ماده ۸۶ قانون آیین دادرسی مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''ماده ۸۶ قانون آیین دادرسی مدنی''': در صورتی که خوانده اهلیت نداشته باشد می‌تواند از پاسخ در ماهیت دعوا امتناع کند.
'''ماده ۸۶ قانون آیین دادرسی مدنی''': در صورتی که [[خوانده]] [[اهلیت]] نداشته باشد می‌تواند از پاسخ در [[ماهیت دعوا]] امتناع کند.
*{{زیتونی|[[ماده ۸۵ قانون آیین دادرسی مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}}
* {{زیتونی|[[ماده ۸۵ قانون آیین دادرسی مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}}
*{{زیتونی|[[ماده ۸۷ قانون آیین دادرسی مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}}
* {{زیتونی|[[ماده ۸۷ قانون آیین دادرسی مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}}
== توضیح واژگان ==
دفاع: در لغت به معنی بازداشتن می‌باشد و به‌طور کلی شامل تمام طرقی است که در قانون پیش‌بینی شده تا طرف دعوا (خوانده) به‌طور موقت یا دائم خواهان را از رسیدن به هدفش (پیروزی در دعوا) بازدارد. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مقدمه علم حقوق (کلیات)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1283316|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|نام۲=محمدرضا|نام خانوادگی۲=معین|چاپ=1}}</ref>


== نکات توضیحی و تفسییری دکترین ==
== مواد مرتبط ==
ماده ۸۶ قانون آیین دادرسی مدنی در مورد فرضی که خوانده در قید حیات نباشد حکمی صادر ننموده و این ماده در مورد خوانده در قید حیات می‌باشد، اما با توجه این که دفاع از حقوق قطعی و مسلم خوانده دعواست بنابراین طرف دعوی باید اهلیت دفاع را داشته باشد و فردی که فوت کرده فاقد اهلیت می‌باشد و امکان پاسخگویی ندارد و طرح دعوی علیه ولی مجوز قانونی ندارد. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین قضاوت مدنی در محاکم ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2287240|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=5}}</ref> لذا طرخ دعوا علیه متوفی با قرار رد دادخواست از جانب دادگاه مواجه می‌شود. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوق ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=554200|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=3}}</ref>


اهلیت منظور ماده ۸۶ اهلیت استیفا است که شامل بلوغ، عقل و رشد می‌شود و ورشکستگی نیز موجب عدم اهلیت در امور مالی می‌شود. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوق ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=554176|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=3}}</ref>زیرا دفاع در دعوا نوعی اعمال حق استیفاست. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=463484|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=1}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون آیین دادرسی مدنی دادگاه های عمومی و انقلاب (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1381|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1619696|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=2}}</ref> و لذا در دعوی به طرفیت فرد فاقد اهلیت دادگاه قرار رد دعوا یا قرار عدم اهلیت صادر می‌نماید. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=569336|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=1}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نگاهی به آیین دادرسی مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=رادنواندیش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5255376|صفحه=|نام۱=یوسف|نام خانوادگی۱=نوبخت|چاپ=1}}</ref>
* [[ماده ۸۴ قانون آیین دادرسی مدنی]]


مورد مذکور در ماده ۸۶ قانون آیین دادرسی مدنی (عدم اهلیت خوانده) به نوعی همان بند چهارم ماده ۸۴ می‌باشد؛ علت تکرار مجدد آن به خاطر آن است که خوانده در صورت عدم اهلیت، وارد دفاع ماهوی نمی‌شود اما در سایر جهات عدم توجه دعوی، خوانده ضمن دفاع ماهوی، ایراد خود را مطرح می‌کند. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1379|ناشر=خط سوم|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3548772|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref>
== نکات توضیحی و تفسیری دکترین ==
[[اهلیت]] منظور در ماده فوق، [[اهلیت استیفا]] است که شامل [[بلوغ]]، [[عقل]] و [[رشد]] می‌شود و [[ورشکستگی]] نیز موجب عدم اهلیت در امور مالی می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوق ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=554176|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=3}}</ref> زیرا دفاع در دعوا نوعی اعمال [[حق]] استیفاست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=463484|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=1}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون آیین دادرسی مدنی دادگاه‌های عمومی و انقلاب (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1381|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1619696|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=2}}</ref> به همین جهت در دعوی به طرفیت فرد فاقد اهلیت دادگاه [[قرار رد دعوا]] یا [[قرار عدم اهلیت]] صادر می‌نماید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=569336|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=1}}</ref>
 
مورد مذکور در [[ماده ۸۶ قانون آیین دادرسی مدنی]] (عدم اهلیت خوانده) به نوعی همان بند چهارم [[ماده ۸۴ قانون آیین دادرسی مدنی]] می‌باشد؛ علت تکرار مجدد آن به خاطر آن است که خوانده در صورت عدم اهلیت، وارد دفاع ماهوی نمی‌شود اما در سایر جهات عدم توجه دعوی، خوانده ضمن دفاع ماهوی، ایراد خود را مطرح می‌کند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1379|ناشر=خط سوم|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3548772|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref>


== مستندات فقهی ==
== مستندات فقهی ==
طرح دعوا علیه صغیر ممکن نمی‌باشد زیرا در روایت آمده‌است که استخراج حقوق بر اساس چهار دلیل صورت می‌گیرد و قسم یکی از آنهاست و صغیر نمی‌تواند قسم بخورد. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبانی فقهی آیین دادرسی مدنی و تأثیر آن در رویه قضایی (جلد اول) (قواعد عمومی، دادرسی نخستین و اثبات دعوا)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=شرکت سهامی انتشار|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2649064|صفحه=|نام۱=عبداله|نام خانوادگی۱=خدابخشی|چاپ=1}}</ref> پس اگر بر علیه طفل و صغیر یا مجنون طرح دعوی شود ولی متولی امر او می‌شود <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبانی فقهی آیین دادرسی مدنی و تأثیر آن در رویه قضایی (جلد اول) (قواعد عمومی، دادرسی نخستین و اثبات دعوا)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=شرکت سهامی انتشار|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2649056|صفحه=|نام۱=عبداله|نام خانوادگی۱=خدابخشی|چاپ=1}}</ref>
طرح دعوا علیه [[صغیر]] ممکن نمی‌باشد زیرا در روایت آمده‌است که استخراج حقوق بر اساس چهار [[دلیل]] صورت می‌گیرد و [[قسم]] یکی از آن‌هاست و صغیر نمی‌تواند قسم بخورد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبانی فقهی آیین دادرسی مدنی و تأثیر آن در رویه قضایی (جلد اول) (قواعد عمومی، دادرسی نخستین و اثبات دعوا)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=شرکت سهامی انتشار|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2649064|صفحه=|نام۱=عبداله|نام خانوادگی۱=خدابخشی|چاپ=1}}</ref> پس اگر بر علیه [[طفل]] و صغیر یا [[مجنون]] طرح دعوی شود [[ولی]] متولی امر او می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبانی فقهی آیین دادرسی مدنی و تأثیر آن در رویه قضایی (جلد اول) (قواعد عمومی، دادرسی نخستین و اثبات دعوا)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=شرکت سهامی انتشار|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2649056|صفحه=|نام۱=عبداله|نام خانوادگی۱=خدابخشی|چاپ=1}}</ref>


== رویه قضایی ==
== رویه‌های قضایی ==
* [[رای دادگاه درباره اثر قرارداد اجاره به شرط تملیک (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۰۶۰۱۲۲۱)]]


* [[رای دادگاه درباره اثر قرارداد اجاره به شرط تملیک (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۰۶۰۱۲۲۱)]]
* [[نظریه شماره 7/99/50 مورخ 1399/02/24 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره موارد صدور قرار عدم اهلیت]]
* [[نظریه شماره ۷/۱۴۰۲/۳۹۲ مورخ ۱۴۰۲/۰۹/۲۰ اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره طرح دعوای نفی نسب به طرفیت مولی علیه]]


== مصادیق و نمونه‌ها ==
== مصادیق و نمونه‌ها ==
۱)طرح دادخواست به طرفیت متوفی موجب صدور قرار رد دعوا خواهد شد. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوق ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=554200|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=3}}</ref>
با توجه به این که [[دفاع]] از حقوق قطعی و مسلم خوانده دعواست، طرف دعوی باید [[اهلیت]] دفاع را داشته باشد. فردی که فوت کرده فاقد اهلیت می‌باشد و امکان پاسخگویی ندارد و طرح [[دعوی]] علیه وی مجوز قانونی ندارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین قضاوت مدنی در محاکم ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2287240|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=5}}</ref> لذا طرح دعوا علیه [[متوفی]] با [[قرار رد دادخواست]] از جانب [[دادگاه]] مواجه می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوق ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=554200|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=3}}</ref> مثال دیگر آن که اگر نام خوانده از روی اشتباه در [[دادخواست]] ذکر نشده باشد نباید وارد دفاع ماهوی شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1379|ناشر=خط سوم|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3548772|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref>
 
۲)اگر نام خوانده از روی اشتباه در دادخواست ذکر نشده باشد نباید وارد دفاع ماهوی شود و در ضمن دفاع ماهوی ایراد خود را مطرح سازد .<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1379|ناشر=خط سوم|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3548772|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref>
 
۳)پدر دختری را عقد کند و بعداً دعوایی علیه دختر توسط شوهر طرح شود گفته‌اند که در صورتی می‌توان ولی را طرف دوی قرار داد که از جمیع جهات و جمیع حیثیات، ولایت داشته باشد اما اگر ولایت او، تنها در عقد باشد طرف دعوی نخواهد بود. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبانی فقهی آیین دادرسی مدنی و تأثیر آن در رویه قضایی (جلد اول) (قواعد عمومی، دادرسی نخستین و اثبات دعوا)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=شرکت سهامی انتشار|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2649080|صفحه=|نام۱=عبداله|نام خانوادگی۱=خدابخشی|چاپ=1}}</ref>
 
== مقالات مرتبط ==
== مقالات مرتبط ==
[[شرایط قابل استماع بودن دعوی در فقه (شرحی بر بند 3 و 5 الی 11 ماده 84 قانون آیین دادرسی مدنی)]]
[[شرایط قابل استماع بودن دعوی در فقه (شرحی بر بند 3 و 5 الی 11 ماده 84 قانون آیین دادرسی مدنی)]]


[[تمیز نقص شکلی دادخواست از سایر اسباب بی‌اعتباری دعوی]]
[[تمیز نقص شکلی دادخواست از سایر اسباب بی‌اعتباری دعوی]]
== منابع ==
== منابع ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
{{مواد قانون آیین دادرسی مدنی}}
{{مواد قانون آیین دادرسی مدنی}}


خط ۳۸: خط ۳۴:
[[رده:دادرسی نخستین]]
[[رده:دادرسی نخستین]]
[[رده:جریان دادخواست تا جلسه رسیدگی]]
[[رده:جریان دادخواست تا جلسه رسیدگی]]
[[رده:اهلیت]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۴ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۱۷:۱۵

ماده ۸۶ قانون آیین دادرسی مدنی: در صورتی که خوانده اهلیت نداشته باشد می‌تواند از پاسخ در ماهیت دعوا امتناع کند.

مواد مرتبط

نکات توضیحی و تفسیری دکترین

اهلیت منظور در ماده فوق، اهلیت استیفا است که شامل بلوغ، عقل و رشد می‌شود و ورشکستگی نیز موجب عدم اهلیت در امور مالی می‌شود.[۱] زیرا دفاع در دعوا نوعی اعمال حق استیفاست.[۲][۳] به همین جهت در دعوی به طرفیت فرد فاقد اهلیت دادگاه قرار رد دعوا یا قرار عدم اهلیت صادر می‌نماید.[۴]

مورد مذکور در ماده ۸۶ قانون آیین دادرسی مدنی (عدم اهلیت خوانده) به نوعی همان بند چهارم ماده ۸۴ قانون آیین دادرسی مدنی می‌باشد؛ علت تکرار مجدد آن به خاطر آن است که خوانده در صورت عدم اهلیت، وارد دفاع ماهوی نمی‌شود اما در سایر جهات عدم توجه دعوی، خوانده ضمن دفاع ماهوی، ایراد خود را مطرح می‌کند.[۵]

مستندات فقهی

طرح دعوا علیه صغیر ممکن نمی‌باشد زیرا در روایت آمده‌است که استخراج حقوق بر اساس چهار دلیل صورت می‌گیرد و قسم یکی از آن‌هاست و صغیر نمی‌تواند قسم بخورد.[۶] پس اگر بر علیه طفل و صغیر یا مجنون طرح دعوی شود ولی متولی امر او می‌شود.[۷]

رویه‌های قضایی

مصادیق و نمونه‌ها

با توجه به این که دفاع از حقوق قطعی و مسلم خوانده دعواست، طرف دعوی باید اهلیت دفاع را داشته باشد. فردی که فوت کرده فاقد اهلیت می‌باشد و امکان پاسخگویی ندارد و طرح دعوی علیه وی مجوز قانونی ندارد.[۸] لذا طرح دعوا علیه متوفی با قرار رد دادخواست از جانب دادگاه مواجه می‌شود.[۹] مثال دیگر آن که اگر نام خوانده از روی اشتباه در دادخواست ذکر نشده باشد نباید وارد دفاع ماهوی شود.[۱۰]

مقالات مرتبط

شرایط قابل استماع بودن دعوی در فقه (شرحی بر بند 3 و 5 الی 11 ماده 84 قانون آیین دادرسی مدنی)

تمیز نقص شکلی دادخواست از سایر اسباب بی‌اعتباری دعوی

منابع

  1. عباس زراعت. محشای قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوق ایران. چاپ 3. ققنوس، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 554176
  2. علی مهاجری. مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد اول). چاپ 1. فکرسازان، 1386.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 463484
  3. علی مهاجری. شرح قانون آیین دادرسی مدنی دادگاه‌های عمومی و انقلاب (جلد اول). چاپ 2. گنج دانش، 1381.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1619696
  4. علی مهاجری. قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 1. فکرسازان، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 569336
  5. عباس زراعت. آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی. چاپ 1. خط سوم، 1379.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3548772
  6. عبداله خدابخشی. مبانی فقهی آیین دادرسی مدنی و تأثیر آن در رویه قضایی (جلد اول) (قواعد عمومی، دادرسی نخستین و اثبات دعوا). چاپ 1. شرکت سهامی انتشار، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2649064
  7. عبداله خدابخشی. مبانی فقهی آیین دادرسی مدنی و تأثیر آن در رویه قضایی (جلد اول) (قواعد عمومی، دادرسی نخستین و اثبات دعوا). چاپ 1. شرکت سهامی انتشار، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2649056
  8. علی مهاجری. آیین قضاوت مدنی در محاکم ایران. چاپ 5. فکرسازان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2287240
  9. عباس زراعت. محشای قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوق ایران. چاپ 3. ققنوس، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 554200
  10. عباس زراعت. آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی. چاپ 1. خط سوم، 1379.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3548772