ماده ۲۲۲ قانون آیین دادرسی مدنی

ماده ۲۲۲ قانون آیین دادرسی مدنی: کارمندان دادگاه مجاز نیستند تصویر یا رونوشت اسناد و مدارکی را که نسبت به آن‌ها ادعای جعلیت شده مادام که به موجب حکم قطعی نسبت به آن‌ها تعیین تکلیف نشده‌است، به اشخاص تسلیم نمایند، مگر با اجازه دادگاه که در این صورت نیز باید در حاشیه آن تصریح شود که نسبت به این سند ادعای جعلیت شده‌است. تخلف از مفاد این ماده مستلزم محکومیت از سه ماه تا یک سال انفصال از خدمات دولتی خواهد بود.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

توضیح واژگان

حکم قطعی: وصف حکمی است ماهوی که به علت طی مراحل رسیدگی ابتدائی و تجدید نظر قابل اجرا گردد.

پیشینه

مفاد این ماده، ذیل مواد ۳۵۴ و ۳۵۵ قوانین موقتی اصول محاکمات حقوقی مصوب ۱۲۹۰ و همچنین در ماده ۳۸۹ قانون آیین دادرسی مدنی مصوب 1318 پیش‌بینی شده بود.

نکات توضیحی و تفسیری دکترین

مطابق این ماده در صورتی که قبل از حکم قطعی هر یک از اشخاص تقاضای رونوشت سند را داشته باشند، در صورتی که دادگاه درخواست دستور اعطای فتوکپی به درخواست کننده را صادر نماید، مسئولیت از کارمندان دفتری برداشته شده و در این حالت دفتر دادگاه موظف است در حاشیه سند قید نماید که نسبت به این سند ادعای جعل شده‌است. در صورت تخلف از این امر، مرتکب به مجازات سه ماه تا یک سال انفصال از خدمات دولتی محکوم خواهد شد. نکته‌ی دیگر آن که، کلمه «اشخاص» به کار رفته در این ماده، مطلق بوده و شامل ابراز کننده سند نیز می‌شود. بنابراین، دادن تصویر و رونوشت به صاحب سند نیز ممنوع است.

نکات توضیحی

مفهوم مخالف قسمت ابتدایی این ماده این است که پس از صدور حکم قطعی و تعیین تکلیف راجع به اسناد، تسلیم رونوشت یا تصویر آن‌ها به اشخاص بلامانع است اما این تصور اشتباه به نظر می‌رسد، چراکه در صورتی که حکم دادگاه مبنی بر جعلیت سند باشد، تحویل رونوشت سند جعلی مجاز نیست.