ماده ۱۸۴ قانون آیین دادرسی مدنی

ماده ۱۸۴ قانون آیین دادرسی مدنی: دادگاه پس از حصول سازش بین طرفین به شرح فوق رسیدگی را ختم و مبادرت به صدور گزارش اصلاحی می‌نماید مفاد سازش نامه که طبق مواد فوق تنظیم می‌شود نسبت به طرفین و وراث و قائم مقام قانونی آن‌ها نافذ و معتبر است و مانند احکام دادگاه‌ها به موقع اجرا گذاشته می‌شود، چه این که مورد سازش مخصوص به دعوای مطروحه بوده یا شامل دعاوی یا امور دیگری باشد.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده 27 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی

• ماده ۱۷۸ قانون آیین دادرسی مدنی
• ماده ۱۷۹ قانون آیین دادرسی مدنی
• ماده ۱۸۰ قانون آیین دادرسی مدنی
• ماده ۱۸۱ قانون آیین دادرسی مدنی
• ماده ۱۸۲ قانون آیین دادرسی مدنی
• ماده ۱۸۳ قانون آیین دادرسی مدنی
• ماده ۱۸۵ قانون آیین دادرسی مدنی
• ماده ۱۸۶ قانون آیین دادرسی مدنی
• ماده ۱۸۷ قانون آیین دادرسی مدنی
• ماده ۱۸۸ قانون آیین دادرسی مدنی
• ماده ۱۸۹ قانون آیین دادرسی مدنی
• ماده ۱۹۰ قانون آیین دادرسی مدنی
• ماده ۱۹۱ قانون آیین دادرسی مدنی
• ماده ۱۹۲ قانون آیین دادرسی مدنی
• ماده ۱۹۳ قانون آیین دادرسی مدنی

توضیح واژگان

ختم رسیدگی: در عرف قضایی اصطلاح ختم رسیدگی در مفهوم ختم دادرسی است.

گزارش اصلاحی: طرفین یک اختلاف می‌توانند در هر حال از دادگاه درخواست تنظیم سازش نامه نمایند و در صورت تحقق سازش، دادرس سازش نامه را به ترتیبی که واقع شده در صورت مجلس نوشته و بعد از امضای طرفیت و دادرس، این صورت مجلس گزارش اصلاحی نامیده می‌شود. همچنین، اینطور بیان شده است که منظور از گزارش اصلاحی، حل اختلاف طرفین با تراضی است که توسط دادگاه تنظیم شده و از نظر شکل و صورت شبیه رأی می‌باشد.

پیشینه

مفاد این ماده در قانون سال ۱۲۹۰ مشابهی ندارد اما در ماده ۶۳۰ قانون آیین دادرسی مدنی مصوب ۱۳۱۸ مقرر شده بود:«مفاد صلح‌نامه که مطابق دو ماده فوق تنظیم می‌شود نسبت به طرفین و وراث و قائم‌مقام آن‌ها نافذ و معتبر است و مانند احکام دادگاه‌های‌دادگستری به موقع اجرا گذاشته می‌شود اعم از اینکه مورد سازش مخصوص به دعوی مطروحه بوده یا شامل دعاوی یا امور دیگری باشد».

مطالعات تطبیقی

در حقوق فرانسه قراردادهای قضایی (مانند گزارش اصلاحی) به لحاظ اینکه رأی به مفهوم واقعی آن محسوب نمی‌شود، قابل اعاده دادرسی نمی‌باشند. در حقوق ایران نیز به همین نحو می‌توان استدلال نمود که اولاً قرارداد قضایی رأی محسوب نمی‌شود و از اعتبار امر مختومه برخوردار نمی‌گردد. ثانیاً، این قرارداد قابل ابطال در دادگاه تنظیم کننده می‌باشد.

نکات توضیحی و تفسیری دکترین

مطابق ذیل این ماده گزارش اصلاحی می‌تواند هرگونه اختلاف بین طرفین آن را شامل شده و صرفاً مختص اختلافات مطورحه در دعوا نمی‌باشد.

نکات توضیحی

گزارش اصلاحی نیز مانند سایر آرا دادگاه‌ها قابلیت اجرا از طریق اجرای احکام دادگستری را دارد.

درخواست ابطال گزارش اصلاحی می‌تواند به علت مخالفت آن با نظم عمومی و اخلاق حسنه یا اشتباه و اکراه از دادگاه درخواست شود یا می‌توان تقاضای فسخ سازش نامه را به سبب تدلیس و عیب و امثالهم درخواست نمود.

رویه‌های قضایی

• نظریه شماره 7/99/1096 مورخ 1399/08/12 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره عدم صحت صدور گزارش اصلاحی صرفا برمبنای نظر کارشناسان تعیین شده
• نظریه شماره 7/99/1117 مورخ 1399/08/28 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره عدم لزوم دعوت طرفین درفرض تنظیم گزارش اصلاحی درشورای حل اختلاف
• نظریه شماره 7/1400/265 مورخ 1400/03/25 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره عدم صدور اجراییه درصورت به تایید نرسیدن گزارش توسط قاضی شورای حل اختلاف
• رای دادگاه درباره ابطال گزارش اصلاحی (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۳۰۰۰۸۶۱)
• رای دادگاه درباره اعتراض ثالث به گزارش اصلاحی (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۲۸۰۰۸۸۴)
• نظریه شماره 7/1402/49 مورخ 1402/05/20 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره اختلاف متداعیین بعد از تنظیم گزارش اصلاحی
• نظریه شماره 7/99/92 مورخ 1399/05/05 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره حال شدن دیون موجل متوفی در فرض پرداخت اقساطی محکوم به

مصادیق و نمونه‌ها

۱) نمونه گزارش اصلاحی: در خصوص دعوی الف به طرفیت ب به خواسته تخلیه یک باب واحد مسکونی به آدرس … نظر به اینککه حین رسیدگی دو طرف توافق نمودند مبنی بر اینکه) خوانده دو ماه دیگر در تاریخ … محل را تخلیه و تخویل نماید در ضمن علاوه بر آن مبلغ بیست میلیون ریال بابت خسارت وارده به ملک پرداخت کند) لذا مستند به ماده ۱۸۴ ق.ا.د. م توافقنامه مزبور به عنوان گزارش اصلاحی صادر و مفاد سازش نامه نسبت به طرفین و وراث و قائم مقام قانونی آن‌ها نافذ و معتبر و قطعی است.

مقالات مرتبط

• فقدان «قانون میانجی‌گری» به عنوان مهم‌ترین خلأ سیاست تقنینی در نظام حل و فصل اختلافات ایران به همراه پیشنهاد قانونِ الگو...