ماده ۲۳۶ قانون آیین دادرسی مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
فاطمه امیدی (بحث | مشارکتها) جز (removed Category:عدم امکان الزام به اتیان سوگند شاهد; added Category:عدم امکان الزام شاهد به اتیان سوگند using HotCat) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۲ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
* {{زیتونی|[[ماده ۲۳۵ قانون آیین دادرسی مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}} | * {{زیتونی|[[ماده ۲۳۵ قانون آیین دادرسی مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}} | ||
* {{زیتونی|[[ماده ۲۳۷ قانون آیین دادرسی مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}} | * {{زیتونی|[[ماده ۲۳۷ قانون آیین دادرسی مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}} | ||
== مواد مرتبط == | == مواد مرتبط == | ||
* [[ماده ۲۳۵ قانون آیین دادرسی مدنی]] | |||
* [[ماده ۲۳۷ قانون آیین دادرسی مدنی]] | |||
* [[ماده ۸ قانون مسئولیت مدنی]] | * [[ماده ۸ قانون مسئولیت مدنی]] | ||
* [[ماده ۶۵۰ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)]] | * [[ماده ۶۵۰ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)]] | ||
== نکات تفسیری دکترین ماده 236 قانون آیین دادرسی مدنی == | |||
== نکات | |||
شهادت وسیله‌ای برای اثبات [[حق]] یا کشف [[جرم]] شناخته شده‌است و بعضی از حقوقدانان شهادت را به عنوان چشم و گوش [[قضاوت]] دانسته‌اند، ولی همیشه شهود حقیقت را بازگو نمی‌کنند و قضات باید متوجه جنبه‌های خطرناک شهادت دروغ باشند. یکی از وظایف [[دادرس|دادرسین]] قبل از ادای گواهی یادآوری حرمت شهادت کذب می‌باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=572212|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=1}}</ref> قاضی مخیر است گواهی گواه را با اتیان سوگند یا بدون آن استماع نماید<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=جرایم علیه عدالت قضایی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1978604|صفحه=|نام۱=جعفر|نام خانوادگی۱=کوشا|چاپ=2}}</ref> اما در هر حال مطابق تبصره این ماده الزام شاهد به اتیان سوگند ممنوع می‌باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی (جلد دوم) (دادگاه‌های عمومی و انقلاب)|ترجمه=|جلد=|سال=1379|ناشر=پایدار|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1181492|صفحه=|نام۱=سیدجلال الدین|نام خانوادگی۱=مدنی|چاپ=1}}</ref> چنین بیان شده است که هرگاه شاهد عادل بوده و شرایط دیگر را نیز داشته باشد، گواهی بدون سوگند او شنیده شده و دارای همان توان اثباتی است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1252236|صفحه=|نام۱=علی عباس|نام خانوادگی۱=حیاتی|چاپ=2}}</ref> | شهادت وسیله‌ای برای اثبات [[حق]] یا کشف [[جرم]] شناخته شده‌است و بعضی از حقوقدانان شهادت را به عنوان چشم و گوش [[قضاوت]] دانسته‌اند، ولی همیشه شهود حقیقت را بازگو نمی‌کنند و قضات باید متوجه جنبه‌های خطرناک شهادت دروغ باشند. یکی از وظایف [[دادرس|دادرسین]] قبل از ادای گواهی یادآوری حرمت شهادت کذب می‌باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=572212|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=1}}</ref> قاضی مخیر است گواهی گواه را با اتیان سوگند یا بدون آن استماع نماید<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=جرایم علیه عدالت قضایی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1978604|صفحه=|نام۱=جعفر|نام خانوادگی۱=کوشا|چاپ=2}}</ref> اما در هر حال مطابق تبصره این ماده الزام شاهد به اتیان سوگند ممنوع می‌باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی (جلد دوم) (دادگاه‌های عمومی و انقلاب)|ترجمه=|جلد=|سال=1379|ناشر=پایدار|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1181492|صفحه=|نام۱=سیدجلال الدین|نام خانوادگی۱=مدنی|چاپ=1}}</ref> چنین بیان شده است که هرگاه شاهد عادل بوده و شرایط دیگر را نیز داشته باشد، گواهی بدون سوگند او شنیده شده و دارای همان توان اثباتی است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1252236|صفحه=|نام۱=علی عباس|نام خانوادگی۱=حیاتی|چاپ=2}}</ref> | ||
نکته‌ی دیگر آن که عدم تعقیب جزایی گواهی کذب مانع از مطالبه [[خسارت]] از لحاظ مدنی نمی‌باشد و ضرر و زیان ناشی از این گواهی مطابق [[ماده ۸ قانون مسئولیت مدنی]] قابل مطالبه می‌باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=572224|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=1}}</ref> | نکته‌ی دیگر آن که عدم تعقیب جزایی گواهی کذب مانع از مطالبه [[خسارت]] از لحاظ مدنی نمی‌باشد و ضرر و زیان ناشی از این گواهی مطابق [[ماده ۸ قانون مسئولیت مدنی]] قابل مطالبه می‌باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=572224|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=1}}</ref> | ||
== نکات توضیحی ماده 236 قانون آیین دادرسی مدنی == | |||
== نکات توضیحی == | |||
[[قانونگذار]] برای پرهیز از [[شهادت]] دروغ [[ضمانت اجرا|ضمانت اجرایی]] مؤثر ([[مجازات]] مقرر در [[ماده ۶۵۰ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)|ماده ۶۵۰ قانون مجازات اسلامی]]) پیش‌بینی نموده است. قران کریم نیز این موضوع را یکی از [[گناه کبیره|گناهان کبیره]] قلمداد نموده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ادله اثبات دعوا در امور مدنی و کیفری|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=تدریس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1640432|صفحه=|نام۱=عبدالرسول|نام خانوادگی۱=دیانی|چاپ=1}}</ref> | [[قانونگذار]] برای پرهیز از [[شهادت]] دروغ [[ضمانت اجرا|ضمانت اجرایی]] مؤثر ([[مجازات]] مقرر در [[ماده ۶۵۰ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)|ماده ۶۵۰ قانون مجازات اسلامی]]) پیش‌بینی نموده است. قران کریم نیز این موضوع را یکی از [[گناه کبیره|گناهان کبیره]] قلمداد نموده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ادله اثبات دعوا در امور مدنی و کیفری|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=تدریس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1640432|صفحه=|نام۱=عبدالرسول|نام خانوادگی۱=دیانی|چاپ=1}}</ref> | ||
== مطالعات فقهی == | == مطالعات فقهی == | ||
در شریعت اسلامی در مورد لزوم [[سوگند]] شاهد در [[دادگاه|محکمه]] دو قول وجود دارد: قول اول، قول حنیفیان است که معتقدند الزامی به سوگند شاهد وجود ندارد و قول دوم، این است که به دلیل اینکه عدالت شاهد امری پنهانی و ناشناخته می‌باشد، با ادای سوگند این امر پنهانی تقویت می‌شود و لذا سوگند شاهد ضروری به نظر می‌رسد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قواعد فقه (جلد سوم) بخش قضایی|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=مرکز نشر علوم اسلامی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2177072|صفحه=|نام۱=سیدمصطفی|نام خانوادگی۱=محقق داماد|چاپ=4}}</ref> | در شریعت اسلامی در مورد لزوم [[سوگند]] شاهد در [[دادگاه|محکمه]] دو قول وجود دارد: قول اول، قول حنیفیان است که معتقدند الزامی به سوگند شاهد وجود ندارد و قول دوم، این است که به دلیل اینکه عدالت شاهد امری پنهانی و ناشناخته می‌باشد، با ادای سوگند این امر پنهانی تقویت می‌شود و لذا سوگند شاهد ضروری به نظر می‌رسد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قواعد فقه (جلد سوم) بخش قضایی|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=مرکز نشر علوم اسلامی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2177072|صفحه=|نام۱=سیدمصطفی|نام خانوادگی۱=محقق داماد|چاپ=4}}</ref> | ||
== نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 236 قانون آیین دادرسی مدنی == | |||
== | {{هوش مصنوعی (ماده)}} | ||
# دادگاه قبل از ادای گواهی، به گواه حرمت کذب و مسؤولیت مدنی آن را خاطر نشان می‌سازد. | |||
# مجازات گواهی کذب به گواه یادآوری می‌شود. | |||
# گواهان باید قبل از ادای گواهی اطلاعات شناسایی خود را اظهار کنند. | |||
# گواه باید سوگند یاد کند که حقیقت را می‌گوید. | |||
# سوگند به ادای حقیقت و نفی غیر حقیقت توسط گواه ضروری است. | |||
# التزام به سوگند در صورتی که گواه امتناع کند، ممنوع است. | |||
# حضور گواه برای احقاق حق ممکن است بعضاً ضروری باشد. | |||
== رویه های قضایی == | |||
* [[رای دادگاه درباره اثر اقامه دعوای اعسار از پرداخت محکومه به در اثبات مدیونیت و شرایط شهود معارض (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۰۲۰۱۷۷۵)]] | * [[رای دادگاه درباره اثر اقامه دعوای اعسار از پرداخت محکومه به در اثبات مدیونیت و شرایط شهود معارض (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۰۲۰۱۷۷۵)]] | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{پانویس|۲}} | {{پانویس|۲}} | ||
{{مواد قانون آیین دادرسی مدنی}} | {{مواد قانون آیین دادرسی مدنی}} | ||
[[رده:مواد قانون آیین دادرسی مدنی]] | [[رده:مواد قانون آیین دادرسی مدنی]] | ||
[[رده:دادرسی نخستین]] | [[رده:دادرسی نخستین]] | ||
| خط ۳۵: | خط ۳۸: | ||
[[رده:حرمت، مسئولیت مدنی و مجازات شهادت کذب]] | [[رده:حرمت، مسئولیت مدنی و مجازات شهادت کذب]] | ||
[[رده:عدم امکان الزام شاهد به اتیان سوگند]] | [[رده:عدم امکان الزام شاهد به اتیان سوگند]] | ||
{{DEFAULTSORT:ماده 1180}} | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲۳ دسامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۹:۰۰
ماده ۲۳۶ قانون آیین دادرسی مدنی: قبل از ادای گواهی، دادگاه حرمت گواهی کذب و مسؤولیت مدنی آن و مجازاتی که برای آن مقرر شده‌است را به گواه خاطر نشان می‌سازد. گواهان قبل از ادای گواهی نام و نام خانوادگی، شغل، سن و محل اقامت خود را اظهار و سوگند یاد می‌کنند که تمام حقیقت را گفته و غیر از حقیقت چیزی اظهار ننمایند.
تبصره - در صورتی که احقاق حق متوقف به گواهی باشد و گواه حاضر به اتیان سوگند نشود الزام به آن ممنوع است.
مواد مرتبط
- ماده ۲۳۵ قانون آیین دادرسی مدنی
- ماده ۲۳۷ قانون آیین دادرسی مدنی
- ماده ۸ قانون مسئولیت مدنی
- ماده ۶۵۰ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)
نکات تفسیری دکترین ماده 236 قانون آیین دادرسی مدنی
شهادت وسیله‌ای برای اثبات حق یا کشف جرم شناخته شده‌است و بعضی از حقوقدانان شهادت را به عنوان چشم و گوش قضاوت دانسته‌اند، ولی همیشه شهود حقیقت را بازگو نمی‌کنند و قضات باید متوجه جنبه‌های خطرناک شهادت دروغ باشند. یکی از وظایف دادرسین قبل از ادای گواهی یادآوری حرمت شهادت کذب می‌باشد.[۱] قاضی مخیر است گواهی گواه را با اتیان سوگند یا بدون آن استماع نماید[۲] اما در هر حال مطابق تبصره این ماده الزام شاهد به اتیان سوگند ممنوع می‌باشد.[۳] چنین بیان شده است که هرگاه شاهد عادل بوده و شرایط دیگر را نیز داشته باشد، گواهی بدون سوگند او شنیده شده و دارای همان توان اثباتی است.[۴]
نکته‌ی دیگر آن که عدم تعقیب جزایی گواهی کذب مانع از مطالبه خسارت از لحاظ مدنی نمی‌باشد و ضرر و زیان ناشی از این گواهی مطابق ماده ۸ قانون مسئولیت مدنی قابل مطالبه می‌باشد.[۵]
نکات توضیحی ماده 236 قانون آیین دادرسی مدنی
قانونگذار برای پرهیز از شهادت دروغ ضمانت اجرایی مؤثر (مجازات مقرر در ماده ۶۵۰ قانون مجازات اسلامی) پیش‌بینی نموده است. قران کریم نیز این موضوع را یکی از گناهان کبیره قلمداد نموده‌است.[۶]
مطالعات فقهی
در شریعت اسلامی در مورد لزوم سوگند شاهد در محکمه دو قول وجود دارد: قول اول، قول حنیفیان است که معتقدند الزامی به سوگند شاهد وجود ندارد و قول دوم، این است که به دلیل اینکه عدالت شاهد امری پنهانی و ناشناخته می‌باشد، با ادای سوگند این امر پنهانی تقویت می‌شود و لذا سوگند شاهد ضروری به نظر می‌رسد.[۷]
نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 236 قانون آیین دادرسی مدنی
 | محتوای مندرج در این قسمت توسط هوش مصنوعی تولید شده است. |
- دادگاه قبل از ادای گواهی، به گواه حرمت کذب و مسؤولیت مدنی آن را خاطر نشان می‌سازد.
- مجازات گواهی کذب به گواه یادآوری می‌شود.
- گواهان باید قبل از ادای گواهی اطلاعات شناسایی خود را اظهار کنند.
- گواه باید سوگند یاد کند که حقیقت را می‌گوید.
- سوگند به ادای حقیقت و نفی غیر حقیقت توسط گواه ضروری است.
- التزام به سوگند در صورتی که گواه امتناع کند، ممنوع است.
- حضور گواه برای احقاق حق ممکن است بعضاً ضروری باشد.
رویه های قضایی
منابع
- ↑ علی مهاجری. قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 1. فکرسازان، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 572212
- ↑ جعفر کوشا. جرایم علیه عدالت قضایی. چاپ 2. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1978604
- ↑ سیدجلال الدین مدنی. آیین دادرسی مدنی (جلد دوم) (دادگاه‌های عمومی و انقلاب). چاپ 1. پایدار، 1379. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1181492
- ↑ علی عباس حیاتی. آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 2. میزان، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1252236
- ↑ علی مهاجری. قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 1. فکرسازان، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 572224
- ↑ عبدالرسول دیانی. ادله اثبات دعوا در امور مدنی و کیفری. چاپ 1. تدریس، 1385. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1640432
- ↑ سیدمصطفی محقق داماد. قواعد فقه (جلد سوم) بخش قضایی. چاپ 4. مرکز نشر علوم اسلامی، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2177072