ماده ۵۰۱ قانون آیین دادرسی مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
== مواد مرتبط == | == مواد مرتبط == | ||
* [[ماده ۵۰۰ قانون آیین دادرسی مدنی]] | |||
* [[ماده ۵۰۲ قانون آیین دادرسی مدنی]] | |||
* [[ماده ۹۵۳ قانون مدنی]] | * [[ماده ۹۵۳ قانون مدنی]] | ||
* [[ماده ۵۸۸ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)|ماده ۵۸۸ قانون مجازات اسلامی]] | * [[ماده ۵۸۸ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)|ماده ۵۸۸ قانون مجازات اسلامی]] | ||
== توضیح واژگان == | == توضیح واژگان == | ||
* [[تقصیر]]: تقصیر نیز به معنای کوتاهی کردن می‌باشد و اعم از [[تعدی]] و [[تفریط]] است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد چهارم)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4022000|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=4}}</ref> | * [[تقصیر]]: تقصیر نیز به معنای کوتاهی کردن می‌باشد و اعم از [[تعدی]] و [[تفریط]] است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد چهارم)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4022000|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=4}}</ref> | ||
* [[تدلیس]]: در لغت به معنای فریب دادن و عوام فریبی است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد چهارم)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4022000|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=4}}</ref> | * [[تدلیس]]: در لغت به معنای فریب دادن و عوام فریبی است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد چهارم)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4022000|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=4}}</ref> | ||
| خط ۱۷: | خط ۱۷: | ||
«ماده ۱۴ قانون داوری متحد الشکل حقوق ایالات متحده مصونیت داوران را مشابه [[مصونیت]] [[قاضی|قضات]] قرار داده‌است بدین ترتیب که داوران نیز مانند قضات، در امور مربوط به رسیدگی خود مصون از [[مسئولیت مدنی]] هستند».<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق داوری داخلی|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=دادگستر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4797264|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=کریمی|نام۲=حمیدرضا|نام خانوادگی۲=پرتو|چاپ=2}}</ref> همچنین در مواد ۲۹ و ۷۴ قانون داوری انگلستان که به اصل مصونیت داوران اختصاص دارد، داوران در قبال اعمالی که به عنوان داور انجام می‌دهند، مسئولیتی نخواهند داشت مگر آن که [[سوءنیت]] داشته باشند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق داوری داخلی|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=دادگستر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4797252|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=کریمی|نام۲=حمیدرضا|نام خانوادگی۲=پرتو|چاپ=2}}</ref> | «ماده ۱۴ قانون داوری متحد الشکل حقوق ایالات متحده مصونیت داوران را مشابه [[مصونیت]] [[قاضی|قضات]] قرار داده‌است بدین ترتیب که داوران نیز مانند قضات، در امور مربوط به رسیدگی خود مصون از [[مسئولیت مدنی]] هستند».<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق داوری داخلی|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=دادگستر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4797264|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=کریمی|نام۲=حمیدرضا|نام خانوادگی۲=پرتو|چاپ=2}}</ref> همچنین در مواد ۲۹ و ۷۴ قانون داوری انگلستان که به اصل مصونیت داوران اختصاص دارد، داوران در قبال اعمالی که به عنوان داور انجام می‌دهند، مسئولیتی نخواهند داشت مگر آن که [[سوءنیت]] داشته باشند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق داوری داخلی|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=دادگستر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4797252|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=کریمی|نام۲=حمیدرضا|نام خانوادگی۲=پرتو|چاپ=2}}</ref> | ||
== نکات | == نکات تفسیری دکترین == | ||
در [[قانون آیین دادرسی مدنی]] به اصل مصونیت داوران اشاره‌ای نشده‌است و تنها وفق '''ماده ۵۰۱ قانون آیین دادرسی مدنی''' [[مسئولیت]] عمومی داوران بیان شده‌است، البته شاید بتوان '''ماده ۵۰۱ قانون آیین دادرسی مدنی''' را به اصل مصونیت داوران مرتبط نمود. به گونه‌ای که داوران جز در صورت ارتکاب موارد منصوص در این ماده مسئولیتی نخواهند داشت.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق داوری داخلی|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=دادگستر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4797208|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=کریمی|نام۲=حمیدرضا|نام خانوادگی۲=پرتو|چاپ=2}}</ref> به هر حال مطابق '''ماده ۵۰۱ قانون آیین دادرسی مدنی''' ورود خسارت ناشی از تقصیر، تدلیس و تقلب داوران موجب مسئولیت قانون آنان می‌باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد چهارم)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4022112|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=4}}</ref> در نهایت، شایان ذکر است تقصیر آن است که [[داور]] از حدود متعارف یا قرارداد داوری یا ترک وظیفه‌ای که بر عهده او بوده‌است تجاوز نماید<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=576808|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=1}}</ref> و مطابق [[ماده ۹۵۳ قانون مدنی]] تقصیر اعم از تعدی و تفریط می‌باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد چهارم)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4022008|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=4}}</ref> | در [[قانون آیین دادرسی مدنی]] به اصل مصونیت داوران اشاره‌ای نشده‌است و تنها وفق '''ماده ۵۰۱ قانون آیین دادرسی مدنی''' [[مسئولیت]] عمومی داوران بیان شده‌است، البته شاید بتوان '''ماده ۵۰۱ قانون آیین دادرسی مدنی''' را به اصل مصونیت داوران مرتبط نمود. به گونه‌ای که داوران جز در صورت ارتکاب موارد منصوص در این ماده مسئولیتی نخواهند داشت.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق داوری داخلی|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=دادگستر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4797208|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=کریمی|نام۲=حمیدرضا|نام خانوادگی۲=پرتو|چاپ=2}}</ref> به هر حال مطابق '''ماده ۵۰۱ قانون آیین دادرسی مدنی''' ورود خسارت ناشی از تقصیر، تدلیس و تقلب داوران موجب مسئولیت قانون آنان می‌باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد چهارم)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4022112|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=4}}</ref> در نهایت، شایان ذکر است تقصیر آن است که [[داور]] از حدود متعارف یا قرارداد داوری یا ترک وظیفه‌ای که بر عهده او بوده‌است تجاوز نماید<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=576808|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=1}}</ref> و مطابق [[ماده ۹۵۳ قانون مدنی]] تقصیر اعم از تعدی و تفریط می‌باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد چهارم)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4022008|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=4}}</ref> | ||
| خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
علاوه بر [[مسئولیت مدنی]] داور که در '''ماده ۵۰۱ قانون آیین دادرسی مدنی''' بیان شده‌است، مطابق [[ماده ۵۸۸ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)|ماده ۵۸۸ قانون مجازات اسلامی]] در صورت [[تبانی]] داور با هر یک از اصحاب دعوا، داور نیز مشمول [[مجازات]] کیفری می‌باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مباحث دشوار آیین دادرسی مدنی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2892808|صفحه=|نام۱=نصراله|نام خانوادگی۱=قهرمانی|چاپ=1}}</ref> | علاوه بر [[مسئولیت مدنی]] داور که در '''ماده ۵۰۱ قانون آیین دادرسی مدنی''' بیان شده‌است، مطابق [[ماده ۵۸۸ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)|ماده ۵۸۸ قانون مجازات اسلامی]] در صورت [[تبانی]] داور با هر یک از اصحاب دعوا، داور نیز مشمول [[مجازات]] کیفری می‌باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مباحث دشوار آیین دادرسی مدنی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2892808|صفحه=|نام۱=نصراله|نام خانوادگی۱=قهرمانی|چاپ=1}}</ref> | ||
== | == سوابق و مستندات فقهی == | ||
مسئولیت افراد در [[فقه]] تحت قواعد [[لاضرر]]، [[اتلاف]]، [[تسبیب]]، [[ضمان ید]]، [[غرور]]، مأخوذ بالسوم و ضمان [[تعدی]] و [[تفریط]] مورد بررسی قرار گرفته‌است و [[داور]] نیز از این مسئولیت مبری نمی‌باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=گزیده‌ای از پایان‌نامه‌های علمی در زمینه حقوق مدنی (جلد ششم)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=599248|صفحه=|نام۱=معاونت آموزش|تحقیقات قوه قضائیه|نام خانوادگی۱=|چاپ=1}}</ref> | مسئولیت افراد در [[فقه]] تحت قواعد [[لاضرر]]، [[اتلاف]]، [[تسبیب]]، [[ضمان ید]]، [[غرور]]، مأخوذ بالسوم و ضمان [[تعدی]] و [[تفریط]] مورد بررسی قرار گرفته‌است و [[داور]] نیز از این مسئولیت مبری نمی‌باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=گزیده‌ای از پایان‌نامه‌های علمی در زمینه حقوق مدنی (جلد ششم)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=599248|صفحه=|نام۱=معاونت آموزش|تحقیقات قوه قضائیه|نام خانوادگی۱=|چاپ=1}}</ref> | ||
== نکات توصیفی هوش مصنوعی == | |||
{{هوش مصنوعی (ماده)}} | |||
# داوران در موارد تدلیس، تقلب یا تقصیر در انجام وظیفه مسؤولیت دارند. | |||
# اگر ضرر مالی به یکی از طرفین یا هر دو طرف دعوا وارد شود، داوران موظف به جبران خسارت هستند. | |||
# مسؤولیت داوران مبتنی بر موازین قانونی است. | |||
# تدلیس، تقلب یا تقصیر داوران می‌تواند دلیل مسؤولیت مالی آن‌ها باشد. | |||
== مقالات مرتبط == | == مقالات مرتبط == | ||
* [[حمایت دادگاه های ملی از دیوان های داوری خارجی در تحصیل ادله]] | * [[حمایت دادگاه های ملی از دیوان های داوری خارجی در تحصیل ادله]] | ||
* [[مسئولیت‌های مدنی داور]] | * [[مسئولیت‌های مدنی داور]] | ||
| خط ۳۴: | خط ۴۱: | ||
{{پانویس|۲}} | {{پانویس|۲}} | ||
{{مواد قانون آیین دادرسی مدنی}} | {{مواد قانون آیین دادرسی مدنی}} | ||
[[رده:مواد قانون آیین دادرسی مدنی]] | [[رده:مواد قانون آیین دادرسی مدنی]] | ||
[[رده:داوری]] | [[رده:داوری]] | ||
نسخهٔ ۱۳ دسامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۲۴
|
|---|
|
مواد مرتبط با داوری در قانون آیین دادرسی مدنی |
ماده ۵۰۱ قانون آیین دادرسی مدنی: هر گاه در اثر تدلیس، تقلب یا تقصیر در انجام وظیفه داوران ضرر مالی متوجه یک طرف یا طرفین دعوا گردد، داوران برابر موازین قانونی مسؤول جبران خسارت وارده خواهند بود.
مواد مرتبط
- ماده ۵۰۰ قانون آیین دادرسی مدنی
- ماده ۵۰۲ قانون آیین دادرسی مدنی
- ماده ۹۵۳ قانون مدنی
- ماده ۵۸۸ قانون مجازات اسلامی
توضیح واژگان
- تقصیر: تقصیر نیز به معنای کوتاهی کردن می‌باشد و اعم از تعدی و تفریط است.[۱]
- تدلیس: در لغت به معنای فریب دادن و عوام فریبی است.[۲]
- تقلب: در لغت به معنای کارکردن به سود خود و به ضرر دیگری و نادرستی و دغلی است.[۳]
مطالعات تطبیقی
«ماده ۱۴ قانون داوری متحد الشکل حقوق ایالات متحده مصونیت داوران را مشابه مصونیت قضات قرار داده‌است بدین ترتیب که داوران نیز مانند قضات، در امور مربوط به رسیدگی خود مصون از مسئولیت مدنی هستند».[۴] همچنین در مواد ۲۹ و ۷۴ قانون داوری انگلستان که به اصل مصونیت داوران اختصاص دارد، داوران در قبال اعمالی که به عنوان داور انجام می‌دهند، مسئولیتی نخواهند داشت مگر آن که سوءنیت داشته باشند.[۵]
نکات تفسیری دکترین
در قانون آیین دادرسی مدنی به اصل مصونیت داوران اشاره‌ای نشده‌است و تنها وفق ماده ۵۰۱ قانون آیین دادرسی مدنی مسئولیت عمومی داوران بیان شده‌است، البته شاید بتوان ماده ۵۰۱ قانون آیین دادرسی مدنی را به اصل مصونیت داوران مرتبط نمود. به گونه‌ای که داوران جز در صورت ارتکاب موارد منصوص در این ماده مسئولیتی نخواهند داشت.[۶] به هر حال مطابق ماده ۵۰۱ قانون آیین دادرسی مدنی ورود خسارت ناشی از تقصیر، تدلیس و تقلب داوران موجب مسئولیت قانون آنان می‌باشد.[۷] در نهایت، شایان ذکر است تقصیر آن است که داور از حدود متعارف یا قرارداد داوری یا ترک وظیفه‌ای که بر عهده او بوده‌است تجاوز نماید[۸] و مطابق ماده ۹۵۳ قانون مدنی تقصیر اعم از تعدی و تفریط می‌باشد.[۹]
نکات توضیحی
علاوه بر مسئولیت مدنی داور که در ماده ۵۰۱ قانون آیین دادرسی مدنی بیان شده‌است، مطابق ماده ۵۸۸ قانون مجازات اسلامی در صورت تبانی داور با هر یک از اصحاب دعوا، داور نیز مشمول مجازات کیفری می‌باشد.[۱۰]
سوابق و مستندات فقهی
مسئولیت افراد در فقه تحت قواعد لاضرر، اتلاف، تسبیب، ضمان ید، غرور، مأخوذ بالسوم و ضمان تعدی و تفریط مورد بررسی قرار گرفته‌است و داور نیز از این مسئولیت مبری نمی‌باشد.[۱۱]
نکات توصیفی هوش مصنوعی
 | محتوای مندرج در این قسمت توسط هوش مصنوعی تولید شده است. |
- داوران در موارد تدلیس، تقلب یا تقصیر در انجام وظیفه مسؤولیت دارند.
- اگر ضرر مالی به یکی از طرفین یا هر دو طرف دعوا وارد شود، داوران موظف به جبران خسارت هستند.
- مسؤولیت داوران مبتنی بر موازین قانونی است.
- تدلیس، تقلب یا تقصیر داوران می‌تواند دلیل مسؤولیت مالی آن‌ها باشد.
مقالات مرتبط
منابع
- ↑ علی مهاجری. مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد چهارم). چاپ 4. فکرسازان، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4022000
- ↑ علی مهاجری. مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد چهارم). چاپ 4. فکرسازان، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4022000
- ↑ علی مهاجری. مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد چهارم). چاپ 4. فکرسازان، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4022000
- ↑ عباس کریمی و حمیدرضا پرتو. حقوق داوری داخلی. چاپ 2. دادگستر، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4797264
- ↑ عباس کریمی و حمیدرضا پرتو. حقوق داوری داخلی. چاپ 2. دادگستر، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4797252
- ↑ عباس کریمی و حمیدرضا پرتو. حقوق داوری داخلی. چاپ 2. دادگستر، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4797208
- ↑ علی مهاجری. مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد چهارم). چاپ 4. فکرسازان، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4022112
- ↑ علی مهاجری. قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 1. فکرسازان، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 576808
- ↑ علی مهاجری. مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد چهارم). چاپ 4. فکرسازان، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4022008
- ↑ نصراله قهرمانی. مباحث دشوار آیین دادرسی مدنی (جلد دوم). چاپ 1. خرسندی، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2892808
- ↑ گزیده‌ای از پایان‌نامه‌های علمی در زمینه حقوق مدنی (جلد ششم). چاپ 1. جنگل، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 599248