ماده ۱۷ قانون آیین دادرسی مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
فاطمه امیدی (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| (۱۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''ماده ۱۷ قانون آیین دادرسی مدنی''': هر [[دعوی|دعوایی]] که در اثنای [[رسیدگی]] به دعوای دیگر از طرف [[خواهان]] یا [[خوانده]] یا [[شخص ثالث]] یا از طرف متداعیین اصلی بر ثالث اقامه شود، [[دعوای طاری]] نامیده می‌شود. این دعوا اگر با دعوای اصلی مرتبط یا دارای یک منشأ باشد، در دادگاهی اقامه می‌شود که دعوای اصلی در | '''ماده ۱۷ قانون آیین دادرسی مدنی''': هر [[دعوی|دعوایی]] که در اثنای [[رسیدگی]] به دعوای دیگر از طرف [[خواهان]] یا [[خوانده]] یا [[شخص ثالث]] یا از طرف متداعیین اصلی بر ثالث اقامه شود، [[دعوای طاری]] نامیده می‌شود. این دعوا اگر با دعوای اصلی مرتبط یا دارای یک منشأ باشد، در [[دادگاه|دادگاهی]] اقامه می‌شود که دعوای اصلی در آنجا اقامه شده‌است. | ||
* {{زیتونی|[[ماده ۱۶ قانون آیین دادرسی مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}} | * {{زیتونی|[[ماده ۱۶ قانون آیین دادرسی مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}} | ||
* {{زیتونی|[[ماده ۱۸ قانون آیین دادرسی مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}} | * {{زیتونی|[[ماده ۱۸ قانون آیین دادرسی مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}} | ||
==مواد مرتبط== | |||
*[[ماده ۱۸ قانون آیین دادرسی مدنی]] | |||
*[[ماده ۱۰۸ قانون آیین دادرسی مدنی]] | |||
*[[ماده ۱۴۲ قانون آیین دادرسی مدنی]] | |||
*[[ماده ۴۱۳ قانون آیین دادرسی مدنی]] | |||
== توضیح واژگان == | == توضیح واژگان == | ||
[[دعوای طاری]]: [[دعوا|دعوایی]] است که پس از اقامه دعوای دیگر (اصلی) و ضمن رسیدگی به آن، تحت شرایطی، [[خوانده]] علیه [[خواهان]] ([[دعوای متقابل]])، خواهان علیه خوانده ([[دعوای اضافی]]) هر یک از اصحاب دعوی علیه [[شخص ثالث]] ([[جلب ثالث]]) یا شخص ثالث علیه اصحاب دعوا یا هر یک از آنان (دعوی [[ورود ثالث]]) اقامه می‌نمایند. | [[دعوای طاری]]: [[دعوا|دعوایی]] است که پس از اقامه دعوای دیگر (اصلی) و ضمن رسیدگی به آن، تحت شرایطی، [[خوانده]] علیه [[خواهان]] ([[دعوای متقابل]])، خواهان علیه خوانده ([[دعوای اضافی]]) هر یک از اصحاب دعوی علیه [[شخص ثالث]] ([[جلب ثالث]]) یا شخص ثالث علیه اصحاب دعوا یا هر یک از آنان (دعوی [[ورود ثالث]]) اقامه می‌نمایند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دعاوی مرتبط در حقوق ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3106000|صفحه=|نام۱=غلامرضا|نام خانوادگی۱=باقری|چاپ=1}}</ref> | ||
<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دعاوی مرتبط در حقوق ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3106000|صفحه=|نام۱=غلامرضا|نام خانوادگی۱=باقری | |||
ارتباط: در لغت به معنی «پیوستن چیزی به چیزی» و «ربط، بستن، بستگی، مواصلت کردن» تعریف شده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی (3) (دعاوی طاری و شرایط اقامه آن)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4208228|صفحه=|نام۱=رسول|نام خانوادگی۱=مقصودپور|چاپ=1}}</ref> | ارتباط: در لغت به معنی «پیوستن چیزی به چیزی» و «ربط، بستن، بستگی، مواصلت کردن» تعریف شده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی (3) (دعاوی طاری و شرایط اقامه آن)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4208228|صفحه=|نام۱=رسول|نام خانوادگی۱=مقصودپور|چاپ=1}}</ref> | ||
== پیشینه == | == پیشینه == | ||
طواری دادرسی در قانون سابق زیر عنوان «امور اتفاقی» آمده بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی (3) (دعاوی طاری و شرایط اقامه آن)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4207672|صفحه=|نام۱=رسول|نام خانوادگی۱=مقصودپور|چاپ=1}}</ref> در حقوق ایران واژه طاری ترجمه وازه فرانسوی است که البته قانون آیین دادرسی مدنی ما در معانی مختلف اتفاقی (ماده ۱۹۷ قانون قدیم و ۱۰۸ قانون فعلی) و تبعی (در مواد ۵۰۳٬۵۴۴ | طواری دادرسی در قانون سابق زیر عنوان «امور اتفاقی» آمده بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی (3) (دعاوی طاری و شرایط اقامه آن)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4207672|صفحه=|نام۱=رسول|نام خانوادگی۱=مقصودپور|چاپ=1}}</ref> در حقوق ایران واژه طاری ترجمه وازه فرانسوی است که البته [[قانون آیین دادرسی مدنی]] ما در معانی مختلف اتفاقی (ماده ۱۹۷ قانون قدیم و [[ماده ۱۰۸ قانون آیین دادرسی مدنی|۱۰۸ قانون فعلی]]) و تبعی (در مواد ۵۰۳٬۵۴۴ و ۶۰۸ قانون سابق در پژوهش، [[فرجام]] و [[اعاده دادرسی]] تبعی و در [[ماده ۴۱۳ قانون آیین دادرسی مدنی|ماده ۴۱۳ قانون جدید]] در اصطلاح [[فرجام تبعی]]) ترجمه شده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی (3) (دعاوی طاری و شرایط اقامه آن)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4207656|صفحه=|نام۱=رسول|نام خانوادگی۱=مقصودپور|چاپ=1}}</ref> | ||
[[ماده ۱۴ قوانین موقتی اصول محاکمات حقوقی]] مصوب ۱۲۹۰ | [[ماده ۱۴ قوانین موقتی اصول محاکمات حقوقی]] مصوب ۱۲۹۰ نیز، در باب [[دعوای طاری]] چنین بیان نموده بود: «ادعای متقابل یعنی دعوایی که در جواب دعوای [[مدعی]] اقامه می‌شود و مبتنی بر یک اساس و از یک منشأ ناشی شده یا به کلی مربوط به یکدیگر باشد راجع به همان محکمه صلحیه است که دعوای اصلی در آن جا اقامه شده‌است. ولی هر گاه ادعای متقابل نظر به مقدار مدعی به راجع به محاکم صلحیه نباشند حاکم صلح رسیدگی ننموده به طرفین اعلام می‌کند که به محکمه ابتدایی حقوق رجوع نمایند». | ||
== نکات توضیحی و تفسیری دکترین == | == نکات توضیحی و تفسیری دکترین == | ||
رسیدگی به دعوای طاری حتی اگر از [[صلاحیت ذاتی]] [[دادگاه]] بیرون باشد، باید در دادگاه رسیدگی کننده به دعوای اصلی اقامه شود و این دادگاه در صورت عدم [[صلاحیت]] ذاتی با صدور [[قرار اناطه]]، دعوای طاری را به مرجع صالح ارجاع می‌دهد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون آیین دادرسی مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=سلسبیل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=465904|صفحه=|نام۱=علی عباس|نام خانوادگی۱=حیاتی|چاپ=2}}</ref> یکی از [[دعوای طاری|دعاوی طاری]]، [[دعوای متقابل]] است؛ یعنی دعوایی که [[خوانده]] در دفاع به عنوان طرح یک [[ادعا]]، در مقابل دعوای [[خواهان]] اقامه می‌نماید. [[دعوای متقابل]] مثل دعوای اصلی نیاز به [[دادخواست]] دارد. لیکن شایان ذکر است که طرح بعضی دفاعیات که مستقیماً به منظور بی‌اثر کردن دعوای اصلی مطرح می‌شود، دعوای طاری نیست و نیاز به دادخواست ندارد. مانند [[ادعا|ادعای]] [[تهاتر]]، [[احتساب]]، [[صلح]]، [[فسخ]]، رد [[خواسته]] و امثال آن که بدون نیاز به تقدیم [[دادخواست]] [[دادگاه]] را موظف به رسیدگی خواهد کرد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین قضاوت مدنی در محاکم ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2288344|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=5}}</ref> | |||
دعوای متقابل دعوایی | |||
== نکات توضیحی == | |||
دعوای اصلی آن است که دعوای معینی را بدواً تولید و ایجاد می‌کند و آن به وسیله [[دادخواست]] [[خواهان]] صورت می‌گیرد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دعاوی مرتبط در حقوق ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3105944|صفحه=|نام۱=غلامرضا|نام خانوادگی۱=باقری|چاپ=1}}</ref> دعاوی طاری چنانچه با دعوای اصلی مرتبط باشد، به طوری که اتخاذ تصمیم دادگاه نسبت به هریک از آن‌ها مؤثر در دیگری شود یا دعاوی مذکور منشأ واحد داشته باشند (ناشی از یک [[عقد]]) [[دادگاه صالح|دادگاه صلاحیت‌دار]] برای رسیدگی به آن‌ها دادگاهی است که دعوای اصلی در آن مطرح شده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نگاهی به آیین دادرسی مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=رادنواندیش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5204204|صفحه=|نام۱=یوسف|نام خانوادگی۱=نوبخت|چاپ=1}}</ref> یکی دیگر از دعاوی طاری، [[دعوای اضافی]] است که [[خواهان]] اصلی یا [[خوانده]] (خواهان دعوای تقابل) می‌تواند اقامه نماید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مالکیت خواهان بر دعوای مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4413008|صفحه=|نام۱=اعظم|نام خانوادگی۱=ایمانیان بیدگلی|چاپ=1}}</ref> | |||
== رویه قضایی == | == رویه قضایی == | ||
* مستفاد از نظریهٔ شمارهٔ ۳۷۱۹۶۰، مورخ ۱۳۸۲/۰۴/۰۷، در صورتی که دو دعوا دارای ارتباط کامل باشند یا منشأ واحد داشته باشند، چنانچه دعوای اصلی قابل تجدیدنظر باشد به تبع آن دعوی طاری نیز قابلیت تجدیدنظر دارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجله دادگستر، شماره 21، بهار 1385|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=کیهان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2396216|صفحه=|نام۱=حسن|نام خانوادگی۱=رحیمی|چاپ=}}</ref> | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره دعوی بطلان طلاق به ادعای صوری بودن طلاق و رجوع از طلاق بائن یائسه]] | |||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره دادگاه صالح در دعوای اعتراض ثالث (دادنامه شماره ۱۴۰۱۰۶۳۹۰۰۰۰۲۱۵۸۸۸)]] | |||
== مقالات مرتبط == | == مقالات مرتبط == | ||
* [[مطالعه تطبیقی اصل تناظر در حقوق ایران و فرانسه]] | |||
* [[بررسی نحوه اقامه دعوای اضافی در حقوق ایران]] | * [[بررسی نحوه اقامه دعوای اضافی در حقوق ایران]] | ||
* [[احکام دعوی جلب ثالث در دیوان عدالت اداری]] | * [[احکام دعوی جلب ثالث در دیوان عدالت اداری]] | ||
* [[اثر ارتباط دعاوی در دادرسی مدنی]] | * [[اثر ارتباط دعاوی در دادرسی مدنی]] | ||
* [[دعوای‌اضافی]] | |||
* [[اقامه دعاوی طاری در خارج از مهلت]] | |||
* [[جمع و تفکیک بین دعاوی و مقایسه آن با تجزیه یک دعوی به چند دعوی در حقوق ایران و فرانسه]] | |||
== منابع == | == منابع == | ||
| خط ۴۵: | خط ۴۴: | ||
[[رده:مواد قانون آیین دادرسی مدنی]] | [[رده:مواد قانون آیین دادرسی مدنی]] | ||
[[رده:دعاوی طاری]] | [[رده:دعاوی طاری]] | ||
[[رده:دعاوی هم | [[رده:دعاوی هم منشأ]] | ||
[[رده:دعاوی مرتبط]] | [[رده:دعاوی مرتبط]] | ||
[[رده:صلاحیت ذاتی و نسبی دادگاه‌ها]] | |||
نسخهٔ ۲۸ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۲۲:۳۲
ماده ۱۷ قانون آیین دادرسی مدنی: هر دعوایی که در اثنای رسیدگی به دعوای دیگر از طرف خواهان یا خوانده یا شخص ثالث یا از طرف متداعیین اصلی بر ثالث اقامه شود، دعوای طاری نامیده می‌شود. این دعوا اگر با دعوای اصلی مرتبط یا دارای یک منشأ باشد، در دادگاهی اقامه می‌شود که دعوای اصلی در آنجا اقامه شده‌است.
مواد مرتبط
- ماده ۱۸ قانون آیین دادرسی مدنی
- ماده ۱۰۸ قانون آیین دادرسی مدنی
- ماده ۱۴۲ قانون آیین دادرسی مدنی
- ماده ۴۱۳ قانون آیین دادرسی مدنی
توضیح واژگان
دعوای طاری: دعوایی است که پس از اقامه دعوای دیگر (اصلی) و ضمن رسیدگی به آن، تحت شرایطی، خوانده علیه خواهان (دعوای متقابل)، خواهان علیه خوانده (دعوای اضافی) هر یک از اصحاب دعوی علیه شخص ثالث (جلب ثالث) یا شخص ثالث علیه اصحاب دعوا یا هر یک از آنان (دعوی ورود ثالث) اقامه می‌نمایند.[۱]
ارتباط: در لغت به معنی «پیوستن چیزی به چیزی» و «ربط، بستن، بستگی، مواصلت کردن» تعریف شده‌است.[۲]
پیشینه
طواری دادرسی در قانون سابق زیر عنوان «امور اتفاقی» آمده بود.[۳] در حقوق ایران واژه طاری ترجمه وازه فرانسوی است که البته قانون آیین دادرسی مدنی ما در معانی مختلف اتفاقی (ماده ۱۹۷ قانون قدیم و ۱۰۸ قانون فعلی) و تبعی (در مواد ۵۰۳٬۵۴۴ و ۶۰۸ قانون سابق در پژوهش، فرجام و اعاده دادرسی تبعی و در ماده ۴۱۳ قانون جدید در اصطلاح فرجام تبعی) ترجمه شده‌است.[۴]
ماده ۱۴ قوانین موقتی اصول محاکمات حقوقی مصوب ۱۲۹۰ نیز، در باب دعوای طاری چنین بیان نموده بود: «ادعای متقابل یعنی دعوایی که در جواب دعوای مدعی اقامه می‌شود و مبتنی بر یک اساس و از یک منشأ ناشی شده یا به کلی مربوط به یکدیگر باشد راجع به همان محکمه صلحیه است که دعوای اصلی در آن جا اقامه شده‌است. ولی هر گاه ادعای متقابل نظر به مقدار مدعی به راجع به محاکم صلحیه نباشند حاکم صلح رسیدگی ننموده به طرفین اعلام می‌کند که به محکمه ابتدایی حقوق رجوع نمایند».
نکات توضیحی و تفسیری دکترین
رسیدگی به دعوای طاری حتی اگر از صلاحیت ذاتی دادگاه بیرون باشد، باید در دادگاه رسیدگی کننده به دعوای اصلی اقامه شود و این دادگاه در صورت عدم صلاحیت ذاتی با صدور قرار اناطه، دعوای طاری را به مرجع صالح ارجاع می‌دهد.[۵] یکی از دعاوی طاری، دعوای متقابل است؛ یعنی دعوایی که خوانده در دفاع به عنوان طرح یک ادعا، در مقابل دعوای خواهان اقامه می‌نماید. دعوای متقابل مثل دعوای اصلی نیاز به دادخواست دارد. لیکن شایان ذکر است که طرح بعضی دفاعیات که مستقیماً به منظور بی‌اثر کردن دعوای اصلی مطرح می‌شود، دعوای طاری نیست و نیاز به دادخواست ندارد. مانند ادعای تهاتر، احتساب، صلح، فسخ، رد خواسته و امثال آن که بدون نیاز به تقدیم دادخواست دادگاه را موظف به رسیدگی خواهد کرد.[۶]
نکات توضیحی
دعوای اصلی آن است که دعوای معینی را بدواً تولید و ایجاد می‌کند و آن به وسیله دادخواست خواهان صورت می‌گیرد.[۷] دعاوی طاری چنانچه با دعوای اصلی مرتبط باشد، به طوری که اتخاذ تصمیم دادگاه نسبت به هریک از آن‌ها مؤثر در دیگری شود یا دعاوی مذکور منشأ واحد داشته باشند (ناشی از یک عقد) دادگاه صلاحیت‌دار برای رسیدگی به آن‌ها دادگاهی است که دعوای اصلی در آن مطرح شده‌است.[۸] یکی دیگر از دعاوی طاری، دعوای اضافی است که خواهان اصلی یا خوانده (خواهان دعوای تقابل) می‌تواند اقامه نماید.[۹]
رویه قضایی
- مستفاد از نظریهٔ شمارهٔ ۳۷۱۹۶۰، مورخ ۱۳۸۲/۰۴/۰۷، در صورتی که دو دعوا دارای ارتباط کامل باشند یا منشأ واحد داشته باشند، چنانچه دعوای اصلی قابل تجدیدنظر باشد به تبع آن دعوی طاری نیز قابلیت تجدیدنظر دارد.[۱۰]
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره دعوی بطلان طلاق به ادعای صوری بودن طلاق و رجوع از طلاق بائن یائسه
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره دادگاه صالح در دعوای اعتراض ثالث (دادنامه شماره ۱۴۰۱۰۶۳۹۰۰۰۰۲۱۵۸۸۸)
مقالات مرتبط
- مطالعه تطبیقی اصل تناظر در حقوق ایران و فرانسه
- بررسی نحوه اقامه دعوای اضافی در حقوق ایران
- احکام دعوی جلب ثالث در دیوان عدالت اداری
- اثر ارتباط دعاوی در دادرسی مدنی
- دعوای‌اضافی
- اقامه دعاوی طاری در خارج از مهلت
- جمع و تفکیک بین دعاوی و مقایسه آن با تجزیه یک دعوی به چند دعوی در حقوق ایران و فرانسه
منابع
- ↑ غلامرضا باقری. دعاوی مرتبط در حقوق ایران. چاپ 1. جنگل، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3106000
- ↑ رسول مقصودپور. آیین دادرسی مدنی (3) (دعاوی طاری و شرایط اقامه آن). چاپ 1. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4208228
- ↑ رسول مقصودپور. آیین دادرسی مدنی (3) (دعاوی طاری و شرایط اقامه آن). چاپ 1. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4207672
- ↑ رسول مقصودپور. آیین دادرسی مدنی (3) (دعاوی طاری و شرایط اقامه آن). چاپ 1. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4207656
- ↑ علی عباس حیاتی. شرح قانون آیین دادرسی مدنی. چاپ 2. سلسبیل، 1385. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 465904
- ↑ علی مهاجری. آیین قضاوت مدنی در محاکم ایران. چاپ 5. فکرسازان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2288344
- ↑ غلامرضا باقری. دعاوی مرتبط در حقوق ایران. چاپ 1. جنگل، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3105944
- ↑ یوسف نوبخت. نگاهی به آیین دادرسی مدنی. چاپ 1. رادنواندیش، 1393. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5204204
- ↑ اعظم ایمانیان بیدگلی. مالکیت خواهان بر دعوای مدنی. چاپ 1. جنگل، 1391. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4413008
- ↑ حسن رحیمی. مجله دادگستر، شماره 21، بهار 1385. کیهان، 1385. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2396216