ماده ۵۰۵ قانون آیین دادرسی مدنی

ماده ۵۰۵ قانون آیین دادرسی مدنی: ادعای اعسار از پرداخت هزینه دادرسی ضمن درخواست نخستین یا تجدیدنظر یا فرجام مطرح خواهد شد. طرح این ادعا به موجب دادخواست جداگانه نیز ممکن است.

اظهارنظر در مورد اعسار از هزینه تجدید نظرخواهی یا فرجام خواهی با دادگاهی می‌باشد که رأی مورد درخواست تجدید نظر یا فرجام را صادر نموده‌است.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۲۴ قانون آیین دادرسی مدنی

توضیح واژگان

• معسر: معسر به فردی گفته می‌شود که یا دارایی او تکافوی پرداخت هزینه دادرسی را نکند یا با وجود اینکه فرد مالکیت اموالی را دارد، اما به آن‌ها دسترسی ندارد تا بتواند آن‌ها را مورد استفاده قرار دهد و در فقه معسر به معنای مفلس به کار رفته‌است و کسی که مفلس است در کلام برخی فقها محجور دانسته شده‌است.

پیشینه

مشابه مفاد این ماده ذیل ماده ۶۹۸ قانون آیین دادرسی مدنی مصوب ۱۳۱۸ پیش‌بینی شده بود.

نکات توضیحی و تفسیری دکترین

در قانون آیین دادرسی مدنی اعسار به دو دسته اعسار از پرداخت هزینه دادرسی و اعسار از پرداخت محکوم به تقسیم می‌شود. ادعای اعسار از پرداخت هزینه دادرسی باید ضمن دادخواست نخستین یا تجدیدنظر مطرح شود. نکته‌ی دیگر آن که در مورد اعسار در مرحله فرجام خواهی «اگر درخواست فرجام از رأی دادگاه بدوی صورت گرفته باشد، رسیدگی به ادعای اعسار با دادگاه بدوی است و اگر درخواست فرجام از رأی دادگاه تجدیدنظر باشد، رسیدگی به ادعای مذکور با دادگاه تجدیدنظر می‌باشد». همچنین، شایان ذکر است، پس از تقدیم دادخواست اعسار رسیدگی به دعوای اعسار چه به صورت دادخواست مستقل یا ضمن دادخواست برای دعوای اصلی با دادگاهی است که صلاحیت رسیدگی به اصل دعوا را دارد یا در اصل دعوا حکم صادر کرده‌است. بنابراین، شخص معسری که می‌خواهد دعوا را در مرحله بدوی طرح نماید، می‌تواند به همراه طرح دعوی، ادعای اعسار خود را هم مطرح نماید و چون حالت اعسار حالتی بر خلاف اصل می‌باشد، مدعی اعسار باید آن را ثابت نماید.

رویه‌های قضایی

• نظریه شماره 1170/95/7 مورخ 1395/05/19 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
• رای دادگاه درباره اثر استخدام وکیل دادگستری بر دعوای اعسار (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۱۰۰۰۲۸۹)
• رای دادگاه درباره ارتباط دعوی اعسار خواهان و داشتن وکیل (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۲۴۰۰۲۱۱۱)
• رای دادگاه درباره احراز اعسار از پرداخت بخشی از هزینه دادرسی (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۲۹۰۰۷۷۱)
• رای دادگاه درباره احراز ملائت در دعوی اعسار از هزینه دادرسی (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۳۳۰۰۲۰۴)
• رای دادگاه درباره احراز ملائت مدعی اعسار (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۴۷۰۲۲۲۰)
• رای دادگاه درباره احراز ملائت مدعی اعسار (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۲۱۳۰۵۰۲۱۶۸)
• نظریه شماره 1170/95/7 مورخ 1395/05/19 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
• نظریه شماره 1202/95/7 مورخ 1395/05/24 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
• نظریه شماره 1353/96/7 مورخ 1396/06/13 اداره کل حقوقی قوه قضاییه

مقالات مرتبط

• رسیدگی به دعاوی حقوقی در دادگاه‌های کیفری
• طرق شناسایی اموال در اعسار و مستثنیات دین