ماده ۴۸۲ قانون آیین دادرسی کیفری

ماده ۴۸۲ قانون آیین دادرسی کیفری: نسبت به حکمی که پس از اعاده دادرسی صادر می‌شود، دیگر اعاده دادرسی از همان جهت پذیرفته نمی‌شود. مگر این که اعاده دادرسی از مصادیق ماده (۴۷۷) بوده و مغایرت رأی صادره با مسلمات فقهی به جهات دیگری غیر از جهت قبلی باشد یا رأی جدید مجدداً همانند رأی قبلی مغایر با مسلمات فقهی صادر شده باشد.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۴۷۷ قانون آیین دادرسی کیفری
• ماده ۴۸۱ قانون آیین دادرسی کیفری
• ماده ۴۸۳ قانون آیین دادرسی کیفری

توضیح واژگان

استعمال واژه «مسلمات» در هر علمی دارای مفهوم ویژه ای است، در فقه نمی‌توان برای این واژه معنای خاص و واحدی یافت، گروهی از فقها با تعاریفی از قبیل «... المسلمات… التی لا یشوبها شائبه خلاف…»، «... انه المسلمات التی لا تقبل المناقشه و التأمل»، سعی در تعریف مسلمات نموده‌اند.

همچنین اعاده دادرسی زمانی تجویز می‌شود که دلایل یا مدارکی ارائه شود که در دادرسی پیشین توجهی به آن نشده بود یا این که با وجود توجه به این دلایل، حکمی اشتباه از سوی قاضی دادگاه در خصوص امر مطروحه صادر شده‌است. اعاده دادرسی را شیوه ای استثنایی دانسته‌اند که امکان رسیدگی مجدد به پرونده‌ها را فراهم می‌آورد، این شیوه را بایستی ناقض قاعده اعتبار امر مختوم جزایی دانست، از همین رو جهات فراهم کننده شرایط اعاده دادرسی، جهاتی خاص و حصری هستند. پیش‌بینی اعاده دادرسی در نظام‌های دادرسی را روشی در راستای حفظ عدالت در روند رسیدگی به پرونده‌ها و فراهم کردن امکان کسب اطمینان نسبی از صحت آراء صادره دانسته‌اند.

پذیرش اعاده دادرسی از سوی دیوان عالی کشور، موجب به تعویق افتادن اجرای حکم تا اعاده دادرسی و صدور حکم مجدد است.

پیشینه

مشابه این ماده، سابقاً پیش‌بینی نشده بود.

نکات تفسیری دکترین ماده 482 قانون آیین دادرسی کیفری

ماده فوق را نباید نوعی ایجاد محدودیت در اعاده دادرسی تلقی کرد، بلکه به موجب این ماده، صرفاً امکان درخواست آن بیشتر از یک بار ممنوع است.

سوابق و مستندات فقهی

سوابق و مستندات فقهی

برخی از فقها در تعریف مسلمات آن را چیزی دانسته‌اند که مورد قبول تمامی فقها بوده و اشکال و شبهه ای در آن نباشد.

انتقادات

برخی کلی گویی این ماده در ارتباط با مسلمات فقهی را ناپسند دانسته و نیز عدم الزام دادگاه به تبعیت از نظر دیوان و تکرار رأی مشابه را عاملی برای بسته شدن راه عدالت دانسته‌اند.

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 482 قانون آیین دادرسی کیفری

1. پس از اجرای اعاده دادرسی و صدور حکم جدید، اعاده دادرسی مجدد از همان جهت قابل قبول نیست.
2. اگر اعاده دادرسی قبلی بر اساس ماده ۴۷۷ باشد و رأی جدید نیز به جهات دیگری غیر از جهت قبلی با مسلمات فقهی مغایرت داشته باشد، اعاده دادرسی قابل اجراست.
3. اگر رأی جدید مجدداً مشابه رأی قبلی مغایر با مسلمات فقهی باشد، امکان اعاده دادرسی وجود دارد.
4. ماده ۴۸۲ به محدودیت‌های پذیرش اعاده دادرسی پس از صدور حکم در اعاده دادرسی قبلی اشاره دارد.
5. ماده ۴۷۷ به رأی‌هایی که با مسلمات فقهی مغایرت دارند و امکان اعاده دادرسی بر اساس آن‌ها را فراهم می‌کند، اشاره دارد.

رویه های قضایی

• نظریه شماره 7/99/1168 مورخ 1399/08/25 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره معنای خلاف شرع بین در قانون آیین دادرسی کیفری

مقالات مرتبط

طرق فوق العاده اعتراض به آراء کیفری در حقوق ایران و مقایسه آن با حقوق کامن‌لا