ماده ۲۲۳ قانون آیین دادرسی مدنی

ماده ۲۲۳ قانون آیین دادرسی مدنی: خط، مهر، امضا و اثر انگشت اسناد عادی را که نسبت به آن انکار یا تردید یا ادعای جعل شده باشد، نمی‌توان اساس تطبیق قرار داد، هر چند که حکم به صحت آن شده باشد.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۲۲۲ قانون آیین دادرسی مدنی
• ماده ۱۲۸۳ قانون مدنی
• ماده ۲۲۴ قانون آیین دادرسی مدنی
• ماده ۲۲۵ قانون آیین دادرسی مدنی
• ماده ۲۲۶ قانون آیین دادرسی مدنی
• ماده ۲۲۷ قانون آیین دادرسی مدنی
• ماده ۲۲۸ قانون آیین دادرسی مدنی

توضیح واژگان

سند: وفق ماده ۱۲۸۳ قانون مدنی، سند عبارت است از هر نوشته‌ای که در مقام دعوا یا دفاع بتوان به آن استناد نمود.

پیشینه

مفاد این ماده در ماده ۳۹۷ قانون آیین دادرسی مدنی مصوب 1318 بیان شده بود.

نکات تفسیری دکترین

قانونگذار در قانون سال ۱۳۷۹ معتقد به آزادی دادگاه در تعیین و به‌کارگیری روش‌های متناسب با موضوع، برای رسیدگی به صحت و اصالت سند ابرازی می‌باشد. به همین جهت، تنها به ذکر برخی از موارد مهم در امر رسیدگی به اصالت و صحت سند اکتفا کرده‌است اما نسبت به احصاهای روش‌های رسیدگی به صحت و اصالت و قواعد حاکم بر هر یک از این روش‌ها، ساکت است. بنابراین، در این مرحله دادگاه برای تعیین نوع اقدامات برای رسیدگی به اصالت سند از آزادی عمل نسبی برخوردار است. در هر حال دادرس باید با توجه به مقررات مواد ۲۲۳ تا ۲۲۸ قانون آیین دادرسی مدنی مصوب ۱۳۷۹ در مورد اصالت سند اتخاذ تصمیم نماید.

نکات توضیحی

یکی از راه‌های احراز اصالت اسناد مقایسه و تطبیق امضای آن‌ها با اسنادی است که اصالت آن‌ها به حکم قانون یا به دلیل تراضی طرفین مسلم است (اسناد مسلم الصدور) بر اساس این ماده خط، امضا، مهر و اثر انگشت اسناد عادی که نسبت به آن انکار یا تردید یا ادعای جعل شده باشد را نمی‌توان برای تطبیق مورد مقایسه قرار داد. حتی اگر رأی دادگاه نسبت به اسناد یاد شده حاکی از صحت آن‌ها باشد. شایان ذکر است سند رسمی که در دعوا مورد استناد قرار گرفته و نسبت به آن ادعای جعل شده باشد، در صورتی که حکم به اصالت آن داده شده باشد مشمول این ماده نبوده و می‌تواند برای تطبیق مورد استفاده قرار گیرد چراکه این ماده ناظر به اسناد عادی می‌باشد.

نکات توصیفی هوش مصنوعی

1. در صورت انکار، تردید یا ادعای جعل نسبت به اسناد عادی، نمی‌توان از خط، مهر، امضا و اثر انگشت به عنوان مبنای تطبیق استفاده کرد.
2. حتی اگر حکم به صحت سند عادی داده شده باشد، باز هم امکان استفاده از آن به عنوان اساس تطبیق وجود ندارد.
3. خط، مهر، امضا و اثر انگشت اسناد عادی جزء ادله اثبات محسوب نمی‌شوند در صورتی که مورد انکار یا تردید یا ادعای جعل قرار گیرند.
4. تطبیق در این ماده به معنای بررسی و مقایسه اعتبار و صحت است و اسناد عادی انکار شده از این لحاظ معتبر نخواهند بود.

رویه های قضایی

• رای دادگاه درباره اعتبار صرف مهر در اسناد عادی (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۲۸۰۰۹۴۰)

مصادیق و نمونه ها

اسنادی که صحت آن مورد اعتراف طرف مقابل باشد را می‌توان برای تطبیق انتخاب نمود. مانند تطبیق امضای سفته دریافتی از یک تاجر با دفاتر تجاری وی که به امضای او رسیده‌است.