ماده ۳۹۰ قانون آیین دادرسی مدنی

ماده ۳۹۰ قانون آیین دادرسی مدنی: پس از وصول پرونده به دیوان عالی کشور، رئیس دیوان یا یکی از معاونان وی پرونده رابا رعایت نوبت و ترتیب وصول به یکی از شعب دیوان ارجاع می‌نماید شعبه مرجوع الیه به نوبت رسیدگی می‌کند مگر در مواردی که به موجب قانون یا به تشخیص رئیس دیوانعالی کشور، رسیدگی خارج از نوبت ضروری باشد.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

توضیح واژگان

رای فرجامی: رایی که پس از رسیدگی فرجامی توسط شعبه دیوان صادر می‌شود که همان اقدام دیوان در ابرام و نقض رای فرجام خواسته می‌باشد.

پیشینه

مشابه این ماده ذیل ماده ۵۵۴ قانون آیین دادرسی مدنی سال ۱۲۹۰ بیان شده بود. اما این ماده در قانون آیین دادرسی مدنی سال ۱۳۱۸ مشابهی ندارد.

«در ماده ۲۶۱ قانون آیین دادرسی کیفری افزون بر مواردی که قانون رسیدگی خارج از نوبت را در دیوان عالی کشور تجویز کرده و افزون بر تشخیص رئیس دیوانعالی کشور، به رئیس شعبه نیز اجازه داده‌است که در موارد ضروری، به پرونده خارج از نوبت رسیدگی کند، این مسئله نیز یکی دیگر از موارد عدم هماهنگی است.»

نکات توضیحی و تفسیری دکترین

در صورت صلاحدید رئیس دیوانعالی کشور یا وجود نص قانونی (مانند ماده ۲۹ قانون آیین دادرسی مدنی) پرونده خارج از نوبت در شعب دیوان رسیدگی خواهد شد، در غیر این صورت اصل بر رسیدگی با رعایت نوبت می‌باشد. در مورد عبارت «با رعایت نوبت و ترتیب وصول» اینطور گفته‌اند که به عنوان مثال چنانچه وصول یک پرونده اول ماه و تاریخ وصول پرونده دیگر دوم ماه باشد، پرونده واصل شده در اول ماه باید به شعبه اول و پرونده واصل شده در دوم ماه به شعبه دوم ارجاع شود نه بالعکس چرا که رعایت حقوق اصحاب پرونده‌ها و حقوق شعب این امر را ایجاب می‌نماید.

انتقادات

«با توجه به تبصره ماده ۴۰ قانون تشکیل دادگاه‌های کیفری یک و دو به نظر می‌رسد رئیس شعبه نیز حق داشته باشد به پرونده ای خارج از نوبت رسیدگی کند اما تصریح به این حق در قانون آیین دادرسی کیفری (ماده ۲۶۱) و مسکوت گذاشتن آن در قانون آیین دادرسی موجب شبهه شده‌است.