ماده ۲۰۹ قانون آیین دادرسی مدنی

ماده ۲۰۹ قانون آیین دادرسی مدنی: هر گاه سند معینی که مدرک ادعا یا اظهار یکی از طرفین است نزد طرف دیگر باشد، به درخواست طرف، باید آن سند ابراز شود. هر گاه طرف مقابل به وجود سند نزد خود اعتراف کند ولی از ابراز آن امتناع نماید، دادگاه می‌تواند آن را از جمله قرائن مثبته بداند.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۲۰۸ قانون آیین دادرسی مدنی
• ماده ۲۱۰ قانون آیین دادرسی مدنی

توضیح واژگان

درخواست: درخواست مصدر مرخم درخواستن است که خود از جمله به معنای استدعا کردن و خواهش کردن می‌باشد. درخواست به این مفهوم می‌بایست به صورت مکتوب درآمده یا به‌طور شفاهی مطرح گردد.

فلسفه و مبانی نظری

به اعتقاد عده‌ای از نویسندگان، طرفین باید شخصاً اقامه دلیل نمایند و طرف مقابل هیچگونه تکلیفی در این خصوص ندارد. این نظر موافق با عدالت اجتماعی نبوده و احراز حقیقت را غیرممکن می‌سازد لذا تحول اندیشه متفکران این اندیشه را رها کرده و به جای آن می‌گویند: اگر ادعای کسی مبتنی بر سندی باشد که در اختیار طرف مقابل است می‌تواند ارائه آن را درخواست کند.

نکات تفسیری دکترین ماده 209 قانون آیین دادرسی مدنی

این ماده بیان می‌دارد چنانچه طرف علی‌رغم اعتراف یا اثبات وجود سند نزد وی، از ابراز سند خودداری نماید، اولاً، دادگاه تکلیفی ندارد که آن را از قرائن اثبات کننده بداند و ثانیاً، در صورت تشخیص اینکه چنین ضمانت اجرایی لازم است، تنها می‌تواند آن را از جمله قرائن اثبات کننده در نظر گیرد و نه به منزله‌ی دلیل. البته همان‌طور که بیان شد صرف اظهار مدعی نسبت به وجود سند نزد طرف مقابل کافی نبوده و باید شواهدی (یا اعتراف خود شخص) از این موضوع برای دادگاه وجود داشته باشد.

انتقادات

عبارت «یکی از طرفین» در ماده ۲۰۹ قانون آیین دادرسی مدنی رسا نیست چرا که اگر سند به نفع کسی باشد که از ابراز آن امتناع می‌ورزد، چگونه می‌توان عدم ابراز را از قرائن مثبته به نفع وی دانست. همچنین، بهتر بود در این ماده به جای واژه «اعتراف» از واژه «اقرار» استفاده می‌شد.

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 209 قانون آیین دادرسی مدنی

1. سند معین مورد درخواست باید مدرک ادعا یا اظهار یکی از طرفین باشد.
2. اگر سند نزد طرف مقابل باشد، به درخواست طرف، باید ابراز شود.
3. اعتراف طرف مقابل به وجود سند نزد خود می‌تواند صورت گیرد.
4. در صورت امتناع طرف مقابل از ابراز سند، دادگاه می‌تواند این امتناع را به عنوان یکی از قرائن مثبته در نظر بگیرد.

مقالات مرتبط

• ساز و کار «کشف دلیل» در حقوق تطبیقی و حقوق بین‌الملل
• در چه مواردی می‌توان ثالث را به دادرسی جلب نمود (تفسیری بر عبارت لازم بداند مذکور در مادة 135 قانون آیین دادرسی مدنی) اصلاحات تاریخ 18/3/98
• قواعد، ابراز و پذیرش ادله و تفحص و افشا در داوری قراردادهای تجاری بین‌المللی

رویه های قضایی

• رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره عنوان خواسته در دعوای اعمال وکالت در طلاق
• رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره تلقی فورس ماژور به عنوان شرط بنایی