ماده ۳۵۱ قانون آیین دادرسی مدنی

چنانچه دادگاه تجدیدنظر در رأی بدوی غیراز اشتباهاتی از قبیل اعداد، ارقام، سهو قلم، مشخصات طرفین و یا از قلم افتادگی در آن قسمت از خواسته که به اثبات رسیده اشکال دیگری ملاحظه نکند ضمن اصلاح رأی، آن را تأیید خواهد کرد.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

توضیح واژگان

سهو: غقلت از چیزی که با کمی تلاش ذهنی به خاطر می‌آید، لذا سهو اخص از اشتباه است .

سهو قلم: سهو قلم اشتباه کاتب است، از اشتباهات بیّن است که عادتاً کاتب مرتکب آن نمی‌شود.

پیشینه

مشابه مفاد این ماده در ماده ۵۱۶ و ۵۱۶ مکرر قانون آیین دادرسی مدنی سال ۱۳۱۸ پیش‌بینی شده بود اما این ماده در قانون آیین دادرسی مدنی سال ۱۲۹۰ مشابهی ندارد. همچنین «ماده ۲۵۰ قانون آیین دادرسی دادگاه عمومی و انقلاب در امور کیفری نیز همین مقررات را برای آرای کیفری بیان کرده‌است.»

نکات توضیحی و تفسیری دکترین

این ماده مرتبط با ماده ۳۰۹ این قانون می‌باشد که در آن پیش‌بینی شده بود که تا زمانی که از آرای بدوی تجدیدنظر خواهی نشده‌است اصلاح اشتباهات و سهو قلم توسط دادگاه صادر کننده صورت می‌گیرد. لذا پس از تجدیدنظر خواهی حق اصلاح با دادگاه تجدیدنظر می‌باشد، همچنین در صورتی که دادگاه تجدیدنظر بدون اصلاح اشتباهات رای دادگاه بدوی آن را تأیید نماید، و اصلاح اشتباه در زمان اجرای حکم ضروری باشد، تصحیح این مورد نیز با دادگاه تجدیدنظر خواهد بود. اشتباهات مذکور در این ماده به اصل رای خدشه ای وارد نمی‌کند به همین دلیل دادگاه ضمن تصحیح اشتباه رای را تأیید می‌نماید.

سوابق و مستندات فقهی

علامه در قواعد پس از بحث از موارد تجدیدنظر و نقض حکم در مورد تصحیح حکم معتقد است «نظر صحیح این است که برای قاضی در مقام تجدیدنظر هر حکمی که معلوم شود خطا و اشتباه است، چه خود را صادر کرده باشد یا قاضی دیگر، باید آن را نقض کند و حکم جدیدی را که می‌داند حق است صادر نماید»