ماده ۴۹۷ قانون آیین دادرسی مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
پرداخت حق‌الزحمه داوران به عهده طرفین است مگرآن که در قرارداد داوری ترتیب دیگری مقرر شده باشد.
{{مواد مرتبط با داوری}}'''ماده ۴۹۷ قانون آیین دادرسی مدنی''': پرداخت حق‌الزحمه [[داور|داوران]] به عهده [[طرفین]] است مگر آن که در [[قرارداد داوری]] ترتیب دیگری مقرر شده باشد.
*{{زیتونی|[[ماده ۱ قانون آیین دادرسی مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}}
* {{زیتونی|[[ماده ۴۹۶ قانون آیین دادرسی مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}}
*{{زیتونی|[[ماده ۳ قانون آیین دادرسی مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}}
* {{زیتونی|[[ماده ۴۹۸ قانون آیین دادرسی مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}}  
 
== مواد مرتبط ==
 
* [[ماده ۴۷۳ قانون آیین دادرسی مدنی]]
* [[ماده ۴۷۴ قانون آیین دادرسی مدنی]]
* [[ماده ۵۸ آیین نامه نحوه ارائه خدمات مرکز داوری اتاق ایران]]
 
== آیین‌نامه‌ها و بخشنامه‌های مرتبط ==
 
* [[آیین نامه نحوه ارائه خدمات مرکز داوری اتاق ایران]]
 
== توضیح واژگان ==
== توضیح واژگان ==
حق‌الزحمه: مزد و اجرت کار صاحبان حرفه‌های مختلف مانند داوری و پزشکی.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد سوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=328812|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=4}}</ref>
 
* [[حق‌الزحمه]]: [[مزد]] و [[اجرت]] کار صاحبان حرفه‌های مختلف مانند [[داوری]] و پزشکی.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد سوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=328812|صفحه=|نام۱=محمدجعفر|نام خانوادگی۱=جعفری لنگرودی|چاپ=4}}</ref>


== پیشینه ==
== پیشینه ==
ماده ۵۹ قانون داوری انگلستان به موضوع حق‌الزحمه داور و ترتیب پرداخت آن اختصاص دارد<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق داوری داخلی|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=دادگستر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4797088|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=کریمی|نام۲=حمیدرضا|نام خانوادگی۲=پرتو|چاپ=2}}</ref> همچنین قانون حکمیت ۲۹ اسفند سال ۱۳۰۶ برای این که اشخاص صالح به داوری و سرعت رسیدگی به اختلاف تشویق شوند حق‌الزحمه قانونی احکام را تعیین و دادگاه را مسئول وصول و ایصال آن نمود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد چهارم)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4021944|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=4}}</ref>
قانون حکمیت ۲۹ اسفند سال ۱۳۰۶ برای این که [[شخص|اشخاص]] صالح به [[داوری]] و سرعت رسیدگی به اختلاف تشویق شوند حق‌الزحمه قانونی را تعیین و [[دادگاه]] را مسئول وصول و ایصال آن نمود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد چهارم)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4021944|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=4}}</ref>  


در قانون ۹۷۲ قانون آیین دادرسی مدنی سابق در مورد دعاوی غیر مالی یا دعاوی که خواسته آن معلوم نیست تعیین حق‌الزحمه داور به عهده دادگاه محول شده بود که مفاد آن در قانون جدید حذف گردید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نقش دادگاه در داوری های ملی و فراملی|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5272216|صفحه=|نام۱=محمدهادی|نام خانوادگی۱=بختیاری فر|چاپ=1}}</ref>
== مطالعات تطبیقی ==
ماده ۵۹ قانون داوری انگلستان به موضوع حق‌الزحمه [[داور]] و ترتیب پرداخت آن اختصاص دارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق داوری داخلی|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=دادگستر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4797088|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=کریمی|نام۲=حمیدرضا|نام خانوادگی۲=پرتو|چاپ=2}}</ref>


== نکات توضیحی و تفسیری دکترین ==
== نکات توضیحی و تفسیری دکترین ==
مطابق این ماده «پرداخت حق‌الزحمه داوران به عهده طرفین است و برخلاف مراجعه به دادگاه که هزینه دادرسی در نهایت بر عهده محکوم علیه قرار می‌گیرد هزینه داوری بر عهده هر دو طرف منازعه می‌باشد»<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق داوری داخلی|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=دادگستر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4782644|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=کریمی|نام۲=حمیدرضا|نام خانوادگی۲=پرتو|چاپ=2}}</ref> حق‌الزحمه داورانی که مرکز داوری اتاق ایران آن‌ها را انتخاب کرده باشد طبق آیین نامه هزینه‌های داوری مخصوص این داوران تعیین می‌شود ولی میزان حق‌الزحمه داوری موضوع قانون آیین دادرسی مدنی بر اساس آیین نامه ای است که هر سه سال یک بار توسط وزیر دادگستری تهیه و به تصویب رئیس قوه قضاییه خواهد رسید تعیین می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مباحث دشوار آیین دادرسی مدنی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2892828|صفحه=|نام۱=نصراله|نام خانوادگی۱=قهرمانی|چاپ=1}}</ref> در صورت عدم پرداخت حق‌الزحمه داور، ذینفع می‌تواند مطابق مقررات قانونی طرح دعوا نماید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=576800|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=1}}</ref> اصولاً پرداخت حق‌الزحمه داور پس از صدور رای داوری است<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوق ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=566408|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=3}}</ref> اما مطابق مواد ۴۷۳ و ۴۷۴ قانون آیین دادرسی چنانچه داور بدون عذر موجه در جلسات داوری حاضر نشود یا بدون عذر استعفا نموده یا از دادن رای امتناع نماید، مستحق دستمزد نخواهد بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=576784|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=1}}</ref> مگر اینکه در قرارداد داوری به گونه ای دیگر مقرر شده باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق تجارت بین الملل (جلد هفتم) (داوری تجارتی بین الملل)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4095296|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=خزاعی|چاپ=2}}</ref>
مطابق '''ماده ۴۹۷ قانون آیین دادرسی مدنی''' «پرداخت حق‌الزحمه داوران به عهده طرفین است و برخلاف مراجعه به دادگاه که [[هزینه دادرسی]] در نهایت بر عهده [[محکوم علیه]] قرار می‌گیرد [[هزینه داوری]] بر عهده هر دو طرف منازعه می‌باشد».<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق داوری داخلی|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=دادگستر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4782644|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=کریمی|نام۲=حمیدرضا|نام خانوادگی۲=پرتو|چاپ=2}}</ref> در صورت عدم پرداخت حق‌الزحمه داور، [[ذی نفع|ذینفع]] می‌تواند مطابق مقررات قانونی طرح دعوا نماید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=576800|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=1}}</ref> شایان ذکر است اصولاً پرداخت حق‌الزحمه داور پس از صدور [[رأی داوری]] است<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوق ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=566408|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=3}}</ref> اما مطابق [[ماده ۴۷۳ قانون آیین دادرسی مدنی|مواد ۴۷۳]] و [[ماده ۴۷۴ قانون آیین دادرسی مدنی|۴۷۴ قانون آیین دادرسی مدنی]] چنانچه [[داور]] بدون [[عذر موجه]] در [[جلسه داوری|جلسات داوری]] حاضر نشود یا بدون عذر [[استعفا]] نموده یا از دادن [[رای داوری|رأی]] امتناع نماید، مستحق دستمزد نخواهد بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=576784|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=1}}</ref>  
 
== نکات توضیحی ==
حق‌الزحمه داورانی که [[مرکز داوری اتاق ایران]] آن‌ها را انتخاب کرده باشد، طبق [[آیین نامه]] هزینه‌های داوری مخصوص این داوران تعیین می‌شود ولی میزان حق‌الزحمه داوری موضوع [[قانون آیین دادرسی مدنی]] بر اساس آیین نامه ای است که هر سه سال یک بار توسط [[وزیر دادگستری]] تهیه و به تصویب [[رئیس قوه قضاییه]] خواهد رسید تعیین می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مباحث دشوار آیین دادرسی مدنی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2892828|صفحه=|نام۱=نصراله|نام خانوادگی۱=قهرمانی|چاپ=1}}</ref> شایان ذکر است که چنانچه داور وظیفه‌ی خود را انجام ندهد، حق دریافت هیچ گونه اجرتی را ندارد مگر اینکه در [[قرارداد داوری]] به گونه‌ای دیگر مقرر شده باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق تجارت بین‌الملل (جلد هفتم) (داوری تجارتی بین‌الملل)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4095296|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=خزاعی|چاپ=2}}</ref>


== مصادیق و نمونه‌ها ==
== مصادیق و نمونه‌ها ==
* مطابق ماده ۵۸ به بعد آیین نامه نحوه ارائه خدمات مرکز داوری اتاق جز در مواردی گه طرفین به‌طور دیگری توافق کرده‌اند، پرداخت هزینه داوری به تساوری به عهده طرفین می‌باشد که باید تا قبل از صدور رای به دبیرخانه مرکز پرداخت نمایند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق داوری داخلی|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=دادگستر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4797044|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=کریمی|نام۲=حمیدرضا|نام خانوادگی۲=پرتو|چاپ=2}}</ref>
* مطابق [[ماده ۵۸ آیین نامه نحوه ارائه خدمات مرکز داوری اتاق ایران|ماده ۵۸ به بعد آیین نامه نحوه ارائه خدمات مرکز داوری اتاق ایران]] جز در مواردی که طرفین به‌طور دیگری توافق کرده‌اند، پرداخت هزینه داوری به تساوی به عهده طرفین می‌باشد که باید تا قبل از صدور رأی به [[دبیرخانه]] مرکز پرداخت نمایند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق داوری داخلی|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=دادگستر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4797044|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=کریمی|نام۲=حمیدرضا|نام خانوادگی۲=پرتو|چاپ=2}}</ref>
 
== مقالات مرتبط ==
 
* [[مسئله هزینه‌ها در داوری‌های تجاری بین‌المللی]]
* [[حمایت دادگاه های ملی از دیوان های داوری خارجی در تحصیل ادله]]
* [[مسئولیت‌های مدنی داور]]
 
== رویه قضایی ==
 
* [[نظریه شماره 7/1402/379 مورخ 1402/06/21 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره تعیین داور]]


== منابع: ==
== منابع ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
{{مواد قانون آیین دادرسی مدنی}}
{{مواد قانون آیین دادرسی مدنی}}


[[رده:مواد قانون آیین دادرسی مدنی]]
[[رده:مواد قانون آیین دادرسی مدنی]]
[[رده:داوری]]
[[رده:داوری]]
[[رده:حق الزحمه داور]]
[[رده:حقوق داور]]
[[رده:قرارداد داوری]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۹ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۲۱:۰۷

ماده ۴۹۷ قانون آیین دادرسی مدنی: پرداخت حق‌الزحمه داوران به عهده طرفین است مگر آن که در قرارداد داوری ترتیب دیگری مقرر شده باشد.

مواد مرتبط

آیین‌نامه‌ها و بخشنامه‌های مرتبط

توضیح واژگان

پیشینه

قانون حکمیت ۲۹ اسفند سال ۱۳۰۶ برای این که اشخاص صالح به داوری و سرعت رسیدگی به اختلاف تشویق شوند حق‌الزحمه قانونی را تعیین و دادگاه را مسئول وصول و ایصال آن نمود.[۲]

مطالعات تطبیقی

ماده ۵۹ قانون داوری انگلستان به موضوع حق‌الزحمه داور و ترتیب پرداخت آن اختصاص دارد.[۳]

نکات توضیحی و تفسیری دکترین

مطابق ماده ۴۹۷ قانون آیین دادرسی مدنی «پرداخت حق‌الزحمه داوران به عهده طرفین است و برخلاف مراجعه به دادگاه که هزینه دادرسی در نهایت بر عهده محکوم علیه قرار می‌گیرد هزینه داوری بر عهده هر دو طرف منازعه می‌باشد».[۴] در صورت عدم پرداخت حق‌الزحمه داور، ذینفع می‌تواند مطابق مقررات قانونی طرح دعوا نماید.[۵] شایان ذکر است اصولاً پرداخت حق‌الزحمه داور پس از صدور رأی داوری است[۶] اما مطابق مواد ۴۷۳ و ۴۷۴ قانون آیین دادرسی مدنی چنانچه داور بدون عذر موجه در جلسات داوری حاضر نشود یا بدون عذر استعفا نموده یا از دادن رأی امتناع نماید، مستحق دستمزد نخواهد بود.[۷]

نکات توضیحی

حق‌الزحمه داورانی که مرکز داوری اتاق ایران آن‌ها را انتخاب کرده باشد، طبق آیین نامه هزینه‌های داوری مخصوص این داوران تعیین می‌شود ولی میزان حق‌الزحمه داوری موضوع قانون آیین دادرسی مدنی بر اساس آیین نامه ای است که هر سه سال یک بار توسط وزیر دادگستری تهیه و به تصویب رئیس قوه قضاییه خواهد رسید تعیین می‌شود.[۸] شایان ذکر است که چنانچه داور وظیفه‌ی خود را انجام ندهد، حق دریافت هیچ گونه اجرتی را ندارد مگر اینکه در قرارداد داوری به گونه‌ای دیگر مقرر شده باشد.[۹]

مصادیق و نمونه‌ها

مقالات مرتبط

رویه قضایی

منابع

  1. محمدجعفر جعفری لنگرودی. مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد سوم). چاپ 4. گنج دانش، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 328812
  2. علی مهاجری. مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد چهارم). چاپ 4. فکرسازان، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4021944
  3. عباس کریمی و حمیدرضا پرتو. حقوق داوری داخلی. چاپ 2. دادگستر، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4797088
  4. عباس کریمی و حمیدرضا پرتو. حقوق داوری داخلی. چاپ 2. دادگستر، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4782644
  5. علی مهاجری. قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 1. فکرسازان، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 576800
  6. عباس زراعت. محشای قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوق ایران. چاپ 3. ققنوس، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 566408
  7. علی مهاجری. قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 1. فکرسازان، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 576784
  8. نصراله قهرمانی. مباحث دشوار آیین دادرسی مدنی (جلد دوم). چاپ 1. خرسندی، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2892828
  9. حسین خزاعی. حقوق تجارت بین‌الملل (جلد هفتم) (داوری تجارتی بین‌الملل). چاپ 2. جنگل، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4095296
  10. عباس کریمی و حمیدرضا پرتو. حقوق داوری داخلی. چاپ 2. دادگستر، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4797044