ماده ۵۰۵ قانون آیین دادرسی مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
* {{زیتونی|[[ماده ۵۰۴ قانون آیین دادرسی مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}} | * {{زیتونی|[[ماده ۵۰۴ قانون آیین دادرسی مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}} | ||
* {{زیتونی|[[ماده ۵۰۶ قانون آیین دادرسی مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}} | * {{زیتونی|[[ماده ۵۰۶ قانون آیین دادرسی مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}} | ||
== مواد مرتبط == | == مواد مرتبط == | ||
* [[ماده ۵۰۴ قانون آیین دادرسی مدنی]] | * [[ماده ۵۰۴ قانون آیین دادرسی مدنی]] | ||
* [[ماده ۵۰۶ قانون آیین دادرسی مدنی]] | * [[ماده ۵۰۶ قانون آیین دادرسی مدنی]] | ||
* [[ماده ۲۴ قانون آیین دادرسی مدنی]] | * [[ماده ۲۴ قانون آیین دادرسی مدنی]] | ||
== توضیح واژگان == | == توضیح واژگان == | ||
* [[معسر]]: معسر به فردی گفته می‌شود که یا [[دارایی]] او تکافوی پرداخت [[هزینه دادرسی]] را نکند یا با وجود اینکه فرد [[مالکیت]] [[مال|اموالی]] را دارد، اما به آن‌ها دسترسی ندارد تا بتواند آن‌ها را مورد استفاده قرار دهد<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=577600|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=1}}</ref> و در [[فقه]] معسر به معنای [[مفلس]] به کار رفته‌است و کسی که مفلس است در کلام برخی [[فقیه|فقها]] [[محجور]] دانسته شده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=577604|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=1}}</ref> | * [[معسر]]: معسر به فردی گفته می‌شود که یا [[دارایی]] او تکافوی پرداخت [[هزینه دادرسی]] را نکند یا با وجود اینکه فرد [[مالکیت]] [[مال|اموالی]] را دارد، اما به آن‌ها دسترسی ندارد تا بتواند آن‌ها را مورد استفاده قرار دهد<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=577600|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=1}}</ref> و در [[فقه]] معسر به معنای [[مفلس]] به کار رفته‌است و کسی که مفلس است در کلام برخی [[فقیه|فقها]] [[محجور]] دانسته شده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=577604|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=1}}</ref> | ||
== پیشینه == | == پیشینه == | ||
مشابه مفاد این ماده ذیل [[ماده ۶۹۸ قانون آیین دادرسی مدنی مصوب ۱۳۱۸]] پیش‌بینی شده بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوق ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=567288|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=3}}</ref> | مشابه مفاد این ماده ذیل [[ماده ۶۹۸ قانون آیین دادرسی مدنی مصوب ۱۳۱۸]] پیش‌بینی شده بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوق ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=567288|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=3}}</ref> | ||
== نکات تفسیری دکترین ماده 505 قانون آیین دادرسی مدنی == | |||
== نکات تفسیری دکترین == | |||
در [[قانون آیین دادرسی مدنی]] [[اعسار]] به دو دسته [[اعسار از پرداخت هزینه دادرسی]] و [[اعسار از پرداخت محکوم به]] تقسیم می‌شود. ادعای اعسار از پرداخت هزینه دادرسی باید ضمن [[دادخواست بدوی|دادخواست نخستین]] یا تجدیدنظر مطرح شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی و بازرگانی (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2355412|صفحه=|نام۱=احمد|نام خانوادگی۱=متین دفتری|چاپ=3}}</ref> نکته‌ی دیگر آن که در مورد اعسار در مرحله [[فرجام خواهی]] «اگر درخواست فرجام از [[رأی]] [[دادگاه بدوی]] صورت گرفته باشد، رسیدگی به ادعای اعسار با دادگاه بدوی است و اگر درخواست فرجام از رأی دادگاه تجدیدنظر باشد، رسیدگی به [[ادعا|ادعای]] مذکور با [[دادگاه تجدیدنظر]] می‌باشد».<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=577624|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=1}}</ref> همچنین، شایان ذکر است، پس از تقدیم دادخواست اعسار رسیدگی به دعوای اعسار چه به صورت دادخواست مستقل یا ضمن دادخواست برای دعوای اصلی با دادگاهی است که [[صلاحیت]] رسیدگی به اصل دعوا را دارد یا در اصل دعوا حکم صادر کرده‌است. بنابراین، شخص [[معسر|معسری]] که می‌خواهد دعوا را در مرحله بدوی طرح نماید، می‌تواند به همراه طرح دعوی، ادعای اعسار خود را هم مطرح نماید<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی (جلد دوم) (دادگاه‌های عمومی و انقلاب)|ترجمه=|جلد=|سال=1379|ناشر=پایدار|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1179516|صفحه=|نام۱=سیدجلال الدین|نام خانوادگی۱=مدنی|چاپ=1}}</ref> و چون حالت اعسار حالتی بر خلاف اصل می‌باشد، [[مدعی]] اعسار باید آن را ثابت نماید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوق ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=566656|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=3}}</ref> | در [[قانون آیین دادرسی مدنی]] [[اعسار]] به دو دسته [[اعسار از پرداخت هزینه دادرسی]] و [[اعسار از پرداخت محکوم به]] تقسیم می‌شود. ادعای اعسار از پرداخت هزینه دادرسی باید ضمن [[دادخواست بدوی|دادخواست نخستین]] یا تجدیدنظر مطرح شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی و بازرگانی (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2355412|صفحه=|نام۱=احمد|نام خانوادگی۱=متین دفتری|چاپ=3}}</ref> نکته‌ی دیگر آن که در مورد اعسار در مرحله [[فرجام خواهی]] «اگر درخواست فرجام از [[رأی]] [[دادگاه بدوی]] صورت گرفته باشد، رسیدگی به ادعای اعسار با دادگاه بدوی است و اگر درخواست فرجام از رأی دادگاه تجدیدنظر باشد، رسیدگی به [[ادعا|ادعای]] مذکور با [[دادگاه تجدیدنظر]] می‌باشد».<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=577624|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=1}}</ref> همچنین، شایان ذکر است، پس از تقدیم دادخواست اعسار رسیدگی به دعوای اعسار چه به صورت دادخواست مستقل یا ضمن دادخواست برای دعوای اصلی با دادگاهی است که [[صلاحیت]] رسیدگی به اصل دعوا را دارد یا در اصل دعوا حکم صادر کرده‌است. بنابراین، شخص [[معسر|معسری]] که می‌خواهد دعوا را در مرحله بدوی طرح نماید، می‌تواند به همراه طرح دعوی، ادعای اعسار خود را هم مطرح نماید<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی (جلد دوم) (دادگاه‌های عمومی و انقلاب)|ترجمه=|جلد=|سال=1379|ناشر=پایدار|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1179516|صفحه=|نام۱=سیدجلال الدین|نام خانوادگی۱=مدنی|چاپ=1}}</ref> و چون حالت اعسار حالتی بر خلاف اصل می‌باشد، [[مدعی]] اعسار باید آن را ثابت نماید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوق ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=566656|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=3}}</ref> | ||
== نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 505 قانون آیین دادرسی مدنی == | |||
== نکات توصیفی هوش مصنوعی == | |||
{{هوش مصنوعی (ماده)}} | {{هوش مصنوعی (ماده)}} | ||
# ادعای اعسار می‌تواند هم‌زمان با درخواست بدوی، تجدیدنظر یا فرجام مطرح شود. | # ادعای اعسار می‌تواند هم‌زمان با درخواست بدوی، تجدیدنظر یا فرجام مطرح شود. | ||
# ادعای اعسار می‌تواند از طریق دادخواست جداگانه نیز مطرح گردد. | # ادعای اعسار می‌تواند از طریق دادخواست جداگانه نیز مطرح گردد. | ||
# اظهار نظر درباره اعسار در مرحله تجدیدنظر یا فرجام با دادگاهی است که رأی مورد درخواست تجدیدنظر یا فرجام را صادر کرده است. | # اظهار نظر درباره اعسار در مرحله تجدیدنظر یا فرجام با دادگاهی است که رأی مورد درخواست تجدیدنظر یا فرجام را صادر کرده است. | ||
== رویه های قضایی == | == رویه های قضایی == | ||
* [[رای دادگاه درباره زمان تقدیم دادخواست اعسار از هزینه دادرسی (دادنامه شماره ۹۰۰۹۹۷۰۲۲۰۸۰۱۳۷۸)]] | * [[رای دادگاه درباره زمان تقدیم دادخواست اعسار از هزینه دادرسی (دادنامه شماره ۹۰۰۹۹۷۰۲۲۰۸۰۱۳۷۸)]] | ||
| خط ۴۵: | خط ۳۸: | ||
* [[رسیدگی به دعاوی حقوقی در دادگاه‌های کیفری]] | * [[رسیدگی به دعاوی حقوقی در دادگاه‌های کیفری]] | ||
* [[طرق شناسایی اموال در اعسار و مستثنیات دین]] | * [[طرق شناسایی اموال در اعسار و مستثنیات دین]] | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{مواد قانون آیین دادرسی مدنی}} | {{مواد قانون آیین دادرسی مدنی}} | ||
| خط ۵۳: | خط ۴۵: | ||
[[رده:دادگاه صالح در اظهارنظر در مورد اعسار از هزینه تجدیدنظرخواهی یا فرجام خواهی]] | [[رده:دادگاه صالح در اظهارنظر در مورد اعسار از هزینه تجدیدنظرخواهی یا فرجام خواهی]] | ||
[[رده:ادعای اعسار از پرداخت هزینه دادرسی]] | [[رده:ادعای اعسار از پرداخت هزینه دادرسی]] | ||
{{DEFAULTSORT:ماده 2525}} | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۷ دسامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۶:۰۲
ماده ۵۰۵ قانون آیین دادرسی مدنی: ادعای اعسار از پرداخت هزینه دادرسی ضمن درخواست نخستین یا تجدیدنظر یا فرجام مطرح خواهد شد. طرح این ادعا به موجب دادخواست جداگانه نیز ممکن است.
اظهارنظر در مورد اعسار از هزینه تجدید نظرخواهی یا فرجام خواهی با دادگاهی می‌باشد که رأی مورد درخواست تجدید نظر یا فرجام را صادر نموده‌است.
مواد مرتبط
توضیح واژگان
- معسر: معسر به فردی گفته می‌شود که یا دارایی او تکافوی پرداخت هزینه دادرسی را نکند یا با وجود اینکه فرد مالکیت اموالی را دارد، اما به آن‌ها دسترسی ندارد تا بتواند آن‌ها را مورد استفاده قرار دهد[۱] و در فقه معسر به معنای مفلس به کار رفته‌است و کسی که مفلس است در کلام برخی فقها محجور دانسته شده‌است.[۲]
پیشینه
مشابه مفاد این ماده ذیل ماده ۶۹۸ قانون آیین دادرسی مدنی مصوب ۱۳۱۸ پیش‌بینی شده بود.[۳]
نکات تفسیری دکترین ماده 505 قانون آیین دادرسی مدنی
در قانون آیین دادرسی مدنی اعسار به دو دسته اعسار از پرداخت هزینه دادرسی و اعسار از پرداخت محکوم به تقسیم می‌شود. ادعای اعسار از پرداخت هزینه دادرسی باید ضمن دادخواست نخستین یا تجدیدنظر مطرح شود.[۴] نکته‌ی دیگر آن که در مورد اعسار در مرحله فرجام خواهی «اگر درخواست فرجام از رأی دادگاه بدوی صورت گرفته باشد، رسیدگی به ادعای اعسار با دادگاه بدوی است و اگر درخواست فرجام از رأی دادگاه تجدیدنظر باشد، رسیدگی به ادعای مذکور با دادگاه تجدیدنظر می‌باشد».[۵] همچنین، شایان ذکر است، پس از تقدیم دادخواست اعسار رسیدگی به دعوای اعسار چه به صورت دادخواست مستقل یا ضمن دادخواست برای دعوای اصلی با دادگاهی است که صلاحیت رسیدگی به اصل دعوا را دارد یا در اصل دعوا حکم صادر کرده‌است. بنابراین، شخص معسری که می‌خواهد دعوا را در مرحله بدوی طرح نماید، می‌تواند به همراه طرح دعوی، ادعای اعسار خود را هم مطرح نماید[۶] و چون حالت اعسار حالتی بر خلاف اصل می‌باشد، مدعی اعسار باید آن را ثابت نماید.[۷]
نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 505 قانون آیین دادرسی مدنی
 | محتوای مندرج در این قسمت توسط هوش مصنوعی تولید شده است. |
- ادعای اعسار می‌تواند هم‌زمان با درخواست بدوی، تجدیدنظر یا فرجام مطرح شود.
- ادعای اعسار می‌تواند از طریق دادخواست جداگانه نیز مطرح گردد.
- اظهار نظر درباره اعسار در مرحله تجدیدنظر یا فرجام با دادگاهی است که رأی مورد درخواست تجدیدنظر یا فرجام را صادر کرده است.
رویه های قضایی
- رای دادگاه درباره زمان تقدیم دادخواست اعسار از هزینه دادرسی (دادنامه شماره ۹۰۰۹۹۷۰۲۲۰۸۰۱۳۷۸)
- نظریه شماره 7/1402/153 مورخ 1402/05/21 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
- نظریه شماره 2000/95/7 مورخ 1395/08/16 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
- نظریه شماره 1669/96/7 مورخ 1396/07/22 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
- نظریه شماره 1170/95/7 مورخ 1395/05/19 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
- رای دادگاه درباره اثر استخدام وکیل دادگستری بر دعوای اعسار (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۱۰۰۰۲۸۹)
- رای دادگاه درباره ارتباط دعوی اعسار خواهان و داشتن وکیل (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۲۴۰۰۲۱۱۱)
- رای دادگاه درباره احراز اعسار از پرداخت بخشی از هزینه دادرسی (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۲۹۰۰۷۷۱)
- رای دادگاه درباره احراز ملائت در دعوی اعسار از هزینه دادرسی (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۳۳۰۰۲۰۴)
- رای دادگاه درباره احراز ملائت مدعی اعسار (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۴۷۰۲۲۲۰)
- رای دادگاه درباره احراز ملائت مدعی اعسار (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۲۱۳۰۵۰۲۱۶۸)
- نظریه شماره 1170/95/7 مورخ 1395/05/19 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
- نظریه شماره 1202/95/7 مورخ 1395/05/24 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
- نظریه شماره 1353/96/7 مورخ 1396/06/13 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
مقالات مرتبط
منابع
- ↑ علی مهاجری. قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 1. فکرسازان، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 577600
- ↑ علی مهاجری. قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 1. فکرسازان، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 577604
- ↑ عباس زراعت. محشای قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوق ایران. چاپ 3. ققنوس، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 567288
- ↑ احمد متین دفتری. آیین دادرسی مدنی و بازرگانی (جلد اول). چاپ 3. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2355412
- ↑ علی مهاجری. قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 1. فکرسازان، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 577624
- ↑ سیدجلال الدین مدنی. آیین دادرسی مدنی (جلد دوم) (دادگاه‌های عمومی و انقلاب). چاپ 1. پایدار، 1379. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1179516
- ↑ عباس زراعت. محشای قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوق ایران. چاپ 3. ققنوس، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 566656