ref> <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی و بازرگانی (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2355196|صفحه=|نام۱=احمد|نام خانوادگی۱=متین دفتری|چاپ=3}}</ref> | ۱) شخصی ساختمانی را به مقاطعه داده، مقاطعه کار ملتزم شده‌است که اگر در مودت معینی بنا را تحویل ندهد مبلغی به عنوان خسارت تادیه نماید، در تاریخ انقضای مدت ساختمان ناتمام است صاحب کر برای اینکه صورت وضعیت ساختمان را در آن ثبت و تأمین نماید درخواست تأمین دلیل (رجوع کارشناس و معاینه محل) می‌نماید و باید ضمن آن تصریح نماید که درخواست برای اثبات دعوای مطالبه وجه التزام تأخیر انجام تعهد می‌باشد. در این صورت دیگر مقاطعه کار نمی‌تواند در آینده مدعی تحویل ساختمان در موعد مقرر شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی و بازرگانی (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2355188|صفحه=|نام۱=احمد|نام خانوادگی۱=متین دفتری|چاپ=3}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی و بازرگانی (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2355196|صفحه=|نام۱=احمد|نام خانوادگی۱=متین دفتری|چاپ=3}}</ref> | ||
۲) شخصی اسبی خریده که بعد از آن متوجه می‌شود که اسب معیوب بوده و در زمان عقد عیب برای او مخفی مانده‌است، با درخواست تأمین دلیل دادگاه دامپزشکی را جهت ثبت و ضبط وضعیت بیماری اسب مشخص می‌نماید. تا در صورت تلف حیوان یا انکار فروشنده ادله برخلاف ادعای وی تهیه شده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی و بازرگانی (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2355188|صفحه=|نام۱=احمد|نام خانوادگی۱=متین دفتری|چاپ=3}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی و بازرگانی (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2355196|صفحه=|نام۱=احمد|نام خانوادگی۱=متین دفتری|چاپ=3}}</ref> | ۲) شخصی اسبی خریده که بعد از آن متوجه می‌شود که اسب معیوب بوده و در زمان عقد عیب برای او مخفی مانده‌است، با درخواست تأمین دلیل دادگاه دامپزشکی را جهت ثبت و ضبط وضعیت بیماری اسب مشخص می‌نماید. تا در صورت تلف حیوان یا انکار فروشنده ادله برخلاف ادعای وی تهیه شده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی و بازرگانی (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2355188|صفحه=|نام۱=احمد|نام خانوادگی۱=متین دفتری|چاپ=3}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی و بازرگانی (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2355196|صفحه=|نام۱=احمد|نام خانوادگی۱=متین دفتری|چاپ=3}}</ref> | ||
== | == رویه‌های قضایی == | ||
* [[نظریه شماره ۷/۹۹/۱۵۷۶ مورخ ۱۳۹۹/۱۰/۲۷ اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره قابل اعتراض بودن قرار رد درخواست تأمین دلیل]] | |||
* [[نظریه شماره | |||
== منابع | == منابع == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس|۲}} | ||
{{مواد قانون آیین دادرسی مدنی}} | {{مواد قانون آیین دادرسی مدنی}} | ||
نسخهٔ ۲۲ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۰۸
ماده ۱۵۱ قانون آیین دادرسی مدنی: درخواست تأمین دلیل چه کتبی یا شفاهی باید حاوی نکات زیر باشد:
- مشخصات درخواست کننده و طرف او.
- موضوع دعوایی که برای اثبات آن درخواست تأمین دلیل می‌شود.
- اوضاع و احوالی که موجب درخواست تأمین دلیل شده‌است.
مواد مرتبط
- ماده ۱۴۹ قانون آیین دادرسی مدنی
- ماده ۱۵۰ قانون آیین دادرسی مدنی
- ماده ۱۵۲ قانون آیین دادرسی مدنی
- ماده ۱۵۳ قانون آیین دادرسی مدنی
- ماده ۱۵۴ قانون آیین دادرسی مدنی
- ماده ۱۵۵ قانون آیین دادرسی مدنی
- ماده ۱۵۶ قانون آیین دادرسی مدنی
- ماده ۱۵۷ قانون آیین دادرسی مدنی
توضیح واژگان
تأمین دلیل: در قانون تأمین دلیل تعریف نشده‌است اما می‌توان گفت شیوه است برای حفاظت از حالات و وضعیت‌هایی که امکان تغییر آنها وجود داشته و درخواست کننده آن قصد دارد به منظور اثبات ادعای خویش در آینده به آن وضعیت، استناد نماید. به بیان دیگر تأمین دلیل به معنای در امنیت قراردادن ادله می‌باشد.[۱][۲]
پیشینه
مفاد این ماده در ماده ۳۱۸ قانون سابق بیان شده بود با این تفاوت که به جای کلمه «مشخصات» از عبارت «نام و شهرت» استفاده شده بود.[۳]
همچنین ماده ۶۲ قوانین موقتی اصول محاکمات حقوقی مصوب ۱۲۹۰ چنین بیان کرده بود: «خواهش تأمین دلایل چه کتبی باشد چه شفاهی باید حاوی نکات ذیل باشد: ۱ - اسم و شهرت خواهش‌کننده و طرف او. ۲ - اشاره به اوضاع و احوالی که مبتنی است بر دلایلی که تأمین آن را می‌خواهند. ۳ - جهت خواهش تأمین دلایل.».
نکات توضیحی و تفسیری دکترین
این ماده شرایط درخواست تأمین دلیل را بیان می‌کند[۴] این درخواست ممکن است کتبی و در همان دادخواست مربوط به دعوا یا به صورت تقدیم لایحه یا به‌طور شفاهی قبل از دعوا یا در اثنا رسیدگی مطرح شود که در مورد اخیر مراتب در صورتجلسه قید می‌شود.[۵] که در هر حال باید دارای شرایط ذیل باشد: ۱) مشخصات درخواست کننده و طرف او ۲) موضوع دعوایی که برای اثبات آن درخواست تأمین دلیل می‌شود. ۳) اوضاع و احوالی که موجب درخواست تأمین دلیل شده‌است.
مقصود از «طرف او»، شخصی است که ممکن است در آینده، دعوی مستند به این تأمین دلیل، به طرفیت او مطرح شود و خوانده دعوا قرار گیرد.[۶] در صورتی که درخواست تأمین دلیل پیش از اقامه دعوا باشد مطابق ماده ۱۵۴ ق.آ.د. م دادگاه نمی‌تواند به علت مشخص نبودن طرف دعوا (خوانده) درخواست تأمین را رد کند.[۷]
مقصود از شرط دوم موضوع دعوای آینده می‌باشد به عنوان مثال تأمین دلیل از خودرو تصادفی در آینده می‌تواند در دعوی مطالبه خسارت مورد استفاده قرار گیرد.[۸]
شرط سوم راجع به شرح وضعیتی است که برای متقاضی تأمین دلیل پیش آمده یا در آینده ممکن است حادث شود و توضیحی از بیم و ظن او بر اینکه استفاده از دلایل اثبات آن وضعیت در آینده مقدور نمی‌باشد.[۹]
مصادیق و نمونه‌ها
۱) شخصی ساختمانی را به مقاطعه داده، مقاطعه کار ملتزم شده‌است که اگر در مودت معینی بنا را تحویل ندهد مبلغی به عنوان خسارت تادیه نماید، در تاریخ انقضای مدت ساختمان ناتمام است صاحب کر برای اینکه صورت وضعیت ساختمان را در آن ثبت و تأمین نماید درخواست تأمین دلیل (رجوع کارشناس و معاینه محل) می‌نماید و باید ضمن آن تصریح نماید که درخواست برای اثبات دعوای مطالبه وجه التزام تأخیر انجام تعهد می‌باشد. در این صورت دیگر مقاطعه کار نمی‌تواند در آینده مدعی تحویل ساختمان در موعد مقرر شود.[۱۰][۱۱]
۲) شخصی اسبی خریده که بعد از آن متوجه می‌شود که اسب معیوب بوده و در زمان عقد عیب برای او مخفی مانده‌است، با درخواست تأمین دلیل دادگاه دامپزشکی را جهت ثبت و ضبط وضعیت بیماری اسب مشخص می‌نماید. تا در صورت تلف حیوان یا انکار فروشنده ادله برخلاف ادعای وی تهیه شده‌است.[۱۲][۱۳]
رویه‌های قضایی
منابع
- ↑ محمدجعفر جعفری لنگرودی. مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد دوم). چاپ 4. گنج دانش، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 112444
- ↑ محمدجعفر جعفری لنگرودی. مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد دوم). چاپ 4. گنج دانش، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 112432
- ↑ عباس زراعت. محشای قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوق ایران. چاپ 3. ققنوس، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 556584
- ↑ علی مهاجری. مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد دوم). چاپ 1. فکرسازان، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 456432
- ↑ یوسف نوبخت. نگاهی به آیین دادرسی مدنی. چاپ 1. رادنواندیش، 1393. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5312320
- ↑ فریدون نهرینی. دستور موقت (در حقوق ایران و پژوهشی در حقوق تطبیقی). چاپ 2. گنج دانش، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2417808
- ↑ عبدالله شمس. آیین دادرسی مدنی (جلد سوم) (دوره پیشرفته). چاپ 18. دراک، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1342084
- ↑ احمد متین دفتری. آیین دادرسی مدنی و بازرگانی (جلد اول). چاپ 3. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2355188
- ↑ احمد متین دفتری. آیین دادرسی مدنی و بازرگانی (جلد اول). چاپ 3. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2355196
- ↑ احمد متین دفتری. آیین دادرسی مدنی و بازرگانی (جلد اول). چاپ 3. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2355188
- ↑ احمد متین دفتری. آیین دادرسی مدنی و بازرگانی (جلد اول). چاپ 3. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2355196
- ↑ احمد متین دفتری. آیین دادرسی مدنی و بازرگانی (جلد اول). چاپ 3. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2355188
- ↑ احمد متین دفتری. آیین دادرسی مدنی و بازرگانی (جلد اول). چاپ 3. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2355196