ماده ۲۴۹ قانون آیین دادرسی مدنی

ماده ۲۴۹ قانون آیین دادرسی مدنی: درصورتی که طرفین دعوا یا یکی از آنان به اطلاعات اهل محل استناد نمایند، اگرچه به‌طور کلی باشد و اسامی مطلعین را هم ذکر نکنند، دادگاه قرار تحقیق محلی صادر می‌نماید. چنانچه قرار تحقیق محلی به درخواست یکی از طرفین صادر گردد، طرف دیگر دعوا می‌تواند در موقع تحقیقات، مطلعین خود را در محل حاضر نماید که اطلاع آنها نیز استماع شود.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

توضیح واژگان

تحقیق محلی: عبارت است از به دست آوردن اطلاعات اهل محل در مورد امر مورد ادعا، اطلاعات اهل محل نیز در حقوق اسلام استفاضه نامیده می‌شود.

شیاع: چنانچه گروهی مطلبی را نقل کنند که از قول آن‌ها اطمینان حاصل شود آن را استفاضه (شیاع) گویند که در قانون اماره قضایی محسوب می‌گردد.

پیشینه

مفاد این ماده در ماده ۳۹۳ قانون آیین دادرسی مدنی سال ۱۳۱۸ بیان شده بود با این تفاوت که در ماده جدید تحقیق محلی درمورد بررسی صحت و اصالت سند پیش‌بینی نشده‌است.

نکات توضیحی و تفسیری دکترین

اقدام دادگاه در مورد اجرای تحقیق محلی به این صورت است که پس از تقاضای هریک از طرفین دعوی در این مورد ابتدا دادگاه قرار تحقیق محلی صادر می‌نماید در این قرار آنچه قرار است مورد بررسی و پرسش قرار گیرد به‌طور دقیق مشخص می‌شود تا وظایف دادرس تحقیق محلی دقیقاً مشخص باشد، پس از آن وقت و محل اجرای قرار معاینه محل تعیین شده و در آن تاریخ با حضور دادرس (عدم حضور طرفین مانع اجرا نمی‌باشد) مفاد قرار اجرا می‌شود.

آثار قرار معاینه محل یا تحقیق محلی به درخواست هریک از اصحاب دعوی به شرح ذیل می‌باشد: ۱) با درخواست یکی از طرفین طرف دیگر نیز می‌تواند مطلعین خود را در محل حاضر نماید ۲) تهیه وسیله اجرای قرار معاینه محل یا تحقیق محلی به عهده درخواست کننده می‌باشد ۳) عدم تهیه وسیله اجری قرار، موجب خروج آن از اعداد دلایل درخواست کننده می‌باشد.

با توجه به اینکه تحقیقات محلی در قانون عنوان خاصی غیر از عنوان شهادت دارد پس نباید آن را مشمول آثار و احکام خاصه شهادت دانست.

آنچه گواه بیان می‌کند بینه شرعی می‌باشد اما در مبحث تحقیق محلی استطلاع از کسانی که در حاشیه دعوا اطلاعاتی دارند مدنظر است؛ که جنبه اماره داشته و ممکن است موجب علم یا اطمینان قاضی شود.