ماده ۷۲ قانون آیین دادرسی مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
فاطمه امیدی (بحث | مشارکتها) (ابرابزار) |
Hossein dk (بحث | مشارکتها) |
||
| (۱۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''ماده ۷۲ قانون آیین دادرسی مدنی''': | '''ماده ۷۲ قانون آیین دادرسی مدنی''': هر گاه معلوم شود محلی را که [[خواهان]] در [[دادخواست]] معین کرده‌است نشانی [[خوانده]] نبوده یا قبل از [[ابلاغ]] تغییر کرده باشد و [[مأمور ابلاغ|مأمور]] هم نتواند نشانی او را پیدا کند باید این نکته را در برگ دیگر [[اخطاریه]] قید کند و ظرف دو روز اوراق را عودت دهد. در این صورت برابر [[ماده ۵۴ قانون آیین دادرسی مدنی|ماده (۵۴)]] رفتار خواهد شد مگر در مواردی که [[اقامتگاه]] خوانده برابر [[ماده ۱۰۱۰ قانون مدنی|ماده (۱۰۱۰) قانون مدنی]] تعیین شده باشد که در همان محل ابلاغ خواهد شد. | ||
* {{زیتونی|[[ماده ۷۱ قانون آیین دادرسی مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}} | * {{زیتونی|[[ماده ۷۱ قانون آیین دادرسی مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}} | ||
* {{زیتونی|[[ماده ۷۳ قانون آیین دادرسی مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}} | * {{زیتونی|[[ماده ۷۳ قانون آیین دادرسی مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}} | ||
== مواد مرتبط == | == مواد مرتبط == | ||
[[ماده ۱۷۷ قانون آیین دادرسی کیفری]] | * [[ماده ۱۷۷ قانون آیین دادرسی کیفری]] | ||
* [[ماده ۵۳ قانون آیین دادرسی مدنی]] | |||
* [[ماده ۵۴ قانون آیین دادرسی مدنی]] | |||
* [[ماده ۷۰ قانون آیین دادرسی مدنی]] | |||
* [[ماده ۷۶ قانون آیین دادرسی مدنی]] | |||
* [[ماده ۷۸ قانون آیین دادرسی مدنی]] | |||
* [[ماده ۱۰۱۰ قانون مدنی]] | |||
== توضیح واژگان == | == توضیح واژگان == | ||
تغییر: به معنی عوض کردن، از حالی به حال دیگر برگردانیدن، دگرگون | تغییر: به معنی عوض کردن، از حالی به حال دیگر برگردانیدن، دگرگون کردن، چیزی را به شکل و حالت دیگر درآوردن است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی (جلد اول و دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=نگاه بینه|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1951612|صفحه=|نام۱=بهرام|نام خانوادگی۱=بهرامی|چاپ=11}}</ref> | ||
خواهان: در دعاوی مدنی خواهان به کسی گویند که ادعایی مستند به دلایلی ارائه می‌دهد، این ادعا در ضمن | [[خواهان]]: در [[دعوای مدنی|دعاوی مدنی]] خواهان به کسی گویند که [[ادعا|ادعایی]] مستند به [[دلیل|دلایلی]] ارائه می‌دهد، این ادعا در ضمن [[دادخواست]]، برای رسیدگی و صدور [[حکم]] به نفع او، به [[دادگاه]] تقدیم می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دانشنامه حقوق خصوصی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=محراب فکر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2108456|صفحه=|نام۱=مسعود|نام خانوادگی۱=انصاری|نام۲=محمدعلی|نام خانوادگی۲=طاهری|چاپ=2}}</ref> | ||
== پیشینه == | == پیشینه == | ||
| خط ۱۷: | خط ۲۱: | ||
== نکات توضیحی و تفسیری دکترین == | == نکات توضیحی و تفسیری دکترین == | ||
بعد از عودت دادن اوراق توسط مأمور | بعد از عودت دادن اوراق توسط [[مأمور ابلاغ]]، [[مدیر دفتر]] [[دادگاه]] باید [[اخطار رفع نقص]] صادر نماید و این در حالی است که قبلاً وقت رسیدگی تعیین شده‌است، به عبارت دیگر اخطار رفع نقص موضوع [[ماده ۷۲ قانون آیین دادرسی مدنی]] اخطار رفع نقصی است که مسبوق به تعیین وقت رسیدگی است، در صورت وجود وقت مقتضی تا زمان جلسه رسیدگی بعد از رفع نقص توسط خواهان، دفتر دادگاه مجدد ابلاغ را به آدرس جدید انجام می‌دهد، اما در صورتی که وقت رسیدگی نزدیک باشد و امکان ابلاغ به آدرس جدید خوانده نباشد پرونده باید به نظر دادگاه برسد و دادگاه با دستور [[ابطال]] وقت تعیین شده قبلی و تعیین وقت جدید، پرونده را به دفتر عودت می‌دهد تا امکان ابلاغ اوراق دعوا به خوانده ممکن باشد و اگر چنین نشود، دادگاه در تاریخ رسیدگی به علت نقص ابلاغ چاره‌ای جز [[تجدید وقت]] رسیدگی نخواهد داشت.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=462988|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=1}}</ref> نکتهٔ دیگر آن که چنانچه [[اقامتگاه]] اعلامی در دادخواست مسبوق به [[قرارداد]] موضوع [[ماده ۱۰۱۰ قانون مدنی]] باشد به دلالت ذیل [[ماده ۷۲ قانون آیین دادرسی مدنی]] ابلاغ در همان محل انجام خواهد شد یعنی در صورت نبودن خوانده یا بستگان یا خادمین او که ناشی از تغییر محل اقامتگاه باشد ابلاغ باید طبق [[ماده ۷۰ قانون آیین دادرسی مدنی]] به عمل آید یعنی مأمور ابلاغ گواهی نماید خوانده و بستگان و خادمین او در محل نبودند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون آیین دادرسی مدنی دادگاه‌های عمومی و انقلاب (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1381|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1618424|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=2}}</ref> | ||
همچنین، شایان ذکر است که بعضی [[شخص|اشخاص]] به منظور تطویل [[دادرسی]] و خسته کردن طرف مقابل خود به‌طور مصنوعی یک محل دور دستی را به عنوان [[محل اقامت]] خود معرفی و [[درخواست]] می‌کند برگهای مربوط به دعوای مطروحه به آن جا [[ابلاغ]] شود. [[قانون آیین دادرسی مدنی]] جلوی این حیله را سد کرده و اختیار [[اصحاب دعوا|اصحاب دعوی]] را در انتخاب محلی برای ابلاغ برگهای دعوا در ماده ۱۰۷ قانون آیین دادرسی مدنی ([[ماده ۷۸ قانون آیین دادرسی مدنی]]) مقید و محدود به شهری نموده‌است که [[مقر دادگاه]] مرجع دعوی می‌باشد. البته محلی که اصحاب دعوی برای ابلاغ برگ‌ها انتخاب می‌کنند قابل تغییر در همان محل مقر دادگاه می‌باشد مگر اقامتگاه انتخابی موضوع [[ماده ۱۰۱۰ قانون مدنی]] که تغییر آن فقط در صورت [[تراضی]] طرفین [[معامله]] جایز است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی و بازرگانی (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2353868|صفحه=|نام۱=احمد|نام خانوادگی۱=متین دفتری|چاپ=3}}</ref> | |||
== رویه‌های قضایی == | == رویه‌های قضایی == | ||
* | * شعبه ۲۰ [[دیوان عالی کشور]] در [[دادنامه]] شماره ۱۲۳ مورخ ۱۳۷۰/۰۲/۰۴ چنین مقرر نموده‌است که: «اوراق [[اخطاریه]] [[خوانده]] (که برگ ثانی [[دادخواست]] ضمیمه آن بوده) از آن جهت که [[محل اقامت|محل اقامتی]] را که [[مدعی]] در [[دادخواست]] معین کرده تغییر نموده و [[مأمور ابلاغ|مأمور]] نتوانسته محل اقامت او را پیدا کند بدون ابلاغ اعاده شده که در اجرای ماده ۹۸ قانون آیین دادرسی مدنی ([[ماده ۷۲ قانون آیین دادرسی مدنی]]) [[دادگاه]] بایستی پرونده را برای صدور [[قرار رد دادخواست]] برابر ماده ۸۵ قانون فوق ([[ماده ۵۳ قانون آیین دادرسی مدنی|ماده ۵۳]] و [[ماده ۵۴ قانون آیین دادرسی مدنی|۵۴ قانون آیین دادرسی مدنی کنونی]]) به دفتر دادگاه ارسال می‌نمود و مردود شناختن [[دعوا]] هم با تغییر به این که عدم حضور خواهان ظاهر بر انصراف اوست فاقد موقعیت و وجاهت قانونی است».<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوق ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=553752|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=3}}</ref> | ||
* [[نظریه شماره | * [[نظریه شماره 1116/95/7 مورخ 1395/05/12 اداره کل حقوقی قوه قضاییه]] | ||
* [[رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره نقش سامانه ثنا در تعیین اقامتگاه]] | |||
* [[نظریه شماره 1116/95/7 مورخ 1395/05/12 اداره کل حقوقی قوه قضاییه]] | |||
== مقالات مرتبط == | == مقالات مرتبط == | ||
| خط ۴۰: | خط ۴۱: | ||
[[رده:دادرسی نخستین]] | [[رده:دادرسی نخستین]] | ||
[[رده:جریان دادخواست تا جلسه رسیدگی]] | [[رده:جریان دادخواست تا جلسه رسیدگی]] | ||
[[رده:ابلاغ]] | |||
[[رده:تکالیف مأمور ابلاغ]] | |||
[[رده:تغییر نشانی خوانده]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲۷ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۸:۵۵
ماده ۷۲ قانون آیین دادرسی مدنی: هر گاه معلوم شود محلی را که خواهان در دادخواست معین کرده‌است نشانی خوانده نبوده یا قبل از ابلاغ تغییر کرده باشد و مأمور هم نتواند نشانی او را پیدا کند باید این نکته را در برگ دیگر اخطاریه قید کند و ظرف دو روز اوراق را عودت دهد. در این صورت برابر ماده (۵۴) رفتار خواهد شد مگر در مواردی که اقامتگاه خوانده برابر ماده (۱۰۱۰) قانون مدنی تعیین شده باشد که در همان محل ابلاغ خواهد شد.
مواد مرتبط
- ماده ۱۷۷ قانون آیین دادرسی کیفری
- ماده ۵۳ قانون آیین دادرسی مدنی
- ماده ۵۴ قانون آیین دادرسی مدنی
- ماده ۷۰ قانون آیین دادرسی مدنی
- ماده ۷۶ قانون آیین دادرسی مدنی
- ماده ۷۸ قانون آیین دادرسی مدنی
- ماده ۱۰۱۰ قانون مدنی
توضیح واژگان
تغییر: به معنی عوض کردن، از حالی به حال دیگر برگردانیدن، دگرگون کردن، چیزی را به شکل و حالت دیگر درآوردن است.[۱]
خواهان: در دعاوی مدنی خواهان به کسی گویند که ادعایی مستند به دلایلی ارائه می‌دهد، این ادعا در ضمن دادخواست، برای رسیدگی و صدور حکم به نفع او، به دادگاه تقدیم می‌شود.[۲]
پیشینه
مفاد این ماده قبلاً در ماده ۹۸ قانون آیین دادرسی مدنی سابق پیش‌بینی شده بود.[۳]
نکات توضیحی و تفسیری دکترین
بعد از عودت دادن اوراق توسط مأمور ابلاغ، مدیر دفتر دادگاه باید اخطار رفع نقص صادر نماید و این در حالی است که قبلاً وقت رسیدگی تعیین شده‌است، به عبارت دیگر اخطار رفع نقص موضوع ماده ۷۲ قانون آیین دادرسی مدنی اخطار رفع نقصی است که مسبوق به تعیین وقت رسیدگی است، در صورت وجود وقت مقتضی تا زمان جلسه رسیدگی بعد از رفع نقص توسط خواهان، دفتر دادگاه مجدد ابلاغ را به آدرس جدید انجام می‌دهد، اما در صورتی که وقت رسیدگی نزدیک باشد و امکان ابلاغ به آدرس جدید خوانده نباشد پرونده باید به نظر دادگاه برسد و دادگاه با دستور ابطال وقت تعیین شده قبلی و تعیین وقت جدید، پرونده را به دفتر عودت می‌دهد تا امکان ابلاغ اوراق دعوا به خوانده ممکن باشد و اگر چنین نشود، دادگاه در تاریخ رسیدگی به علت نقص ابلاغ چاره‌ای جز تجدید وقت رسیدگی نخواهد داشت.[۴] نکتهٔ دیگر آن که چنانچه اقامتگاه اعلامی در دادخواست مسبوق به قرارداد موضوع ماده ۱۰۱۰ قانون مدنی باشد به دلالت ذیل ماده ۷۲ قانون آیین دادرسی مدنی ابلاغ در همان محل انجام خواهد شد یعنی در صورت نبودن خوانده یا بستگان یا خادمین او که ناشی از تغییر محل اقامتگاه باشد ابلاغ باید طبق ماده ۷۰ قانون آیین دادرسی مدنی به عمل آید یعنی مأمور ابلاغ گواهی نماید خوانده و بستگان و خادمین او در محل نبودند.[۵]
همچنین، شایان ذکر است که بعضی اشخاص به منظور تطویل دادرسی و خسته کردن طرف مقابل خود به‌طور مصنوعی یک محل دور دستی را به عنوان محل اقامت خود معرفی و درخواست می‌کند برگهای مربوط به دعوای مطروحه به آن جا ابلاغ شود. قانون آیین دادرسی مدنی جلوی این حیله را سد کرده و اختیار اصحاب دعوی را در انتخاب محلی برای ابلاغ برگهای دعوا در ماده ۱۰۷ قانون آیین دادرسی مدنی (ماده ۷۸ قانون آیین دادرسی مدنی) مقید و محدود به شهری نموده‌است که مقر دادگاه مرجع دعوی می‌باشد. البته محلی که اصحاب دعوی برای ابلاغ برگ‌ها انتخاب می‌کنند قابل تغییر در همان محل مقر دادگاه می‌باشد مگر اقامتگاه انتخابی موضوع ماده ۱۰۱۰ قانون مدنی که تغییر آن فقط در صورت تراضی طرفین معامله جایز است.[۶]
رویه‌های قضایی
- شعبه ۲۰ دیوان عالی کشور در دادنامه شماره ۱۲۳ مورخ ۱۳۷۰/۰۲/۰۴ چنین مقرر نموده‌است که: «اوراق اخطاریه خوانده (که برگ ثانی دادخواست ضمیمه آن بوده) از آن جهت که محل اقامتی را که مدعی در دادخواست معین کرده تغییر نموده و مأمور نتوانسته محل اقامت او را پیدا کند بدون ابلاغ اعاده شده که در اجرای ماده ۹۸ قانون آیین دادرسی مدنی (ماده ۷۲ قانون آیین دادرسی مدنی) دادگاه بایستی پرونده را برای صدور قرار رد دادخواست برابر ماده ۸۵ قانون فوق (ماده ۵۳ و ۵۴ قانون آیین دادرسی مدنی کنونی) به دفتر دادگاه ارسال می‌نمود و مردود شناختن دعوا هم با تغییر به این که عدم حضور خواهان ظاهر بر انصراف اوست فاقد موقعیت و وجاهت قانونی است».[۷]
- نظریه شماره 1116/95/7 مورخ 1395/05/12 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
- رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره نقش سامانه ثنا در تعیین اقامتگاه
- نظریه شماره 1116/95/7 مورخ 1395/05/12 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
مقالات مرتبط
تمیز نقص شکلی دادخواست از سایر اسباب بی‌اعتباری دعوی
منابع
- ↑ بهرام بهرامی. آیین دادرسی مدنی (جلد اول و دوم). چاپ 11. نگاه بینه، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1951612
- ↑ مسعود انصاری و محمدعلی طاهری. دانشنامه حقوق خصوصی (جلد دوم). چاپ 2. محراب فکر، 1386. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2108456
- ↑ عباس زراعت. محشای قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوق ایران. چاپ 3. ققنوس، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 553728
- ↑ علی مهاجری. مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد اول). چاپ 1. فکرسازان، 1386. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 462988
- ↑ علی مهاجری. شرح قانون آیین دادرسی مدنی دادگاه‌های عمومی و انقلاب (جلد اول). چاپ 2. گنج دانش، 1381. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1618424
- ↑ احمد متین دفتری. آیین دادرسی مدنی و بازرگانی (جلد اول). چاپ 3. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2353868
- ↑ عباس زراعت. محشای قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوق ایران. چاپ 3. ققنوس، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 553752