ماده ۲۸۷ قانون آیین دادرسی مدنی

ماده ۲۸۷ قانون آیین دادرسی مدنی: اگر کسی که باید سوگند یاد کند برای قبول یا رد سوگند مهلت بخواهد، دادگاه می‌تواند به اندازه‌ای که موجب ضرر طرف نشود به او یک بار مهلت بدهد.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

توضیح واژگان

سوگند: سوگند عبارت است از تأیید رسمی وجود یک امری توسط ذینفع در یک مرجع قضایی می‌باشد، سوگند در قانون آیین دادرسی مدنی به عنوان دلیل آمده‌است.

پیشینه

این ماده در قوانین آیین دادرسی مدنی سال‌های ۱۲۹۰ و ۱۳۱۸ مشابهی ندارد.

فلسفه و مبانی نظری

این ماده در مقام بیان امکان اعطای مهلت به شخصی که باید سوگند یاد کند، است. توضیح آن که ادای سوگند با توجه به باوری که نسبت به عواقب شرعی سوگند دروغ وجود دارد امر مهمی می‌باشد که باید با تأمل و تعقل کافی صورت گیرد. بدین منظور اعطای مهلت به شخصی که باید سوگند یاد کند امری منطقی می‌باشد.

نکات توضیحی و تفسیری دکترین

این مهلت به معنای تجدید جلسه است زیرا بدون تشکیل جلسه دادرسی نمی‌توان قسم داد. نکته‌ی دیگر آن که مطابق این ماده دادگاه باید طول مدت را تعیین نماید. در نهایت، شایان ذکر است که درخواست مهلت از دادگاه برای ادای سوگند استظهاری و سوگند تکمیلی مشمول این ماده نمی‌باشد.

مطالعات فقهی

چنین بیان شده است که اگر مدعی علیه در مقام پاسخ عذر آورد و مهلت خواست تا دربارهٔ مسئله فکر کند، حاکم به هر مقدار که مصلحت بداند به او مهلت می‌دهد. صراحت نظر مرحوم آیت الله خمینی (ره) در این مسئله واضح است.

بحث از تعرض به سند، به صورت خاص، در منابع فقهی طرح نشده‌است؛ اما برای انکار مدعی علیه و مراحل رسیدگی به آن چنین گفته‌اند «....[الف-] اگر منکر، برای اثبات مراتب انکار خود، از دادگاه استمهال کند تا جواب لازم را بدهد و برای این کار، عذر قابل قبول داشته باشد، دادگاه باید به او مهلت بدهد. این یک موعد قضایی است که مقدار آن را، دادگاه با رعایت اوضاع و احوال، تعیین خواهد کرد … مثلاً ممکن است خوانده، برای اثبات انکار خود، بینه داشته باشد؛ بینه منکر مسموع است … پس دادگاه باید به خوانده مهلت معقول، برای آوردن بینه بدهد. از روح برخی احادیث، این نظر، استفاده می‌شود. نظیر: «قال علی علیه السلام لشریح: اجعل لمن ادعی شهودا امدا بینهما، فان احضرهم اخذت له بحقه و ان لم یحضرهم اوجبت علیه القضیه».