ماده ۳۹ قانون آیین دادرسی مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
(۱۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
درصورتی که وکیل استعفای خود را به دادگاه اطلاع دهد، دادگاه به موکل اخطار می‌کند که شخصاً یا توسط وکیل جدید، دادرسی را تعقیب نماید و دادرسی تا مراجعه موکل یا معرفی وکیل جدید حداکثر به مدت یک ماه متوقف می‌گردد.
'''ماده ۳۹ قانون آیین دادرسی مدنی''': در صورتی که [[وکیل]] [[استعفای وکیل|استعفای]] خود را به [[دادگاه]] اطلاع دهد، دادگاه به [[موکل]] اخطار می‌کند که شخصاً یا توسط وکیل جدید، [[دادرسی]] را تعقیب نماید و دادرسی تا مراجعه موکل یا معرفی وکیل جدید حداکثر به مدت یک ماه [[توقف دادرسی|متوقف]] می‌گردد.


وکیلی که دادخواست تقدیم کرده در صورت استعفاء، مکلف است آن را به اطلاع موکل خود برساند و پس از آن موضوع استعفای وکیل و اخطار رفع نقص توسط دادگاه به موکل ابلاغ می‌شود، رفع نقص به عهده موکل است.
وکیلی که [[دادخواست]] تقدیم کرده در صورت استعفاء، مکلف است آن را به اطلاع موکل خود برساند و پس از آن موضوع استعفای وکیل و [[اخطار رفع نقص]] توسط دادگاه به موکل [[ابلاغ]] می‌شود، رفع نقص به عهده موکل است.
*{{زیتونی|[[ماده ۱ قانون آیین دادرسی مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}}
* {{زیتونی|[[ماده ۳۸ قانون آیین دادرسی مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}}
*{{زیتونی|[[ماده ۳ قانون آیین دادرسی مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}}
* {{زیتونی|[[ماده ۴۰ قانون آیین دادرسی مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}}
== توضیح واژگان ==
 
نمایندگی: رابطه ای است حقوقی که بموجب آن نماینده می‌تواند بنام و به حساب اصیل در انعقاد قرارداد شرکت کند و آثار آن بطور مستقیم دامن گیر اصیل می‌شود. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کاربردی وقف و اراضی موقوفه|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2679976|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=بشیری|نام۲=مریم|نام خانوادگی۲=پوررحیم|نام۳=جمشید|نام خانوادگی۳=زمانی|نام۴=بهزاد|نام خانوادگی۴=رجایی|نام۵=سعید|نام خانوادگی۵=باقری|چاپ=1}}</ref>
== مواد مرتبط ==
* [[ماده ۴۰ قانون آیین دادرسی مدنی]]
* [[ماده ۴۳ قانون آیین دادرسی مدنی]]
* [[ماده ۵۴ قانون آیین دادرسی مدنی]]


== پیشینه ==
== پیشینه ==
ماده ۳۹ در قانون سال ۱۲۹۰ مشابه ندارد و در مواد الحاقی سال ۱۳۴۷ چنین بیان شده: «استعقا وکیلی که دادخواست بدوی را تقدیم کرده، در حین ابلاغ یا بعد از اخطار رفع نقیصه تا پایان موعد تکمیل دادخواست مزبور بی اثر است و موجب ابلاغ اخطار مزبور بموکل نخواهد بود. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=روند نمای تقنینی قانون آیین دادرسی مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2796204|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=رفیعی|چاپ=1}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=روند نمای تقنینی قانون آیین دادرسی مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2796208|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=رفیعی|چاپ=1}}</ref>
مطابق [[ماده ۱۸۲ قوانین موقتی اصول محاکمات حقوقی]] مصوب ۱۲۹۰: «وکیل حق دارد که از وکالت خود استعفاء کند ولی بعد از استعفاء محکمه وکالت او را برای طرف مقابل نخواهد پذیرفت و در صورت غیبت موکل وکیل باید طوری قبل از وقت او را از استعفای خود مطلع نماید که موکل بتواند در موعد مقرر شخصاً در محکمه حاضر شود یا وکیل جدیدی بفرستد». در مواد الحاقی سال ۱۳۴۷ نیز چنین بیان شده: «استعفا وکیلی که دادخواست بدوی را تقدیم کرده، در حین ابلاغ یا بعد از اخطار رفع نقیصه تا پایان موعد تکمیل دادخواست مزبور بی اثر است و موجب ابلاغ اخطار مزبور بموکل نخواهد بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=روند نمای تقنینی قانون آیین دادرسی مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2796204|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=رفیعی|چاپ=1}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=روند نمای تقنینی قانون آیین دادرسی مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2796208|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=رفیعی|چاپ=1}}</ref>


== نکات توضیحی و تفسیری دکترین ==
== نکات توضیحی و تفسیری دکترین ==
مقررات قابل انتقاد این ماده، که در قانون قدیم منصوص نگردیده بود، می‌بایست بدین ترتیب تفسیر گردد که استعفا وکیل اگر چه موجب توقیف حداکثر یک‌ماهه دادرسی می‌گردد اما در عین حال این توقیث نمی‌تواند، با توجه به ماده ۴۳ تجدید جلسه را باعث شود مگر اینکه جلسه مقرر، با لحاظ ماده ۴۰، برای اخذ توضیح وکیل تعیین شده باشد. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1243128|صفحه=|نام۱=علی عباس|نام خانوادگی۱=حیاتی|چاپ=2}}</ref>علی رقم اینکه استعفای وکیل موجب توقیف دادرسی به مدت یک ماه و آگاه ساختن موکل برای تعقیب دادرسی می‌شود اما فوت و، جنوون و ممنوع شدن وکیل از وکالت چنین تکلیفی را برای دادگاه ایجاد نمی‌نماید مگر در مواردی که نیاز به اخذ توضیح باشد. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی (جلد اول) (دوره پیشرفته)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=دراک|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1378936|صفحه=|نام۱=عبدالله|نام خانوادگی۱=شمس|چاپ=24}}</ref>، اگر یک ماه مقرر شده در دادگاه سپری شد و موکل هیچ اقدامی نکرد دادرسی از حالت توقیف خارج و بدون وکیل و نسبت به موکل ادامه می‌یابد. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نگاهی به آیین دادرسی مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=رادنواندیش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5228464|صفحه=|نام۱=یوسف|نام خانوادگی۱=نوبخت|چاپ=1}}</ref>
به نظر می‌رسد استعفا وکیل، اگرچه موجب توقیف حداکثر یک‌ماهه دادرسی می‌گردد اما در عین حال این توقیف نمی‌تواند با توجه به [[ماده ۴۳ قانون آیین دادرسی مدنی]]، تجدید جلسه را باعث شود مگر اینکه جلسه مقرر، با لحاظ [[ماده ۴۰ قانون آیین دادرسی مدنی]]، برای اخذ توضیح وکیل تعیین شده باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1243128|صفحه=|نام۱=علی عباس|نام خانوادگی۱=حیاتی|چاپ=2}}</ref> علی‌رغم اینکه استعفای وکیل موجب توقیف دادرسی به مدت یک ماه و آگاه ساختن موکل برای تعقیب دادرسی می‌شود اما فوت، جنون و ممنوع شدن وکیل از وکالت چنین تکلیفی را برای دادگاه ایجاد نمی‌نماید مگر در مواردی که نیاز به اخذ توضیح باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی (جلد اول) (دوره پیشرفته)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=دراک|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1378936|صفحه=|نام۱=عبدالله|نام خانوادگی۱=شمس|چاپ=24}}</ref>


در صورتی که وکیل استعفا دهد و استعفای خود را فقط به دادگاه اعلام دارد دادگاه مکلف است استعفای وکیل را به موکل اطلاع دهد اگر بعد از ابلاغ اخطار زمان دادرسی به وی، استعفا به دادگاه اعلام شود و موکل از استعفا و جلسه بی‌خبر باشد، جلسه دادگاه به علت نقص تجدید می‌شود. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=569800|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=1}}</ref>
در صورتی که وکیل استعفا دهد و استعفای خود را فقط به دادگاه اعلام دارد؛ دادگاه مکلف است استعفای وکیل را به موکل اطلاع دهد. اگر بعد از ابلاغ اخطار زمان دادرسی به وی، استعفا به دادگاه اعلام شود و موکل از استعفا و جلسه بی‌خبر باشد، جلسه دادگاه به علت نقص تجدید می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=569800|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=1}}</ref> نکتهٔ دیگر آن که، چنانچه دادخواست را موکل داده باشد و وکیل در اثنای رسیدگی وکالت خواهان را بپذیرد و بعد استعفا دهد، تکلیفی به اعلام استعفا به موکل ندارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=569804|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=1}}</ref>


چنانچه دادخواست را موکل داده باشد و وکیل در اثنای رسیدگی وکالت خواهان را بپذیرد و بعد استعفا دهد، تکلیفی به اعلام استعفا به موکل ندارد. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=569804|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=1}}</ref>
== نکات توضیحی ==
 
اگر یک ماه مقرر شده در دادگاه سپری شد و موکل هیچ اقدامی نکرد، دادرسی از حالت توقیف خارج و بدون وکیل و نسبت به موکل ادامه می‌یابد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نگاهی به آیین دادرسی مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=رادنواندیش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5228464|صفحه=|نام۱=یوسف|نام خانوادگی۱=نوبخت|چاپ=1}}</ref>
در صورتی کهموکل از استعفای موکل خبر داشته باشد و دادگاه از استعفای وکیل بی‌خبر باشد، اخطارها و ابلاغ‌ها همچنان برای وکیل فرستاده شده و آثار آن متوجه موکل خواهد بود. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون آیین دادرسی مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=سلسبیل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=466708|صفحه=|نام۱=علی عباس|نام خانوادگی۱=حیاتی|چاپ=2}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون آیین دادرسی مدنی دادگاه های عمومی و انقلاب (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1381|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1617528|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=2}}</ref>


== رویه‌های قضایی ==
== رویه‌های قضایی ==
۱) رای شماره ۱۲۷۲–۲۳/۶/۱۳۳۴ شعببه چهارم: «اگر وکیل پژوهش خواه (تجدیدنظر خواه) موقع ابلاغ اخطار رفع نقص دادخواست پژوهشی از وکالت استعفا دهد اصدار قرار رد دادخواست به علت عدم رفع نقص بدون اخطار به خود پژوهش خواه (تجدیدنظر خواه) که پرداخت هزینه دادرسی با او بوده صحیح نیست»<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوق ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5556328|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=3}}</ref>
رأی شماره ۱۲۷۲، مورخ ۱۳۳۴/۰۶/۲۳شعبه چهارم بیان می‌دارد: «اگر وکیل پژوهش خواه ([[تجدیدنظر خواهی|تجدیدنظر خواه]]) موقع ابلاغ اخطار رفع نقص دادخواست پژوهشی از وکالت استعفا دهد اصدار قرار رد دادخواست به علت عدم رفع نقص بدون اخطار به خود پژوهش خواه (تجدیدنظر خواه) که پرداخت [[هزینه دادرسی]] با او بوده صحیح نیست».<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوق ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5556328|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=3}}</ref>
 
۲) در مواردی که دخالت اجباری وکیل در طرح بعضی از دعاوی با توجه به مواد ۳۱و ۳۲ قانون صلاح پاره ای از قوانین دادگستری و آیین نامه‌های آن، اگر موکل بدون ذکر نام وکیل دادخواست را تنظیم و ثبت نماید ابتدا مدیر دفتر اخطار رفع نقص صادر کرده و در صورت عدم تکمیل قراررد دادخواست را صادر خواهد کرد. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه نشست های قضایی (جلد اول) (مسائل آیین دادرسی مدنی)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2861560|صفحه=|نام۱=معاونت آموزش|تحقیقات قوه قضاییه|نام خانوادگی۱=|چاپ=1}}</ref>
 
۳)نظریه ۳۳۵/۷–۱۹/۱/۱۳۷۳ اداره حقوقی قوه قضاییه: منظور از اخطار رفع نقص مذکور در قسمت دوم از ماده ۳۹ ق.آ.د. م ۱۳۷۹، همان اخطار رفع نقص موضوع ماده ۵۴ قانون مورد بحث است. بنا به مراتب اگر دادخواستی که وکیل به دادگاه تقدیم نموده و پرونده ای تشکیل شده‌است به جهات مذکور در مبحث سوم قانون فوق‌الذکر ناقص باشد اخطاریه رفع نقص توسط دادگاه صورت می‌گیرد و موکل موظف است طبق ماده ۵۴ قانون مزبور در مقام رفع نقص اقدام نماید. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون آیین دادرسی مدنی در آیینه آرای قضایی و نظرات مشورتی|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5467456|صفحه=|نام۱=مهرزاد|نام خانوادگی۱=مسیحی|چاپ=1}}</ref>


۴)نحوه اعمال ماده ۳۹ قانون آیین دادرسی مدنی در این موارد چگونه است؟ اخطار رفع نقص توسط دادگاه مقید به چه زمانی است؟ چنانچه موکل در مهلت مقرر نسبت به رفع نقص اقدام ننماید دادگاه مواجه با چه تکلیفی است؟ نحوه توقیف یک‌ماهه جریان دادرسی در این موارد چگ. نه است و ایا نیازی به صدور قرار دارد ؟مبدأ توقف یاد شده از چه زمانی است؟
[[نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه در خصوص تأمیم عزل وکیل تعیین شده از سوی ولی قهری به تبع عزل و منع ولی قهری از تصرف وی در اموال مولی علیه|نظریه]] ۷/۳۳۵ مورخ ۱۳۷۳/۰۱/۱۹ [[اداره حقوقی قوه قضاییه]]، بیان می‌دارد: «منظور از اخطار رفع نقص مذکور در قسمت دوم از [[ماده ۳۹ قانون آیین دادرسی مدنی]] ۱۳۷۹، همان اخطار رفع نقص موضوع [[ماده ۵۴ قانون آیین دادرسی مدنی|ماده ۵۴ قانون مورد بحث]] است. بنا به مراتب در صورت استعفای وکیل به نحو مذکور در ماده ۳۹ آن قانون اگر دادخواستی که وکیل به دادگاه تقدیم نموده و پرونده‌ای که تشکیل شده‌است به جهات مذکور در مبحث سوم قانون فوق‌الذکر ناقص باشد اخطاریه رفع نقص توسط دادگاه صورت می‌گیرد و موکل موظف است طبق ماده ۵۴ قانون مزبور در مقام رفع نقص اقدام نماید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون آیین دادرسی مدنی در آیینه آرای قضایی و نظرات مشورتی|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5467456|صفحه=|نام۱=مهرزاد|نام خانوادگی۱=مسیحی|چاپ=1}}</ref>
 
پاسخ (نظر اکثریت): اخطار رفع نقصی که صادر می‌شود نباید کمتر از پنج روز باشد و چنانچه موکل ظرف مهلت مقرر اقدامی نکند، دادگاه رسیدگی را با اخطار حضور موکل ادامه می‌دهد و برای توقف دادرسی نیازی به صدور قرار توقف دادرسی نیست رسیدگی با دستور قضایی متوقف می‌شود و مبدأ توقف تاریخ ابلاغ اخطاریه به موکل است. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه نشست های قضایی (جلد اول) (مسائل آیین دادرسی مدنی)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2861504|صفحه=|نام۱=معاونت آموزش|تحقیقات قوه قضاییه|نام خانوادگی۱=|چاپ=1}}</ref>


== مذاکرات تصویب ==
== مذاکرات تصویب ==
ماده ۳۹: در صورتی که وکیل استعفای خود را به دادگاه اطلاع دهد، دادگاه به موکل اخطار می‌کند شخصاً یا توسط وکیل جدید دادرسی را تعقیب نماید. استعفای وکیلی که دادخواست را تقدیم کرده، بدون اطلاع آن به موکل تا پایان موعد تکمیل دادخواست یاد شده بی اثر خواهد بود و موجب ابلاغ اخطار رفع نقص به موکل نمی‌باشد. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه نظریات شورای نگهبان در مورد مصوبات مجلس شورای اسلامی دوره پنجم (خرداد 1375 تا خرداد 1379)|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=دادگستر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5620140|صفحه=|نام۱=مرکز تحقیقات شورای نگهبان|نام خانوادگی۱=|چاپ=1}}</ref>
متن اولیه [[ماده ۳۹ قانون آیین دادرسی مدنی]] به این صورت بوده‌است: «در صورتی که وکیل استعفای خود را به دادگاه اطلاع دهد، دادگاه به موکل اخطار می‌کند شخصاً یا توسط وکیل جدید دادرسی را تعقیب نماید. استعفای وکیلی که دادخواست را تقدیم کرده، بدون اطلاع آن به موکل تا پایان موعد تکمیل دادخواست یاد شده بی اثر خواهد بود و موجب ابلاغ اخطار رفع نقص به موکل نمی‌باشد».<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه نظریات شورای نگهبان در مورد مصوبات مجلس شورای اسلامی دوره پنجم (خرداد 1375 تا خرداد 1379)|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=دادگستر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5620140|صفحه=|نام۱=مرکز تحقیقات شورای نگهبان|نام خانوادگی۱=|چاپ=1}}</ref>
 
== مصادیق و نمونه‌ها ==
۱) بعد از اعلام اصتعفای وکیل به موکل و قبل از اطلاع به دادگاه اخطاری برای وکیل صادر تا برای جلسه آتی وسیله اجرای قرار معاینه محل را فراهم کند در صورتی که وکیل حاضر نشود دادگاه برای صدور قرار قانونی مشکلی نخواهد داشت. به نظر می‌رسد در این موارد وظیفه موکل است که استعفای وکیلش را به دادگاه اعلام تا اخطارها و ابلاغ‌های بعدی برای شخص وی ارسال گردد. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون آیین دادرسی مدنی دادگاه های عمومی و انقلاب (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1381|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1617528|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=2}}</ref>


== منابع ==
== منابع ==
{{پانویس}}
{{پانویس|۲}}
{{مواد قانون آیین دادرسی مدنی}}
{{مواد قانون آیین دادرسی مدنی}}


[[رده:مواد قانون آیین دادرسی مدنی]]
[[رده:مواد قانون آیین دادرسی مدنی]]
[[رده:وکالت در دعاوی]]
[[رده:وکالت در دعاوی]]
[[رده:استعفای وکیل]]
[[رده:توقف دادرسی]]
[[رده:اخطار رفع نقص]]

نسخهٔ ‏۲۰ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۴:۱۹

ماده ۳۹ قانون آیین دادرسی مدنی: در صورتی که وکیل استعفای خود را به دادگاه اطلاع دهد، دادگاه به موکل اخطار می‌کند که شخصاً یا توسط وکیل جدید، دادرسی را تعقیب نماید و دادرسی تا مراجعه موکل یا معرفی وکیل جدید حداکثر به مدت یک ماه متوقف می‌گردد.

وکیلی که دادخواست تقدیم کرده در صورت استعفاء، مکلف است آن را به اطلاع موکل خود برساند و پس از آن موضوع استعفای وکیل و اخطار رفع نقص توسط دادگاه به موکل ابلاغ می‌شود، رفع نقص به عهده موکل است.

مواد مرتبط

پیشینه

مطابق ماده ۱۸۲ قوانین موقتی اصول محاکمات حقوقی مصوب ۱۲۹۰: «وکیل حق دارد که از وکالت خود استعفاء کند ولی بعد از استعفاء محکمه وکالت او را برای طرف مقابل نخواهد پذیرفت و در صورت غیبت موکل وکیل باید طوری قبل از وقت او را از استعفای خود مطلع نماید که موکل بتواند در موعد مقرر شخصاً در محکمه حاضر شود یا وکیل جدیدی بفرستد». در مواد الحاقی سال ۱۳۴۷ نیز چنین بیان شده: «استعفا وکیلی که دادخواست بدوی را تقدیم کرده، در حین ابلاغ یا بعد از اخطار رفع نقیصه تا پایان موعد تکمیل دادخواست مزبور بی اثر است و موجب ابلاغ اخطار مزبور بموکل نخواهد بود.[۱][۲]

نکات توضیحی و تفسیری دکترین

به نظر می‌رسد استعفا وکیل، اگرچه موجب توقیف حداکثر یک‌ماهه دادرسی می‌گردد اما در عین حال این توقیف نمی‌تواند با توجه به ماده ۴۳ قانون آیین دادرسی مدنی، تجدید جلسه را باعث شود مگر اینکه جلسه مقرر، با لحاظ ماده ۴۰ قانون آیین دادرسی مدنی، برای اخذ توضیح وکیل تعیین شده باشد.[۳] علی‌رغم اینکه استعفای وکیل موجب توقیف دادرسی به مدت یک ماه و آگاه ساختن موکل برای تعقیب دادرسی می‌شود اما فوت، جنون و ممنوع شدن وکیل از وکالت چنین تکلیفی را برای دادگاه ایجاد نمی‌نماید مگر در مواردی که نیاز به اخذ توضیح باشد.[۴]

در صورتی که وکیل استعفا دهد و استعفای خود را فقط به دادگاه اعلام دارد؛ دادگاه مکلف است استعفای وکیل را به موکل اطلاع دهد. اگر بعد از ابلاغ اخطار زمان دادرسی به وی، استعفا به دادگاه اعلام شود و موکل از استعفا و جلسه بی‌خبر باشد، جلسه دادگاه به علت نقص تجدید می‌شود.[۵] نکتهٔ دیگر آن که، چنانچه دادخواست را موکل داده باشد و وکیل در اثنای رسیدگی وکالت خواهان را بپذیرد و بعد استعفا دهد، تکلیفی به اعلام استعفا به موکل ندارد.[۶]

نکات توضیحی

اگر یک ماه مقرر شده در دادگاه سپری شد و موکل هیچ اقدامی نکرد، دادرسی از حالت توقیف خارج و بدون وکیل و نسبت به موکل ادامه می‌یابد.[۷]

رویه‌های قضایی

رأی شماره ۱۲۷۲، مورخ ۱۳۳۴/۰۶/۲۳شعبه چهارم بیان می‌دارد: «اگر وکیل پژوهش خواه (تجدیدنظر خواه) موقع ابلاغ اخطار رفع نقص دادخواست پژوهشی از وکالت استعفا دهد اصدار قرار رد دادخواست به علت عدم رفع نقص بدون اخطار به خود پژوهش خواه (تجدیدنظر خواه) که پرداخت هزینه دادرسی با او بوده صحیح نیست».[۸]

نظریه ۷/۳۳۵ مورخ ۱۳۷۳/۰۱/۱۹ اداره حقوقی قوه قضاییه، بیان می‌دارد: «منظور از اخطار رفع نقص مذکور در قسمت دوم از ماده ۳۹ قانون آیین دادرسی مدنی ۱۳۷۹، همان اخطار رفع نقص موضوع ماده ۵۴ قانون مورد بحث است. بنا به مراتب در صورت استعفای وکیل به نحو مذکور در ماده ۳۹ آن قانون اگر دادخواستی که وکیل به دادگاه تقدیم نموده و پرونده‌ای که تشکیل شده‌است به جهات مذکور در مبحث سوم قانون فوق‌الذکر ناقص باشد اخطاریه رفع نقص توسط دادگاه صورت می‌گیرد و موکل موظف است طبق ماده ۵۴ قانون مزبور در مقام رفع نقص اقدام نماید.[۹]

مذاکرات تصویب

متن اولیه ماده ۳۹ قانون آیین دادرسی مدنی به این صورت بوده‌است: «در صورتی که وکیل استعفای خود را به دادگاه اطلاع دهد، دادگاه به موکل اخطار می‌کند شخصاً یا توسط وکیل جدید دادرسی را تعقیب نماید. استعفای وکیلی که دادخواست را تقدیم کرده، بدون اطلاع آن به موکل تا پایان موعد تکمیل دادخواست یاد شده بی اثر خواهد بود و موجب ابلاغ اخطار رفع نقص به موکل نمی‌باشد».[۱۰]

منابع

  1. ↑ علی رفیعی. روند نمای تقنینی قانون آیین دادرسی مدنی. چاپ 1. فکرسازان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2796204
  2. ↑ علی رفیعی. روند نمای تقنینی قانون آیین دادرسی مدنی. چاپ 1. فکرسازان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2796208
  3. ↑ علی عباس حیاتی. آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 2. میزان، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1243128
  4. ↑ عبدالله شمس. آیین دادرسی مدنی (جلد اول) (دوره پیشرفته). چاپ 24. دراک، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1378936
  5. ↑ علی مهاجری. قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 1. فکرسازان، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 569800
  6. ↑ علی مهاجری. قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 1. فکرسازان، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 569804
  7. ↑ یوسف نوبخت. نگاهی به آیین دادرسی مدنی. چاپ 1. رادنواندیش، 1393.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5228464
  8. ↑ عباس زراعت. محشای قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوق ایران. چاپ 3. ققنوس، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5556328
  9. ↑ مهرزاد مسیحی. قانون آیین دادرسی مدنی در آیینه آرای قضایی و نظرات مشورتی. چاپ 1. خرسندی، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5467456
  10. ↑ مجموعه نظریات شورای نگهبان در مورد مصوبات مجلس شورای اسلامی دوره پنجم (خرداد 1375 تا خرداد 1379). چاپ 1. دادگستر، 1385.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5620140
برگرفته از «https://wikihoghoogh.net/w/index.php?title=ماده_۳۹_قانون_آیین_دادرسی_مدنی&oldid=206095»