ماده ۱۹۵ قانون آیین دادرسی کیفری

ماده ۱۹۵ قانون آیین دادرسی کیفری:بازپرس پيش از شروع به تحقيق با توجه به حقوق متهم به وي اعلام مي كند مراقب اظهارات خود باشد . سپس موضوع اتهام و ادله آن را به شكل صريح به او تفهيم مي كند و به او اعلام مي نمايد كه اقرار يا همكاري مؤثر وي مي تواند موجبات تخفيف مجازات وي را در دادگاه فراهم سازد و آنگاه شروع به پرسش مي كند . پرسشها بايد مفيد ، روشن ، مرتبط با اتهام و در محدوده آن باشد . پرسش تلقيني يا همراه با اغفال ، اكراه و اجبار متهم ممنوع است . تبصره ماده 195: وكيل متهم مي تواند در صورت طرح سؤالات تلقيني يا ساير موارد خلاف قانون به بازپرس تذكر دهد .

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

توضیح واژگان

تفهیم اتهام عبارت است از اعلان واضح و صریح عنوان مجرمانه منتسب به متهم به گونه ای که علت تعقیب کیفری را متوجه شود. البته تفهیم اتهام را باید عملی فراتر از اعلان ساده اتهام دانست. چرا که تفهیم اتهام علاوه بر اعلان آن، متضمن فهماندن عمل مجرمانه انتسابی به شخص متهم است. این امر موجبات دفاع بهتر را برای متهم فراهم می سازد.

پیشینه

سابقاً ماده 129 قانون آیین دادرسی کیفری (مصوب 1378) در این خصوص وضع شده بود.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

چنانچه اتهامی متوجه شخص حقوقی شده باشد، لازم است این اتهام به کسی تبیین شود که به عنوان وکیل وی یا نماینده برای ارائه توضیحات حضور میابد. همچنین به موجب ماده فوق، وکیل متهم می تواند به بازپرس در خصوص طرح سوالات تلقینی و دیگر رفتار های خلاف قانون تذکر دهد و این حق را نباید محدود به موقعیت زمانی و مکانی خاصی کرد. لذا این حق حتی شامل تخلفاتی که قبل از مداخله وکیل در پرونده رخ داده است نیز می باشد.

رویه قضایی

حکم دادنامه شماره 116 تاریخ 1373/7/5: با عنایت به مواد 125 و 130 و 161 قانون آیین دادرسی کیفری (مواد 195، 169، 180 و تبصره ماده 183 و 262 قانون فعلی): دادیار دادسرای عمومی که اتهام و دلایل آن را صریحا به متهم تفهیم ننموده و تامین نامتناسب نیز اخذ و پس از تذکر دادیار اظهار نظر موارد دیگری از اتهامات را به متهم تفهیم و بدون اخذ آخرین دفاع و بدون موافقت دادسرا مبادرت به صدور کیفرخواست نمود مرتکب تخلف شد.

مواد مرتبط

اصل 38 قانون اساسی