ماده ۴۳۴ قانون آیین دادرسی مدنی

ماده ۴۳۴ قانون آیین دادرسی مدنی: دادگاهی که دادخواست اعاده دادرسی طاری را دریافت می‌دارد مکلف است آن را به دادگاه صادرکننده حکم ارسال نماید و چنانچه دلایل درخواست را قوی بداند و تشخیص دهد حکمی که در خصوص درخواست اعاده دادرسی صادر می‌گردد مؤثر در دعوا می‌باشد، رسیدگی به دعوای مطروحه را در قسمتی که حکم راجع به اعاده دادرسی در آن مؤثر است تا صدور حکم نسبت به اعاده دادرسی به تأخیر می‌اندازد و در غیر این صورت به رسیدگی خود ادامه می‌دهد.

تبصره - چنانچه دعوایی در دیوان عالی کشور تحت رسیدگی باشد و درخواست اعاده دادرسی نسبت به آن شود، درخواست به دادگاه صادرکننده حکم ارجاع می‌گردد. درصورت قبول درخواست یادشده از طرف دادگاه، رسیدگی در دیوان عالی کشور تا صدور حکم متوقف خواهد شد.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

توضیح واژگان

• اعاده دادرسی اصلی: عبارت است از اینکه متقاضی، مستقلاً درخواست اعاده دادرسی کند یا به عبارت دیگر بدون این که دعوایی در جریان رسیدگی باشد درخواست اعاده دادرسی صورت گیرد.
• اعاده دادرسی طاری: در اثنای رسیدگی حکمی به عنوان دلیل ابراز شده و محکوم علیه که حکم در مقابل او ابراز شده‌است می‌تواند متقاضی اعاده دادرسی نسبت به آن حکم را درخواست نماید. این درخواست اعاده دادرسی طاری نامیده می‌شود.

پیشینه

مشابه مفاد ماده ۴۳۴ قانون آیین دادرسی مدنی ذیل ماده ۶۰۰ قانون آیین دادرسی مدنی سال ۱۳۱۸ پیش‌بینی شده بود. اما اثری از تبصره ماده ۴۲۳ در آن قانون نبود.

مطالعه تطبیقی

در قانون آیین دادرسی مدنی فرانسه اعاده دادرسی اصلی و طاری صراحتنا نعریف نشده‌است. اما با توجه به ماده ۵۹۸ و ۵۹۹ قانون آیین دادرسی مدنی فرانسه در نظام حقوق این کشور اعاده دادرسی اصلی و اعاده دادرسی طاری وجود دارد.

نکات توضیحی و تفسیری دکترین

در مورد تقدیم دادخواست اعاده دادرسی اصلی، چنانجه رای معترض عنه در دیوان عالی کشور صادر شده باشد یا این دادگاه آن را صادر کرده باشد، به دلیل اینکه در دیوان عالی کشور رسیدگی ماهوی صورت نمی‌گیرد، اعتراض در قالب اعاده دادرسی باید از سوی آخرین دادگاهی که رای ماهوی صادر کرده‌است، درخواست شود. پس از قبولی دادخواست اعاده دادرسی، رسیدگی فرجامی در دیوان عالی کشور متوقف خواهد شد. اما در مورد دادخواست اعاده دادرسی طاری، این دادخواست به دادگاهی داده می‌شود که حکم اعاده دادرسی در آن دادگاه به عنوان دلیل ابراز شده باشد، دادخواست تقدیمی از طرف این دادگاه به دادگاه صادر کننده حکم ارسال می‌شود. در این مورد چنانچه دادگاه رسیدگی کننده، نتیجه اعاده دادرسی طاری را مؤثر در دعوای مطروحه بداند، رسیدگی را تا تعیین تکلیف در مورد درخواست اعاده دادرسی طاری را به تأخیر می‌اندازد.

رویه های قضایی

• رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره مرجع صالح رسیدگی به تقاضای اعاده دادرسی ابرام شده در دیوان عالی کشور
• رای وحدت رویه شماره 854 دیوان عالی کشور درباره عدم قابلیت اعاده دادرسی موضوع ماده 474 پس از اعمال ماده 477 قانون آیین دادرسی کیفری

مقالات مرتبط

مقایسه جهات تجدیدنظر، فرجام و اعاده دادرسی