ماده ۱۲۰ قانون آیین دادرسی مدنی

ماده ۱۲۰ قانون آیین دادرسی مدنی: در صورتی که قرار تأمین اجرا گردد و خواهان به موجب رأی قطعی محکوم به بطلان دعوا شود یا حقی برای او به اثبات نرسد، خوانده حق دارد ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ حکم قطعی، خسارتی را که از قرار تأمین به او وارد شده‌است با تسلیم دلایل به دادگاه صادرکننده قرار، مطالبه کند. مطالبه خسارت در این مورد بدون رعایت تشریفات آیین دادرسی مدنی و پرداخت هزینه دادرسی صورت می‌گیرد. مفاد تقاضا به طرف ابلاغ می‌شود تا چنانچه دفاعی داشته باشد ظرف ده روز از تاریخ ابلاغ با دلایل آن را عنوان نماید. دادگاه در وقت فوق‌العاده به دلایل طرفین رسیدگی و رأی مقتضی صادر می‌نماید. این رأی قطعی است. در صورتی که خوانده در مهلت مقرر مطالبه خسارت ننماید وجهی که بابت خسارت احتمالی سپرده شده به درخواست خواهان به او مسترد می‌شود.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۱۲ قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی
• ماده ۳۲۳ قانون آیین دادرسی مدنی

توضیح واژگان

وقت فوق‌العاده: وقتی است که دادگاه بنا به تکلیف قانونی و یا با تشخیص ضرورت در آن وقت، به امری رسیدگی نماید.

در تعریفی دیگر، چنین آمده است که:«وقت فوق‌العاده، اولین وقتی است که بعد از رسیدگی به پرونده‌های نوبتی برای دادگاه حاصل است و امکان رسیدگی را فراهم می‌نماید».

پیشینه

این ماده جانشین ماده ۲۳۹ قانون سابق می‌باشد که حکم نهایی محکومیت به بطلان دعوا را برای مطالبه خسارت ضروری دانسته بود و همچنین در ماده ۲۲۵ قانون سابق تنها در صورت صدور حکم مبنی بر بی‌حقی خواهان حق دریافت خسارت احتمالی تأدیه شده برای خوانده ایجاد می‌شد.

نکات توضیحی و تفسیری دکترین

با توجه به این ماده خوانده در فرضی که حکم بر بطلان دعوای خواهان صادر شود یا در فرضی که حقی برای خواهان در دعوای اقامه شده ثابت نشود، می‌تواند خسارت احتمالی تأدیه شده را مطالبه کند. ولی باید توجه داشت که اجرای این ماده متوقف بر این موضوع می‌باشد که خسارت احتمالی قبلاً توسط خواهان تأدیه شده باشد.

نکات توضیحی

طبق ماده فوق، خوانده بدون نیاز به دادخواست، طی درخواستی مکتوب و بدون تأدیه هزینه دادرسی و با ارایه دلیل ادعای خسارت نماید.

رویه‌های قضایی

• نظریه شماره 7/1400/747 مورخ 1400/10/22 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره خسارت دعوای واهی
• نظریه شماره 7/1402/285 مورخ 1402/05/21 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره دعوای مطالبه خسارت از اجرای دستور موقت
• نظریه شماره 7/1400/1339 مورخ 1401/01/17 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره گواهی عدم پرداخت وجه چک و صدور قرار تأمین خواسته
• نظریه شماره 7/99/824 مورخ 1399/07/01 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره قرار تامین خواسته موضوع ماده ۵ قانون اصلاح بعضی از مواد قانون ثبت
• نظریه شماره 7/1401/1295 مورخ 1402/03/09 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره مطالبه خسارت از صادرکننده چک و ضامن (وثیقه گذار) چک

مقالات مرتبط

• ماهیت دستور موقت ویژگی آن در حقوق فرانسه
• بررسی مسئولیت خواهان نسبت به خسارت های طرف دعوا در اثر تأمین خواسته و دستور موقت
• نقش داور در صدور اقدامات تأمینی در داوری تجاری
• مسئولیت وکیل ناشی از توقیف اموال
• اثر اجرای تأمین خواسته نسبت به خواهان و ثالث با مطالعهی تطبیقی
• مسئولیت مدنی قاضی در جریان توقیف اموال