ماده ۵۵ قانون آیین دادرسی مدنی

ماده ۵۵ قانون آیین دادرسی مدنی: در هر مورد که هزینه انتشار آگهی ظرف یکماه از تاریخ ابلاغ اخطاریه دفتر تأدیه نشود، دادخواست به وسیله دفتر رد خواهد شد. این قرار ظرف ده روز از تاریخ ابلاغ قابل شکایت در دادگاه می‌باشد، جز در مواردی که خواهان دادخواست اعسار از هزینه دادرسی تقدیم کرده باشد که در این صورت مدت یک ماه یادشده، از تاریخ ابلاغ دادنامه رد اعسار به نامبرده محسوب خواهد شد.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۵۰۲ قانون آیین دادرسی مدنی

آیین‌نامه‌ها و بخشنامه‌های مرتبط

• آیین‌نامه روش تنظیم و نشر آگهی‌های وزارت دادگستری و ادارات تابعه

پیشینه

ماده ۵۵ قانون آیین دادرسی مدنی در قانون سال ۱۲۹۰ مشابه ندارد.

نکات توضیحی و تفسیری دکترین

مطابق قانون مواردی که نیاز به انتشار آگهی می‌باشد بدین شرح می‌باشد:

1. آگهی مذکور در ماده ۷۳ قانون آیین دادرسی مدنی ناظر به موردی که محل اقامت خوانده نامعلوم باشد.
2. آگهی مذکور ماده ۷۴ قانون آیین دادرسی مدنی، ناظر به موردی که دعوا راجع به اهالی معین اعم از ده یا شهر یا بخشی از شهر باشد.
3. آگهی مذکور در ماده ۱۰۲۳ قانون مدنی ناظر به موردی که صدور حکم موت فرضی شخصی تقاضا شده‌است.

ماده در مورد اینکه قرار رد دادخواست باید توسط مدیر صادر شود تصریحی ندارد اما با توجه به پیشینه امر و این که ذکر شده قرار باید توسط دفتر صادر و مسئول دفتر مدیر دفتر است لذا بدیهی است قرار رد باید توسط مدیر دفتر صادر شود. این ماده مقرر نکرده در صورت صدور حکم به قبول اعسار برای ادامه رسیدگی به دعوای اصلی هزینه انتشار آگهی باید به عهده چه کسی باشد، به نظر می‌رسد در این مورد تادیه هزینه با دولت است.

نکات توضیحی

در فرضی که اعسار خواهان ثابت نشود مهلت یک‌ماهه یاد شده در ماده فوق، از تاریخ ابلاغ دادنامه قطعی رد اعسار یا از تاریخ قطعی شدن آن محاسبه می‌شود.

رویه‌های قضایی

• در نشست قضایی دادگستری قائم شهر، در مهر ۱۳۸۱، در پاسخ به این سؤال که «چنانچه خواهان ضمن طرح دعوای مالی ادعای اعسار از پرداخت هزینه دادرسی کند و رسیدگی به دعوای اعسار و نیز اصل دعوا به لحاظ نامشخص بودن اقامتگاه خوانده مستلزم نشر آگهی باشد اولاً، آیا هزینه نشر آگهی با لحاظ مواد ۵۵ و ۲۰۵ قانون آیین دادرسی در امور مدنی دادگاه‌های عمومی و انقلاب از عداد هزینه دادرسی محسوب می‌شود؟ ثانیاً، در صورتی که جزو هزینه دادرسی نباشد یا باشد ولی هنوز حکم اعسار صادر نشده دادگاه چه تکلیفی دارد آیا باید هزینه از سوی دادگاه تأمین گردد یا راهکار دیگری وجود دارد؟» بیان می‌دارد: با عنایت به ماده ۵۰۲ قانون آیین دادرسی مدنی، هزینه نشر آگهی جز هزینه دادرسی نیست و همچنین در فرضی که در دعوی اعسار محل اقامت خوانده مشخص نباشد و نیاز به انتشار آگهی باشد، پرداخت هزینه انتشار توسط خواهان الزامی است و در غیر این صورت دفتر دادگاه اقدام به رد دادخواست اعسار خواهان خواهد نمود.
• نظریه ۷/۲۱۹۴ مورخ ۱۳۶۶/۰۴/۲۱ اداره حقوقی قوه قضاییه نیز بیان می‌دارد: «بر حسب مستفاد از ماده ۱۶ آیین‌نامه روش تنظیم و نشر آگهی‌های وزارت دادگستری و ادارات تابعه مصوب سال ۱۳۴۴، در دعاوی حقوقی دادگاه می‌تواند کسانی را که نسبت به پرداخت هزینه نشر آگهی بی‌بضاعت تشخیص دهد از پرداخت آن معاف نماید و روزنامه رسمی نیز در صورت امکانات مالی و بودجه‌ای به انتشار آگهی‌های مذکور اقدام می‌نماید».
• در نظریه کمیسیون مشورتی آیین دادرسی مدنی (شماره ۱۱۳ هفته دادگستری صفحه ۱۱–۱۲): «مستفاد از تبصره ۳ ماده ۸۵ قانون آیین دادرسی مدنی (ماده ۵۵ قانون آیین دادرسی مدنی کنونی) این است که اگر خواهان نسبت به پرداخت هزینه دادرسی مدعی اعسار بوده و حکم بر قبول اعسار او از هزینه دادرسی صادر شده باشد این معافیت شامل تأدیه هزینه درج آگهی موضوع ماده ۱۰۰ قانون آیین دادرسی مدنی (ماده ۷۳ قانون آیین دادرسی مدنی کنونی) نیز خواهد بود و در چنین موردی آگهی در روزنامه باید به هزینه دولت منتشر گردد».
• نظریه شماره 7/1400/271 مورخ 1400/04/08 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره عدم صدور اجراییه جديد بعد از توقف عملیات

مقالات مرتبط

چالش‌های اجرای دادرسی الکترونیکی در حقوق ایران از منظر دادرسی عادلانه و حقوق اصحاب دعوا