ماده ۳۵۴ قانون آیین دادرسی مدنی

ماده ۳۵۴ قانون آیین دادرسی مدنی: قرار تحقیق و معاینه محل در دادگاه تجدیدنظر توسط رئیس دادگاه یا به دستور او توسط یکی از مستشاران شعبه اجرا می‌شود و چنانچه محل اجرای قرار در شهر دیگر همان استان باشد دادگاه تجدیدنظر می‌تواند اجرای قرار را از دادگاه محل درخواست نماید و در صورتی که محل اجرای قرار در حوزه قضایی استان دیگر باشد با اعطای نیابت قضایی به دادگاه محل، درخواست اجرای قرار را خواهد نمود.

• تبصره - در مواردی که مبنای رأی دادگاه فقط گواهی گواه یا معاینه محل باشد توسط قاضی صادر کننده رأی انجام خواهد شد مگر این که گزارش مورد وثوق دادگاه باشد.
• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۴۵۲ قانون آیین دادرسی کیفری
• ماده ۲۵۶ قانون آیین دادرسی مدنی

توضیح واژگان

• دادگاه تجدید نظر: دادگاهی است که در آن اصل تعدد قاضی حاکم بوده و جلسات با حضور دو مستشار یا یک رئیس و یک مستشار رسمیت پیدا می‌کنند، آراء دادگاه‌ها نیز باید به امضاء و تصویب دو عضو برسد.
• قرار: در صورتی که رای دادگاه یکی از ویژگی‌های (راجع به ماهیت دعوا و قاطع بودن) نداشته باشد، قرار است.
• حوزه قضایی: عبارت است از قلمرو یک بخش یا شهرستان که دادگاه در آن واقع است. تقسیم‌بندی حوزه قضایی به واحدهایی از قبیل مجتمع یا ناحیه، تغییری در صلاحیت عام دادگاه مستقر در آن نمی‌دهد.
• نیابت قضایی: به معنای وکالت قضایی در مواردی است که مرجع رسیدگی کننده به واقعه‌ای، به مرجعی که در حوزه دیگری است نیابت انجام تحقیقات خاصی را از سوی خود می‌دهد تا نتیجه اقدامات خود را به مرجع منوب عنه بفرستد.
• حوزه قضایی دادگاه تجدیدنظر: عبارت است از حوزه قضایی استانی که بجز شهرستان مرکز استان دادگاه تجدید نظر، دیگر شهرستان‌های غیر مرکز آن دادگاه را نیز دربردارد.

پیشینه

مشابه مفاد این ماده ذیل ماده ۵۱۴ قانون آیین دادرسی مدنی مصوب ۱۳۱۸ بیان شده بود.

نکات توضیحی و تفسیری دکترین

ارجاع تحقیقات توسط دادگاه تجدیدنظر به دادگاه حوزه همان استان، اعطای نیابت به معنای خاص نیست تا تشریفات نیابت در آن رعایت شود و اصطلاحاً نیابت اختیاری نام دارد. اما نیابت به دادگاه خارج از حوزه قضایی نیابت اجباری یا همان نیابت به معنای خاص می‌باشد. البته ارجاع تحقیقات از دادگاه عالی به دادگاه تالی نوعی دستور تلقی می‌شود. شایان ذکر است که ضمانت اجرای عدم تهیه وسایل اجرای قرار تحقیق یا معاینه محلی در مرحله تجدیدنظر نیز مطابق همان است که در ماده ۲۵۶ قانون آیین دادرسی مدنی آمده‌است.

رویه‌های قضایی

• نظریه شماره 7/1400/369 مورخ 1400/04/26 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره اجرای مجدد معاینه محلی توسط دادگاه بدوی
• نظریه شماره 7/1402/357 مورخ 1402/06/04 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره رفع نقص تحقیقات در مرحله تجدیدنظر
• رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره اعطای نیابت دادگاه تجدید نظر به دادگاه بدوی همان حوزه قضایی

مقالات مرتبط

• مقایسه جهات تجدیدنظر، فرجام و اعاده دادرسی