ماده ۳۷۴ قانون آیین دادرسی مدنی

ماده ۳۷۴ قانون آیین دادرسی مدنی: در مواردی که دعوا ناشی از قرارداد باشد، چنانچه به مفاد صریح سند یا قانون یا آیین نامه مربوط به آن قرارداد معنای دیگری غیر از معنای مورد نظر دادگاه صادرکننده رأی داده شود، رأی صادره در آن خصوص نقض می‌گردد.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۳۷۳ قانون آیین دادرسی مدنی
• ماده ۳۷۵ قانون آیین دادرسی مدنی
• ماده 183 قانون مدنی
• ماده ۱۱۹۲ قانون مدنی

توضیح واژگان

• دعوی عبارت است از این که شخصی به عنوان مدعی به دادگاه مراجعه و شخص دیگری را به عنوان مدعی‌علیه، طرف دعوا خود قرار داده و از وی موضوع خاصی را مطالبه نماید.
• قرارداد و عقد با یکدیگر مترادف هستند و آن عبارت است از این که یک یا چند نفر در مقابل یک یا چند نفر دیگر تعهد بر امری نمایند و مورد قبول آن‌ها باشد.
• سند عبارت است از هر نوشته‌ای که در مقام دعوا یا دفاع بتوان به آن استناد نمود.
• آیین نامه: مقررات کلی نوعی که توسط مقامات عالی اجرایی همچون هیأت دولت، وزیران و ...، در اجرای قانون و یا در جهت تسهیل اجرای قانون وضع می گردد را آیین نامه می گویند.

پیشینه

مشابه مفاد ماده ۳۷۴ قانون آیین دادرسی مدنی ذیل ماده ۵۷۰ قانون آیین دادرسی مدنی سال ۱۲۹۰ و همچنین ماده ذیل ماده ۵۶۴ قانون آیین دادرسی مدنی سال ۱۳۱۸ بیان شده بود.

مطالعات تطبیقی

فحوای ماده صدرالذکر در ماده ۱۱۹۲ قانون مدنی جدید فرانسه بدین نحو بیان شده است که درصورتی که در قراردادی عبارت روشن و دقیق و بدون ابهامی وجود داشته باشد به جهت جلوگیری از تحریف دیگر امکان تفسیر آن وجود ندارد.

نکات تفسیری دکترین ماده 374 قانون آیین دادرسی مدنی

در صورت ایجاد اختلاف میان طرفین دعوا، دادگاه مرجع تفسیر قرارداد می‌باشد، دادگاه باید اظهارات طرفین و دلایل آن‌ها را به درستی تفسیر کرده تا قصد باطنی آنان را احراز نماید. در هر حال هیچ مقام قضایی قانوناً و شرعاً مجاز نیست رای خود را مغایر با تصریحات قرارداد بین اصحاب دعوی صادر یا به این منظور معنایی غیر از معانی ناشی از قراردادها بر طرفین تحمیل نماید والا همواره امنیت قضایی که حاصل عقود و عهود بین طرفین است متزلزل خواهد شد.

مطابق اصل ۷۳ قانون اساسی تفسیر قوانین در صلاحیت مجلس شورای اسلامی می‌باشد، مفاد این اصل مانع از تفسیری که دادرسان در مقام تمیز حق از قوانین می‌کنند نیست.

مصادیق و نمونه ها

• خواهان برحسب سندی مالکیت خانه ای را مدعی می‌شود و تحلیه آن را درخواست می‌نماید، دادگاه سند را قطعی ندانسته و شرطی تلقی می‌کند و حکم بر بی حقی خواهان صادر می‌نماید. در این مورد حکم مزبور مطابق ماده ۳۷۴ قانون آیین دادرسی مدنی نقض می‌شود.

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 374 قانون آیین دادرسی مدنی

1. دعوا باید ناشی از قرارداد باشد.
2. مفاد صریح سند، قانون یا آیین‌نامه مرتبط با قرارداد باید بررسی شود.
3. اگر معنای مورد نظر دادگاه با معنای صریح سند، قانون یا آیین‌نامه مطابقت نداشته باشد، رأی صادره نقض می‌شود.
4. تأکید بر معنای صریح متون قانونی یا قراردادی در تفسیر دادگاه.
5. اهمیت دقت در تطابق تفاسیر دادگاه با اسناد قانونی و قراردادی.