ماده ۲۹۹ قانون آیین دادرسی مدنی

ماده ۲۹۹ قانون آیین دادرسی مدنی: چنانچه رأی دادگاه راجع به ماهیت دعوا و قاطع آن به‌طور جزیی یا کلی باشد، حکم، و در غیر این صورت قرار نامیده می‌شود.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۲۹۸ قانون آیین دادرسی مدنی
• ماده ۳۰۰ قانون آیین دادرسی مدنی

توضیح واژگان

حکم: در صورتی که رأی دادگاه راجع به ماهیت دعوا بوده و قاطع باشد حکم نامیده می‌شود. قرار: در صورتی که رأی دادگاه یکی از ویژگی‌های (راجع به ماهیت دعوا و قاطع بودن) نداشته باشد، قرار است.

نکات توضیحی ماده 299 قانون آیین دادرسی مدنی

تصمیمات دادگاه‌ها به دو دسته کلی اداری و قضایی تقسیم می‌شود، تصمیمات دادگاه که به منظور رفع ترافع اتخاذ می‌شود را رأی می‌نامند، آرایی که مربوط به ماهیت دعوا بوده و قاطع آن به‌طور کلی یا جزیی باشند را حکم می‌نامند و درصورت نبود هر یک از ویژگی‌های یاد شده تصمیم قضایی قرار نامیده می‌شود. قاطع بودن رأی بدین مفهوم است که رأی صادره موجب خاتمه دعوا و فصل خصومت میان طرفین باشد که در این فرض دادرس از رسیدگی فارغ شده و اصولاً اجازه دخالت در حکم صادره را ندارد.

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 299 قانون آیین دادرسی مدنی

1. رأی دادگاه می‌تواند به صورت حکم یا قرار صادر شود.
2. اگر رأی دادگاه به ماهیت دعوا و قاطع آن باشد، حکم تلقی می‌شود.
3. حکم می‌تواند به‌طور جزیی یا کلی صادر شود.
4. اگر رأی دادگاه به ماهیت دعوا قاطع نباشد، قرار تلقی می‌شود.
5. تمایز بین حکم و قرار بر اساس تأثیر رأی بر ماهیت دعوا و قاطعیت آن است.
6. تشخیص حکم یا قرار بودن رأی می‌تواند تأثیرات مهمی در روند دادرسی و حقوق طرفین دعوی داشته باشد.

رویه های قضایی

• رای دادگاه درباره رابطه تنفیذ وصیت نامه و دعوای خلع ید (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۰۳۰۰۰۰۹)
• رای دادگاه درباره دعوی تنفیذ قرارداد عادی (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۱۸۰۱۶۲۰)
• رای دادگاه درباره دعوای وضع ید مالک مشاعی بر مال مشاع (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۲۱۵۰۰۹۰۰)
• رای دادگاه درباره تلقی حکم دادگاه بدوی به عنوان قرار (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۰۸۰۰۶۳۰)
• رای دادگاه درباره اقامه دعوی رفع تصرف عدوانی به استناد سند عادی و اثر وجود رابطه استیجاری بر دعوی رفع تصرف عدوانی

• رای دادگاه درباره اعتبار حکم به رد دعوا (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۲۵۰۰۱۵۴)
• رای دادگاه درباره اعتبار حکم به رد دعوا (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۲۵۰۰۴۱۴)
• نظریه شماره 7/99/109 مورخ 1399/04/09 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره امکان طرح دعوای اعتراض ثالث نسبت به دستور فروش ملک
• رای دادگاه درباره اعتراض ثالث به گزارش اصلاحی (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۶۹۴۰۰۲۷۵)
• رای دادگاه درباره اعتراض ثالث نسبت به دستور فروش ملک مشاع (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۲۹۰۱۴۰۷)
• نظریه شماره 7/1402/45 مورخ 1402/02/30 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره وجود حقوق ثالث در ملک مشاع پس از صدور دستور فروش

مصادیق و نمونه ها

قرارهایی مانند کارشناسی، استماع شهادت شهود تحقیقات محلی و معاینه محل از آرایی است که در ماهیت دعوا صادر می‌شود اما قاطع آن نیست.

مقالات مرتبط

• مطالعۀ تطبیقی شرایط کلی شناسایی و اجرای احکام خارجی در حقوق ایران و اتحادیۀ اروپا
• «نقد رأی» از «عدالت آیینی» تا «عدالت قضایی»
• کاوشی انتقادی در لایحۀ تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری
• رسیدگی ماهوی دادگاه حقوقی در مقام نقض قرارهای قاطع دعوای شورای حل اختلاف
• تشریفات و آیین اعطای مهلت عادله
• ارزش اثباتی شهادت در حقوق خصوصی