ماده ۵۱۲ قانون آیین دادرسی مدنی

ماده ۵۱۲ قانون آیین دادرسی مدنی: از تاجر، دادخواست اعسار پذیرفته نمی‌شود. تاجری که مدعی اعسار نسبت به هزینه دادرسی می‌باشد باید برابر مقررات قانون تجارت دادخواست ورشکستگی دهد. کسبه جزء مشمول این ماده نخواهند بود.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۱۵ قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی

توضیح واژگان

• معسر: معسر به فردی گفته می‌شود که یا دارایی او تکافوی پرداخت هزینه دادرسی را نکند یا با وجود اینکه فرد مالکیت اموالی را دارد، اما به آن‌ها دسترسی ندارد تا بتواند آن‌ها را مورد استفاده قرار دهد و در فقه معسر به معنای مفلس به کار رفته‌است و کسی که مفلس است در کلام برخی فقها محجور دانسته شده‌است.

پیشینه

مشابه مفاد این ماده ذیل ماده ۷۰۸ قانون آیین دادرسی مدنی مصوب ۱۳۱۸ پیش‌بینی شده بود.

نکات توضیحی و تفسیری دکترین

چنانچه تاجر دادخواست ورشکستگی دهد، در پرونده مربوطه از پرداخت هزینه دادرسی معاف خواهد بود اما چنانچه ادعای ورشکستگی وی رد گردد، باید هزینه دادرسی را پرداخت نماید. همچنین، با توجه به ماده ۵۱۲ قانون آیین دادرسی مدنی درخواست اعسار از کلیه شرکت‌های تجاری نیز پذیرفته نخواهد شد. نکته‌ی دیگر آن که، چنانچه مدعی اعسار تاجر بودن خود را انکار نماید و معلوم نباشد که واقعاً تاجر یا کسبه جزء بوده‌است، دادگاه باید نسبت به این قسمت رسیدگی نموده و سپس رأی مقتضی را صادر نماید. در نهایت، شایان ذکر است موضوع اعسار و ورشکستگی به هم شباهت‌هایی دارد اما بررسی ورشکستگی باید خیلی دقیق‌تر و با سخت‌گیری بیشتر رسیدگی شود زیرا نقش تجارت تا حدی جنبه عمومی دارد و ممکن است ورشکستگی تاجر اثر سویی در جامعه بگذارد و اشخاص متعددی را نیز ورشکسته نماید.

رویه‌های قضایی

• رای دادگاه درباره اعتراض به موارد مغفول مانده در رأی بدوی (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۰۱۰۱۳۸۱)
• رای دادگاه درباره اعسار عضو هیئت مدیره شرکت تجاری (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۴۳۰۰۰۴۵)
• نظریه شماره 7/1401/1039 مورخ 1402/03/08 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره محکومیت محکوم علیه به پرداخت حق الوکاله
• نظریه شماره 7/1401/1043 مورخ 1402/04/24 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره درخواست تاجر معافیت از پرداخت هزینه دادرسی
• رای دادگاه درباره احراز اعسار از پرداخت بخشی از هزینه دادرسی (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۲۹۰۰۷۷۱)
• رای دادگاه درباره احراز ملائت در دعوی اعسار از هزینه دادرسی (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۳۳۰۰۲۰۴)
• رای دادگاه درباره احراز ملائت مدعی اعسار (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۴۷۰۲۲۲۰)
• رای دادگاه درباره احراز ملائت مدعی اعسار (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۲۱۳۰۵۰۲۱۶۸)
• رای دادگاه درباره اختصاص اعسار از پرداخت هزینه دادرسی به اشخاص حقیقی (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۲۳۷۰۱۵۳۱)

مقالات مرتبط

• بررسی فقهی ـ حقوقی قانون نحوة اجرای محکومیتهای مالی
• تاملی تازه در ماده 380 قانون مدنی
• عدول از اصول دادرسی و قواعد حقوقی در دعوای اعسار