ماده ۲۴۴ قانون آیین دادرسی مدنی
ماده ۲۴۴ قانون آیین دادرسی مدنی: در صورت معذور بودن گواه از حضور در دادگاه و همچنین در مواردی که دادگاه مقتضی بداند می‌تواند گواهی گواه را در منزل یا محل کار او یا در محل دعوا توسط یکی از قضات دادگاه استماع کند.
پیشینه
این ماده در قانون آیین دادرسی مدنی سال ۱۲۹۰ مشابهی نداشته‌است.[۱] لیکن مفاد آن در ماده ۴۱۰ قانون آیین دادرسی مدنی مصوب 1318 پیش‌بینی شده بود. با این تفاوت که به جای عبارت «یکی از قضات دادگاه» عبارت «یکی از کارمندان خود» به کار رفته بود.[۲]
نکات توضیحی و تفسیری دکترین
این ماده را می‌توان تکمیل کننده ماده ۲۴۳ دانست چرا که ممکن است عدم حضور ناشی از عذری باشد.[۳] لذا استماع گواهی در خارج از دادگاه توسط دادرس علی‌البدل به عمل می‌آید و انجام آن به مباشرت قاضی رسیدگی کننده به دعوا بلا مانع به نظر می‌رسد.[۴] استماع شهادت در منزل شاهد یا محل کار او یا هر مکان دیگر که توسط قاضی صورت می‌گیرد به معنی ادای شهادت در دادگاه است.[۵]
مطابق مواد ۲۴۴ و ۲۴۵ ق.ا.د. م دادگاه می‌تواند از تبدیل شاهد اصل به شاهد فرع جلوگیری کند و گواهی شاهد اصل را استماع نماید.[۶]
با توجه به اینکه اخذ گواهی گواه در منزل یا محل کار وی خلاف اصل است لذا در این دو مورد دادگاه تکلیفی به دعوت طرفین برای حضور در لحظه گواهی نخواهد داشت، این گفته با ظاهر مواد ۲۰۰ و ۲۰۱ ق.ا.د. م سازگار نیست و حداقل باید مفاد شهادت به اطلاع طرفین دعوا برسد.[۷]
انتقادات
این دو نوع استماع شهادت شهود یک عیبی دارد و آن این است که محکمه حاکمه با گواه تماس مستقیم پیدا نمی‌کند. در گواهی شنیدن قول شاهد آن هم به وسیله صورت مجلس‌هایی که کاملاً وضع حقیقی ادای گواهی را منعکس نمی‌کند کافی نیست، باید گواه را دید و اطلاعات او را از دهان خودش شنید تا ارزش آن معلوم شود.[۸] با توجه به اینکه اخذ گواهی گواه در منزل یا محل کار وی خلاف اصل است لذا در این دو مورد دادگاه تکلیفی به دعوت طرفین برای حضور در لحظه گواهی نخواهد داشت، این گفته با ظاهر مواد ۲۰۰ و ۲۰۱ ق.ا.د. م سازگار نیست و حداقل باید مفاد شهادت به اطلاع طرفین دعوا برسد.[۹]
منابع
- ↑ علی رفیعی. روند نمای تقنینی قانون آیین دادرسی مدنی. چاپ 1. فکرسازان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2798036
- ↑ عباس زراعت. محشای قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوق ایران. چاپ 3. ققنوس، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 558568
- ↑ علی مهاجری. مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد دوم). چاپ 1. فکرسازان، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 459620
- ↑ یوسف نوبخت. نگاهی به آیین دادرسی مدنی. چاپ 1. رادنواندیش، 1393. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5324436
- ↑ احمدعلی حمیتی واقف. ادله اثبات دعوی. چاپ 1. حقوقدان، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1755764
- ↑ احمدعلی حمیتی واقف. ادله اثبات دعوی. چاپ 1. حقوقدان، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1755876
- ↑ عباس زراعت. محشای قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوق ایران. چاپ 3. ققنوس، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 559472
- ↑ احمد متین دفتری. آیین دادرسی مدنی و بازرگانی (جلد دوم). چاپ -. مجمع علمی و فرهنگی مجد، -. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2511604
- ↑ عباس زراعت. محشای قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوق ایران. چاپ 3. ققنوس، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 559472