ماده ۳۸۳ قانون آیین دادرسی مدنی

ماده ۳۸۳ قانون آیین دادرسی مدنی: دادخواستی که برابر مقررات یادشده در دو ماده قبل تقدیم نشده و یا هزینه دادرسی آن پرداخت نگردیده باشد به جریان نمی‌افتد.

مدیر دفتر دادگاه در موارد یاد شده ظرف دو روز از تاریخ رسید دادخواست، نقایص آن را به‌طور مشخص به دادخواست دهنده اخطار می‌نماید و از روز ابلاغ ده روز به او مهلت می‌دهد که نقایص را رفع کند. در صورتی که دادخواست خارج از مهلت داده شده، یا در مدت یاد شده تکمیل نشود، بموجب قرار دادگاهی که دادخواست به آن تسلیم گردیده رد می‌شود.

این قرار ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ قابل شکایت در دیوان عالی کشور می‌باشد. رأی دیوان قطعی است.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

توضیح واژگان

• دادخواست: شکوائیه است که به مراجع قضایی به‌طور کتبی یا به شکل شفاهی عرضه می‌شود.

• هزینه دادرسی: مجموعه پرداخت‌هایی که از جانب شاکی یا شکات صورت می‌گیرد تا تظلم آن‌ها به جریان بیفتد و دلایل آن‌ها ارائه گردد و استماع و رسیدگی و به صدور حکم منجر گردد، هزینه دادرسی است.
• ابلاغ، رساندن و تبلیغ آراء قضایی مثل اجرائیه، احضاریه، دادنامه، اخطاریه و اوراقی است که متضمن تصمیم دادگاه است، گفتنی است ابلاغ توسط مأمورین ذیصلاحی انجام می‌گردد که مأمور ابلاغ نام دارند.
• رای قطعی: رایی است که از هیچ‌یک از طرق عادی، قابل شکایت (واخواهی، تجدیدنظر) نباشد. به عبارت دیگر حکم قطعی، وصف حکمی است ماهوی که به علت طی مراحل رسیدگی ابتدائی و تجدید نظر قابل اجرا گردد. به عبارت دیگر احکام قطعی احکامی هستند که قابلیت تجدید نظر خواهی ندارند، اعم از اینکه حکم به صورت غیرقابل تجدیدنظر صادر شده باشد یا مهلت تجدیدنظر خواهی آن به پایان رسیده یا مراحل تجدیدنظر خواهی آن سپری شده باشد.
• دیوان عالی کشور: دادگاهی است که بر تصمیمات و آرای دادگاه‌های تالی اعمال نظر می‌کند و حکم خلاف آن‌ها را نقض می‌نماید. این دیوان حافظ وحدت رویه قضایی در کشور نیز می‌باشد و از جهت انتظامی هم بر دستگاه قضایی نظارت دارد.

پیشینه

مشابه مفاد ماده ۳۸۳ قانون آیین دادرسی مدنی ذیل ماده ۵۳۴ اصلاحی ۱۳۳۴ قانون آیین دادرسی مدنی بیان شده بود.

نکات توضیحی و تفسیری دکترین

مشابه ماده ۵۴ که وظایفی را برای مدیر دفتر مقرر کرده‌است، این ماده نیز وظایف مدیر دفتر دادگاه را در قبال دادخواست فرجامی بیان کرده‌است، در ارتباط به رسیدگی فرجامی قرار رد دادخواست فرجامی توسط دادگاهی که رای فرجام خواسته را صادر کرده‌است، صادر می‌شود.

انتقادات

در این ماده ۳۸۳ قانون آیین دادرسی مدنی مهلت رفع نقص به‌طور مطلق ده روز اعلام شده‌است؛ اما در این خصوص باید گفت چنانچه فرجام خواه مقیم خارج از کشور باشد با توجه به ماده ۴۴۶ این قانون، مهلتی که مدیر دفتر برای رفع نقص از دادخواست فرجامی برای او قرار می‌دهد باید دو ماه باشد.

رویه های قضایی

• نظریه شماره 7/99/1264 مورخ 1399/10/02 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره معافیت بنیاد مستضعفان از پرداخت هزینه دادرسی
• رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره تاریخ ثبت دادخواست فرجامی در دفتر دادگاه صادر کننده رأی فرجام خواسته ملاک احتساب مهلت فرجامی
• نظریه شماره 7/1401/977 مورخ 1401/10/11 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره تقدیم دادخواست فرجام خواهی به دادگاه بدوی، پیش از تبادل لوایح فرجامی
• رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره ضمانت اجرای تقدیم دادخواست فرجام خواهی به شعبه دیوان عالی کشور
• رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره نحوه محاسبه مهلت فرجام خواهی