ماده ۸۶ قانون آیین دادرسی مدنی

در صورتی که خوانده اهلیت نداشته باشد می‌تواند از پاسخ در ماهیت دعوا امتناع کند.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

توضیح واژگان

دفاع: در لغت به معنی بازداشتن می‌باشد و به‌طور کلی شامل تمام طرقی است که در قانون پیش‌بینی شده تا طرف دعوا (خوانده) به‌طور موقت یا دائم خواهان را از رسیدن به هدفش (پیروزی در دعوا) بازدارد.

نکات توضیحی و تفسییری دکترین

ماده ۸۶ قانون آیین دادرسی مدنی در مورد فرضی که خوانده در قید حیات نباشد حکمی صادر ننموده و این ماده در مورد خوانده در قید حیات می‌باشد، اما با توجه این که دفاع از حقوق قطعی و مسلم خوانده دعواست بنابراین طرف دعوی باید اهلیت دفاع را داشته باشد و فردی که فوت کرده فاقد اهلیت می‌باشد و امکان پاسخگویی ندارد و طرح دعوی علیه ولی مجوز قانونی ندارد. لذا طرخ دعوا علیه متوفی با قرار رد دادخواست از جانب دادگاه مواجه می‌شود.

اهلیت منظور ماده ۸۶ اهلیت استیفا است که شامل بلوغ، عقل و رشد می‌شود و ورشکستگی نیز موجب عدم اهلیت در امور مالی می‌شود. زیرا دفاع در دعوا نوعی اعمال حق استیفاست. و لذا در دعوی به طرفیت فرد فاقد اهلیت دادگاه قرار رد دعوا یا قرار عدم اهلیت صادر می‌نماید.

مورد مذکور در ماده ۸۶ قانون آیین دادرسی مدنی (عدم اهلیت خوانده) به نوعی همان بند چهارم ماده ۸۴ می‌باشد؛ علت تکرار مجدد آن به خاطر آن است که خوانده در صورت عدم اهلیت، وارد دفاع ماهوی نمی‌شود اما در سایر جهات عدم توجه دعوی، خوانده ضمن دفاع ماهوی، ایراد خود را مطرح می‌کند.

مستندات فقهی

طرح دعوا علیه صغیر ممکن نمی‌باشد زیرا در روایت آمده‌است که استخراج حقوق بر اساس چهار دلیل صورت می‌گیرد و قسم یکی از آنهاست و صغیر نمی‌تواند قسم بخورد. پس اگر بر علیه طفل و صغیر یا مجنون طرح دعوی شود ولی متولی امر او می‌شود

مصادیق و نمونه‌ها

۱)طرح دادخواست به طرفیت متوفی موجب صدور قرار رد دعوا خواهد شد.

۲)اگر نام خوانده از روی اشتباه در دادخواست ذکر نشده باشد نباید وارد دفاع ماهوی شود و در ضمن دفاع ماهوی ایراد خود را مطرح سازد .

۳)پدر دختری را عقد کند و بعداً دعوایی علیه دختر توسط شوهر طرح شود گفته‌اند که در صورتی می‌توان ولی را طرف دوی قرار داد که از جمیع جهات و جمیع حیثیات، ولایت داشته باشد اما اگر ولایت او، تنها در عقد باشد طرف دعوی نخواهد بود.