ماده ۲۸۱ قانون آیین دادرسی مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها
(رویه) |
فاطمه امیدی (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (یک نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''ماده ۲۸۱ قانون آیین دادرسی مدنی''': سوگند باید مطابق قرار دادگاه و با لفظ جلاله (والله - بالله - تالله) یا نام خداوند متعال به سایر | '''ماده ۲۸۱ قانون آیین دادرسی مدنی''': [[سوگند]] باید مطابق قرار [[دادگاه]] و با لفظ جلاله (والله - بالله - تالله) یا نام خداوند متعال به سایر زبانها ادا گردد و درصورت نیاز به تغلیظ دادگاه کیفیت ادای آن را از حیث زمان، مکان و الفاظ تعیین می‌نماید. در هر حال فرقی بین مسلمان و غیرمسلمان در ادای سوگند به نام خداوند متعال نخواهد بود. مراتب اتیان سوگند صورتجلسه می‌گردد. | ||
*{{زیتونی|[[ماده ۲۸۰ قانون آیین دادرسی مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}} | * {{زیتونی|[[ماده ۲۸۰ قانون آیین دادرسی مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}} | ||
*{{زیتونی|[[ماده ۲۸۲ قانون آیین دادرسی مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}} | * {{زیتونی|[[ماده ۲۸۲ قانون آیین دادرسی مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}} | ||
== توضیح واژگان == | == توضیح واژگان == | ||
سوگند: سوگند عبارت است از تأیید رسمی وجود یک امری توسط ذینفع در یک مرجع قضایی می‌باشد، سوگند در قانون آیین دادرسی مدنی به عنوان دلیل | [[سوگند]]: سوگند عبارت است از تأیید رسمی وجود یک امری توسط [[ذی نفع|ذینفع]] در یک مرجع قضایی می‌باشد، سوگند در [[قانون آیین دادرسی مدنی]] به عنوان دلیل آمده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق تحلیلی اراضی و املاک (اثبات، ثبت، تملک اراضی و املاک)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2783888|صفحه=|نام۱=بهرام|نام خانوادگی۱=حسن‌زاده|چاپ=2}}</ref> | ||
== پیشینه == | == پیشینه == | ||
در قانون سابق عبارات مورد استفاده در سوگند مشخص نشده بود | در قانون سابق عبارات مورد استفاده در سوگند مشخص نشده بود اما در آیین نامه تصریح شده بود که سوگند باید با نام خدای تعالی و صفات مختصه او باشد، غیر از نام خداوند مثل سوگند به کتب آسمانی یا نام پیغمبران یا تنها به صفات خداوند، سوگند محسوب نمی‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی (جلد دوم) (دادگاه‌های عمومی و انقلاب)|ترجمه=|جلد=|سال=1379|ناشر=پایدار|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1181588|صفحه=|نام۱=سیدجلال الدین|نام خانوادگی۱=مدنی|چاپ=1}}</ref> | ||
== نکات توضیحی و تفسیری دکترین == | == نکات توضیحی و تفسیری دکترین == | ||
در این ماده مقرر گردیده تا مراتب اتیان سوگند صورتجلسه گردد اما قانونگذار مشخص نکرده‌است که عین قسم و مفاد آن که از طرف اداکننده سوگند (حالف) بیان می‌شود، باید در صورت مجلس قید شود یا این که تنها در صورت جلسه قید گردد مراسم سوگند برگزار شد. | در این ماده مقرر گردیده تا مراتب اتیان سوگند صورتجلسه گردد اما قانونگذار مشخص نکرده‌است که عین قسم و مفاد آن که از طرف اداکننده سوگند (حالف) بیان می‌شود، باید در صورت مجلس قید شود یا این که تنها در صورت جلسه قید گردد مراسم سوگند برگزار شد. به نظر می‌رسد متن سوگندی که خوانده ادا می‌کند؛ اعم از الفاظ و اظهاراتی که در خصوص موضوع سوگند مورد استفاده قرار می‌گیرد باید در صورت جلسه تنظیمی قید و به امضی حالف برسد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=460044|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=1}}</ref> | ||
اعتبار سوگند به لفظی است که به زبان مجری سوگند جاری می‌شود | اعتبار سوگند به لفظی است که به زبان مجری سوگند جاری می‌شود می‌باشد و صرف اینکه بگوید قسم می‌خورم کفایت نمی‌کند چنانچه از رسول خدا (ص) نیز نقل شده‌است کسی که سوگند یاد می‌کند یا باید به نام خدا قسم بخورد یا سکوت اختیار کند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ادله اثبات دعوا|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=قانون مدار|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1227136|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|نام۲=حمیدرضا|نام خانوادگی۲=حاجی زاده|چاپ=2}}</ref> | ||
نامسلمانی که به خداوند ایمان دارد از این حیث مانند مسلمان است و به نام «الله» سوگند ادا می‌کند و در مورد کسانی که به خدا ایمان ندارند، سوگند آنان به چیزی خواهد بود مورد احترام و پرستش آنان است. برخی فقیهان معتقدند سوگند همگان باید به نام خداوند باشد چرا که سوگند به دروغ آثاری واقعی داشته و عذاب اخروی آن شامل فرد می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون آیین دادرسی مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=سلسبیل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=474436|صفحه=|نام۱=علی عباس|نام خانوادگی۱=حیاتی|چاپ=2}}</ref> | نامسلمانی که به خداوند ایمان دارد از این حیث مانند مسلمان است و به نام «الله» سوگند ادا می‌کند و در مورد کسانی که به خدا ایمان ندارند، سوگند آنان به چیزی خواهد بود مورد احترام و پرستش آنان است. برخی فقیهان معتقدند سوگند همگان باید به نام خداوند باشد چرا که سوگند به دروغ آثاری واقعی داشته و عذاب اخروی آن شامل فرد می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون آیین دادرسی مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=سلسبیل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=474436|صفحه=|نام۱=علی عباس|نام خانوادگی۱=حیاتی|چاپ=2}}</ref> | ||
| خط ۲۶: | خط ۲۷: | ||
در مورد سوگند غیر مسلمان گفته شده که بهتر است بعد از لفظ جلاله عباراتی همچون «خالق ظلمات و نور» و «خالق هر چیز» اضافه شود تا احتمال دیگری نرود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوق ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=560196|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=3}}</ref> | در مورد سوگند غیر مسلمان گفته شده که بهتر است بعد از لفظ جلاله عباراتی همچون «خالق ظلمات و نور» و «خالق هر چیز» اضافه شود تا احتمال دیگری نرود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوق ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=560196|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=3}}</ref> | ||
اگر قاضی گمان دارد که سوگند ذمی برای او بازدارنده تر است، می‌تواند او را به معتقدات خود سوگند دهد مشروط بر اینکه مشتمل بر حرامی نباشد (مانند آن که مسیحی را به پدر و پسر سوگند دهد که شرک است و چنان‌که در روایت علی ابن ابی طالب یهود را به تورات قسم داد)<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=متون فقه (قسمت چهارم) (دادرسی در ترجمه لمعه) (قضا، شهادت، حدود، قصاص و دیات)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر= | اگر قاضی گمان دارد که سوگند ذمی برای او بازدارنده تر است، می‌تواند او را به معتقدات خود سوگند دهد مشروط بر اینکه مشتمل بر حرامی نباشد (مانند آن که مسیحی را به پدر و پسر سوگند دهد که شرک است و چنان‌که در روایت علی ابن ابی طالب یهود را به تورات قسم داد)<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=متون فقه (قسمت چهارم) (دادرسی در ترجمه لمعه) (قضا، شهادت، حدود، قصاص و دیات)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=اندیشه‌های حقوقی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3984868|صفحه=|نام۱=سیدمحمد|نام خانوادگی۱=صدری|چاپ=1}}</ref> | ||
== رویه‌های قضایی == | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره اختلاف زوجین در نوع عقد]] | * [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره اختلاف زوجین در نوع عقد]] | ||
== مقالات مرتبط == | == مقالات مرتبط == | ||
* [[بررسی حفظ شئون قضایی در سند بنگلور و مقررات کیفری ایران]] | * [[بررسی حفظ شئون قضایی در سند بنگلور و مقررات کیفری ایران]] | ||
== منابع | == منابع == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس|۲}} | ||
{{مواد قانون آیین دادرسی مدنی}} | {{مواد قانون آیین دادرسی مدنی}} | ||
نسخهٔ ۲۰ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۱۵:۴۲
ماده ۲۸۱ قانون آیین دادرسی مدنی: سوگند باید مطابق قرار دادگاه و با لفظ جلاله (والله - بالله - تالله) یا نام خداوند متعال به سایر زبانها ادا گردد و درصورت نیاز به تغلیظ دادگاه کیفیت ادای آن را از حیث زمان، مکان و الفاظ تعیین می‌نماید. در هر حال فرقی بین مسلمان و غیرمسلمان در ادای سوگند به نام خداوند متعال نخواهد بود. مراتب اتیان سوگند صورتجلسه می‌گردد.
توضیح واژگان
سوگند: سوگند عبارت است از تأیید رسمی وجود یک امری توسط ذینفع در یک مرجع قضایی می‌باشد، سوگند در قانون آیین دادرسی مدنی به عنوان دلیل آمده‌است.[۱]
پیشینه
در قانون سابق عبارات مورد استفاده در سوگند مشخص نشده بود اما در آیین نامه تصریح شده بود که سوگند باید با نام خدای تعالی و صفات مختصه او باشد، غیر از نام خداوند مثل سوگند به کتب آسمانی یا نام پیغمبران یا تنها به صفات خداوند، سوگند محسوب نمی‌شود.[۲]
نکات توضیحی و تفسیری دکترین
در این ماده مقرر گردیده تا مراتب اتیان سوگند صورتجلسه گردد اما قانونگذار مشخص نکرده‌است که عین قسم و مفاد آن که از طرف اداکننده سوگند (حالف) بیان می‌شود، باید در صورت مجلس قید شود یا این که تنها در صورت جلسه قید گردد مراسم سوگند برگزار شد. به نظر می‌رسد متن سوگندی که خوانده ادا می‌کند؛ اعم از الفاظ و اظهاراتی که در خصوص موضوع سوگند مورد استفاده قرار می‌گیرد باید در صورت جلسه تنظیمی قید و به امضی حالف برسد.[۳]
اعتبار سوگند به لفظی است که به زبان مجری سوگند جاری می‌شود می‌باشد و صرف اینکه بگوید قسم می‌خورم کفایت نمی‌کند چنانچه از رسول خدا (ص) نیز نقل شده‌است کسی که سوگند یاد می‌کند یا باید به نام خدا قسم بخورد یا سکوت اختیار کند.[۴]
نامسلمانی که به خداوند ایمان دارد از این حیث مانند مسلمان است و به نام «الله» سوگند ادا می‌کند و در مورد کسانی که به خدا ایمان ندارند، سوگند آنان به چیزی خواهد بود مورد احترام و پرستش آنان است. برخی فقیهان معتقدند سوگند همگان باید به نام خداوند باشد چرا که سوگند به دروغ آثاری واقعی داشته و عذاب اخروی آن شامل فرد می‌شود.[۵]
سوگند باید به طریقی بیان شود و تحقق آن در ضمیر انسان ممکن نیست، بهترین طریق اعلام قسم به صورت بیان لفظی است اما در مواردی که به علت عارضه ای از قبیل لکنت زبان یا لال بودن، فرد سکوت می‌نماید قاضی دادگاه راساً یا به وسیله مترجم یا متخصص امر مراد وی را کشف یا عارضه را برطرف می‌نماید و چنانچه سکوت خوانده و استنکاف وی از باب تعمد و ایذاء باشد دادگاه ضمن تذکر عواقب شرعی و قانونی کتمان حقیقت سه بار به خوانده اخطار می‌نماید که در نتیجه استنکاف ناکل شناخته می‌شود.[۶]
تغلیظ قسم به سه وجه ممکن است: تغلیظ از نظر مکان قسم یاد کردن مانند ادای قسم در مسجد یا اماکن متبرکه، تغلیظ از نظر زمان قسم مانند موکول کردن ادای قسم به شب‌های قدر یا روزهای متبرک و تغلیظ از نظر الفاظ قسم مانند اینکه حالف به جای «والله – بالله – تالله» عبارت کامل «والله الذی لا اله الا هو الرحمن الرحیم الطالب الغالب الضار النافع المدرک المهلک الذی یعلم من السر ما یعلمه من اعلانیه» را بگوید.[۷]
سوابق و مستندات فقهی
امام موسی کاظم (ع) فرمودند: «خداوند به مخلوقات خویش قسم می‌خورد اما مخلوقات وی باید فقط به نام او قسم بخورند»[۸]
امام صادق (ع) می‌فرمایند: «یهود و نصاری و مجوس هم باید با کلمه الله سوگند یاد کنند»[۹]
در مورد سوگند غیر مسلمان گفته شده که بهتر است بعد از لفظ جلاله عباراتی همچون «خالق ظلمات و نور» و «خالق هر چیز» اضافه شود تا احتمال دیگری نرود.[۱۰]
اگر قاضی گمان دارد که سوگند ذمی برای او بازدارنده تر است، می‌تواند او را به معتقدات خود سوگند دهد مشروط بر اینکه مشتمل بر حرامی نباشد (مانند آن که مسیحی را به پدر و پسر سوگند دهد که شرک است و چنان‌که در روایت علی ابن ابی طالب یهود را به تورات قسم داد)[۱۱]
رویه‌های قضایی
مقالات مرتبط
منابع
- ↑ بهرام حسن‌زاده. حقوق تحلیلی اراضی و املاک (اثبات، ثبت، تملک اراضی و املاک). چاپ 2. جنگل، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2783888
- ↑ سیدجلال الدین مدنی. آیین دادرسی مدنی (جلد دوم) (دادگاه‌های عمومی و انقلاب). چاپ 1. پایدار، 1379. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1181588
- ↑ علی مهاجری. مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد دوم). چاپ 1. فکرسازان، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 460044
- ↑ عباس زراعت و حمیدرضا حاجی زاده. ادله اثبات دعوا. چاپ 2. قانون مدار، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1227136
- ↑ علی عباس حیاتی. شرح قانون آیین دادرسی مدنی. چاپ 2. سلسبیل، 1385. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 474436
- ↑ عبدالرسول دیانی. ادله اثبات دعوا در امور مدنی و کیفری. چاپ 1. تدریس، 1385. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1640736
- ↑ عبدالرسول دیانی. ادله اثبات دعوا در امور مدنی و کیفری. چاپ 1. تدریس، 1385. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1640768
- ↑ عباس زراعت. محشای قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوق ایران. چاپ 3. ققنوس، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 560196
- ↑ عباس زراعت. محشای قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوق ایران. چاپ 3. ققنوس، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 560196
- ↑ عباس زراعت. محشای قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوق ایران. چاپ 3. ققنوس، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 560196
- ↑ سیدمحمد صدری. متون فقه (قسمت چهارم) (دادرسی در ترجمه لمعه) (قضا، شهادت، حدود، قصاص و دیات). چاپ 1. اندیشه‌های حقوقی، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3984868