ماده ۵۰۳ قانون آیین دادرسی مدنی
هزینه دادخواست کتبی یا شفاهی اعم از دادخواست بدوی و اعتراض به حکم غیابی و متقابل و ورود و جلب ثالث و اعتراض شخص ثالث و دادخواست تجدید نظر و فرجام و اعاده دادرسی و هزینه وکالتنامه و برگهای اجرایی و غیره همان است که در ماده (۳) قانون وصول برخی از درآمدهای دولت و مصرف آن در موارد معین - مصوب ۱۳۷۳ - یا سایر قوانین تعیین شده‌است که به صورت الصاق و ابطال تمبر یا واریز وجه به حساب خزانه پرداخت می‌گردد.
توضیح واژگان
دادخواست (عرضحال): شکوائیه ای است که به مرجع قضایی به‌طور کتبی (در اوراق مخصوص) یا به شکل شفاهی عرضه می‌شود .۵۳۴۹۱۰/
هزینه دادخواست: هزینه‌های مربوط به دادخواست را هزینه دادخواست می‌نامند.[۱]
نکات توضیحی و تفسیری دکترین
در قانون سابق دولت از پرداخت هزینه دادرسی معاف گردیده بود اما با توجه به این ماده و ماده ۵۲۹ این قانون، ماده ۶۹۰ قانون سابق منسوخ گردیده و دولت جز در موارد خاص قانونی، باید هزینه دادرسی بپردازد.[۲]
مطابق ماده ۴۸ این قانون شروع به رسیدگی در دادگاه مستلزم تقدیم دادخواست می‌باشد. دادخواست می‌تواند کتبی یا شفاهی باشد که پذیرش دادخواست شفاهی در موارد خاص و تصریح شده قانون امکان‌پذیر می‌باشد، و در سایر موارد حکم عام ماده ۵۱ این قانون در خصوص تنظیم دادخواست در فرم مخصوص چاپی لازم الاجرا می‌باشد.[۳] در صورت صورت تعدد خواهان یا تجدیدنظر خواه، هزینه دادرسی نسبت به سهم هریک در خواسته تعیین خواهد شد و نیاز به پرداخت هزینه دادرسی جداگانه برای هر یک از آنان نخواهد بود.[۴]
در مورد هزینه رسیدگی به امور حسبی در ماده ۳۷۵ اصلاحی ۲۶/۱۲/۱۳۶۱ قانون امور حسبی بیان شده‌است بنابراین اخذ هزینه دادرسی معادل با دعاوی غیر مالی برای امور حسبی، فاقد جنبه قانونی است.[۵]
سوابق و مستندات فقهی
«هزینه حضور طرف دعوا در محضر قاضی با کسی است که طرح دعوا نموده این امر را درخواست کرده‌است اگر در بیت المال، کاغذی که در آن حکم را مکتوب کنند وجود نداشته باشد، قاضی از کسی که قرار است برای او حقی را ثبت و ضبط کنند، می‌خواهد که کاغذی برای این کار تهیه نماید ولی او را اجبار نمی‌کند. اگر محکوم له از دادگاه درخواست کند که حکم را بنویسند، قاضی می‌تواند از او اجرت و هزینه بگیرد و این‌طور نیست که هر جا امری واجب باشد اخذ اجرت در آن ممنوع باشد. در حین دادرسی نیز می‌توان هزینه مواد و کاغذ را اخذ کرد.»[۶]
مصادیق و نمونه‌ها
- اقاله نوعی فسخ است و حق فسخ مالی است.[۷]
منابع:
- ↑ فهیمه ملک زاده. اصطلاحات تشریحی آیین دادرسی (کیفری-مدنی). چاپ 2. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2142064
- ↑ علی مهاجری. مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد چهارم). چاپ 4. فکرسازان، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4024288
- ↑ عباس کریمی. آیین دادرسی مدنی. چاپ 1. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1386. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1549652
- ↑ علی مهاجری. قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 1. فکرسازان، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 576864
- ↑ علی مهاجری. قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 1. فکرسازان، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 576868
- ↑ عبداله خدابخشی. مبانی فقهی آیین دادرسی مدنی و تأثیر آن در رویه قضایی (جلد دوم) (دلایل اثبات، تصمیم دادگاه، رسیدگی تجدیدنظر و فوق العاده، داوری و خسارات دادرسی). چاپ 1. شرکت سهامی انتشار، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2617828
- ↑ علی عباس حیاتی. آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 2. میزان، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1257924