ماده ۳۷۲ قانون آیین دادرسی کیفری: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳: خط ۳:
* {{زیتونی|[[ماده ۳۷۳ قانون آیین دادرسی کیفری|مشاهده ماده بعدی]]}}
* {{زیتونی|[[ماده ۳۷۳ قانون آیین دادرسی کیفری|مشاهده ماده بعدی]]}}


== فلسفه و مبانی نظری ماده ==
== فلسفه و مبانی نظری ==
جلوگیری از اشتباهات قضایی و محکوم کردن بی گناهان و نیز پیش‌گیری از صدور آراء مغایر را از جمله دلایل وضع چنین ماده ای دانسته‌اند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجله حقوقی دادگستری شماره 56-57 دوره جدید پاییز و زمستان 1385|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1705948|صفحه=|نام۱=قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران|نام خانوادگی۱=|چاپ=}}</ref> لزوم حفظ بیطرفی در انشاء رأی و جلوگیری از قضاوت‌ها و پیش داوری‌های بی‌مورد نیز از دیگر دلایل وضع این ماده است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=اندیشه صادق شماره 11 و 12 تابستان و پاییز 1382|ترجمه=|جلد=|سال=1382|ناشر=ایرانچاپ|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2161764|صفحه=|نام۱=دانشگاه امام صادق (ع)|نام خانوادگی۱=|چاپ=}}</ref>همچنین گروهی دیگر به تأثیر وضع این ماده بر لزوم رعایت اصل و پیش فرض برائت و حمایت از شهروندان جامعه در مقابل قدرت طلبی‌های نهادهای عمومی تأکید کرده‌اند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دادستان در ترازوی حقوق بشر و شهروندی|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3665988|صفحه=|نام۱=محمدصالح|نام خانوادگی۱=نقره کار|چاپ=1}}</ref>
جلوگیری از اشتباهات قضایی و محکوم کردن بی گناهان و نیز پیش‌گیری از صدور آراء مغایر را از جمله دلایل وضع چنین ماده ای دانسته‌اند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجله حقوقی دادگستری شماره 56-57 دوره جدید پاییز و زمستان 1385|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1705948|صفحه=|نام۱=قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران|نام خانوادگی۱=|چاپ=}}</ref> لزوم حفظ بیطرفی در انشاء رأی و جلوگیری از قضاوت‌ها و پیش داوری‌های بی‌مورد نیز از دیگر دلایل وضع این ماده است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=اندیشه صادق شماره 11 و 12 تابستان و پاییز 1382|ترجمه=|جلد=|سال=1382|ناشر=ایرانچاپ|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2161764|صفحه=|نام۱=دانشگاه امام صادق (ع)|نام خانوادگی۱=|چاپ=}}</ref>همچنین گروهی دیگر به تأثیر وضع این ماده بر لزوم رعایت اصل و پیش فرض برائت و حمایت از شهروندان جامعه در مقابل قدرت طلبی‌های نهادهای عمومی تأکید کرده‌اند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دادستان در ترازوی حقوق بشر و شهروندی|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3665988|صفحه=|نام۱=محمدصالح|نام خانوادگی۱=نقره کار|چاپ=1}}</ref>


== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
== نکات تفسیری دکترین ==
ممنوعیت قاضی در اعلام عقیده مربوط به زمانی است که رسیدگی پایان نیافته و رای صادر نشده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری (جلد دوم) (سازمان و صلاحیت مراجع کیفری)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=سازمان چاپ و انتشارات|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2761892|صفحه=|نام۱=محمود|نام خانوادگی۱=آخوندی اصل|چاپ=12}}</ref> ممنوعیت قاضی از ابراز عقیده در خصوص برائت یا محکومیت متهم پیش از اعلام رای، اعم از ابراز عقیده عمومی از قبیل بیان نظر در رسانه‌های عمومی و اجتماعی و نیز ابراز عقیده خصوصی از جمله بیان عقیده به یک فرد خاص است،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=513572|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|نام۲=علی|نام خانوادگی۲=مهاجری|چاپ=3}}</ref> این امر حتی در شرایطی که قاضی سعی در ایجاد [[صلح و سازش]] داشته باشد نیز مجاز نیست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری (جلد اول و دوم) (از وقوع جرم تا اجرای حکم، دادسرا، مراحل کشف، تحقیق و تعقیب، دادگاه کیفری عمومی، دادگاه کیفری استان، تجدیدنظر، شعب تشخیص، فرجام، دعاوی ناشی از جرم، احکام و قرارهای کیفری، ادله اثبات جرم، وظایف قضات، وکلا و ضابطین دادگستری)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=پایدار|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=891348|صفحه=|نام۱=سیدجلال الدین|نام خانوادگی۱=مدنی|چاپ=4}}</ref>
ممنوعیت قاضی در اعلام عقیده مربوط به زمانی است که رسیدگی پایان نیافته و رای صادر نشده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری (جلد دوم) (سازمان و صلاحیت مراجع کیفری)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=سازمان چاپ و انتشارات|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2761892|صفحه=|نام۱=محمود|نام خانوادگی۱=آخوندی اصل|چاپ=12}}</ref> ممنوعیت قاضی از ابراز عقیده در خصوص برائت یا محکومیت متهم پیش از اعلام رای، اعم از ابراز عقیده عمومی از قبیل بیان نظر در رسانه‌های عمومی و اجتماعی و نیز ابراز عقیده خصوصی از جمله بیان عقیده به یک فرد خاص است،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=513572|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|نام۲=علی|نام خانوادگی۲=مهاجری|چاپ=3}}</ref> این امر حتی در شرایطی که قاضی سعی در ایجاد [[صلح و سازش]] داشته باشد نیز مجاز نیست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری (جلد اول و دوم) (از وقوع جرم تا اجرای حکم، دادسرا، مراحل کشف، تحقیق و تعقیب، دادگاه کیفری عمومی، دادگاه کیفری استان، تجدیدنظر، شعب تشخیص، فرجام، دعاوی ناشی از جرم، احکام و قرارهای کیفری، ادله اثبات جرم، وظایف قضات، وکلا و ضابطین دادگستری)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=پایدار|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=891348|صفحه=|نام۱=سیدجلال الدین|نام خانوادگی۱=مدنی|چاپ=4}}</ref>


خط ۱۲: خط ۱۲:


== مواد مرتبط ==
== مواد مرتبط ==
* [[ماده ۳۷۱ قانون آیین دادرسی کیفری]]
* [[ماده ۳۷۳ قانون آیین دادرسی کیفری]]
ماده ۹ [[نظامنامه راجع به تشخیص انواع تقصیرات قضات و تعیین مجازات آن‌ها (مصوب 1304)]]<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=513576|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|نام۲=علی|نام خانوادگی۲=مهاجری|چاپ=3}}</ref>
ماده ۹ [[نظامنامه راجع به تشخیص انواع تقصیرات قضات و تعیین مجازات آن‌ها (مصوب 1304)]]<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=513576|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|نام۲=علی|نام خانوادگی۲=مهاجری|چاپ=3}}</ref>
== نکات توصیفی هوش مصنوعی ==
{{هوش مصنوعی (ماده)}}
# قاضی دادگاه باید بی‌طرف باقی بماند تا زمانی که رسیدگی به پایان نرسیده است.
# اظهار نظر درباره برائت یا مجرمیت متهم قبل از اتمام رسیدگی ممنوع است.
# تصمیم‌گیری در خصوص پرونده باید پس از کامل شدن مراحل دادرسی صورت گیرد.
# عدم اظهار نظر قاضی پیش از اعلام رأی برای حفظ نظم و عدالت دادرسی ضروری است.
# قوانین آیین دادرسی کیفری حفظ بی‌طرفی قاضی را در طی فرآیند دادرسی تضمین می‌کنند.


== منابع ==
== منابع ==
{{پانویس|۲}}
{{پانویس|۲}}
{{مواد قانون آیین دادرسی کیفری}}
{{مواد قانون آیین دادرسی کیفری}}
[[رده:مواد قانون آیین دادرسی کیفری]]
[[رده:مواد قانون آیین دادرسی کیفری]]
[[رده:دادگاه‌های کیفری، رسیدگی و صدور رای]]
[[رده:دادگاه‌های کیفری، رسیدگی و صدور رای]]
[[رده:رسیدگی در دادگاه‌های کیفری]]
[[رده:رسیدگی در دادگاه‌های کیفری]]
[[رده:ترتیب رسیدگی]]
[[رده:ترتیب رسیدگی]]

نسخهٔ ‏۱۳ دسامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۵۱

ماده ۳۷۲ قانون آیین دادرسی کیفری: قاضی دادگاه نباید پیش از اتمام رسیدگی و اعلام رأی، در خصوص برائت یا مجرمیت متهم اظهار عقیده کند.

فلسفه و مبانی نظری

جلوگیری از اشتباهات قضایی و محکوم کردن بی گناهان و نیز پیش‌گیری از صدور آراء مغایر را از جمله دلایل وضع چنین ماده ای دانسته‌اند.[۱] لزوم حفظ بیطرفی در انشاء رأی و جلوگیری از قضاوت‌ها و پیش داوری‌های بی‌مورد نیز از دیگر دلایل وضع این ماده است.[۲]همچنین گروهی دیگر به تأثیر وضع این ماده بر لزوم رعایت اصل و پیش فرض برائت و حمایت از شهروندان جامعه در مقابل قدرت طلبی‌های نهادهای عمومی تأکید کرده‌اند.[۳]

نکات تفسیری دکترین

ممنوعیت قاضی در اعلام عقیده مربوط به زمانی است که رسیدگی پایان نیافته و رای صادر نشده‌است.[۴] ممنوعیت قاضی از ابراز عقیده در خصوص برائت یا محکومیت متهم پیش از اعلام رای، اعم از ابراز عقیده عمومی از قبیل بیان نظر در رسانه‌های عمومی و اجتماعی و نیز ابراز عقیده خصوصی از جمله بیان عقیده به یک فرد خاص است،[۵] این امر حتی در شرایطی که قاضی سعی در ایجاد صلح و سازش داشته باشد نیز مجاز نیست.[۶]

ضمانت اجرای تخلف از این ماده محکومیت انتظامی از درجه یک تا چهار است.[۷]

مواد مرتبط

ماده ۹ نظامنامه راجع به تشخیص انواع تقصیرات قضات و تعیین مجازات آن‌ها (مصوب 1304)[۸]


نکات توصیفی هوش مصنوعی

  1. قاضی دادگاه باید بی‌طرف باقی بماند تا زمانی که رسیدگی به پایان نرسیده است.
  2. اظهار نظر درباره برائت یا مجرمیت متهم قبل از اتمام رسیدگی ممنوع است.
  3. تصمیم‌گیری در خصوص پرونده باید پس از کامل شدن مراحل دادرسی صورت گیرد.
  4. عدم اظهار نظر قاضی پیش از اعلام رأی برای حفظ نظم و عدالت دادرسی ضروری است.
  5. قوانین آیین دادرسی کیفری حفظ بی‌طرفی قاضی را در طی فرآیند دادرسی تضمین می‌کنند.

منابع

  1. مجله حقوقی دادگستری شماره 56-57 دوره جدید پاییز و زمستان 1385. قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران، 1385.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1705948
  2. اندیشه صادق شماره 11 و 12 تابستان و پاییز 1382. ایرانچاپ، 1382.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2161764
  3. محمدصالح نقره کار. دادستان در ترازوی حقوق بشر و شهروندی. چاپ 1. جنگل، 1391.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3665988
  4. محمود آخوندی اصل. آیین دادرسی کیفری (جلد دوم) (سازمان و صلاحیت مراجع کیفری). چاپ 12. سازمان چاپ و انتشارات، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2761892
  5. عباس زراعت و علی مهاجری. آیین دادرسی کیفری (جلد دوم). چاپ 3. فکرسازان، 1386.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 513572
  6. سیدجلال الدین مدنی. آیین دادرسی کیفری (جلد اول و دوم) (از وقوع جرم تا اجرای حکم، دادسرا، مراحل کشف، تحقیق و تعقیب، دادگاه کیفری عمومی، دادگاه کیفری استان، تجدیدنظر، شعب تشخیص، فرجام، دعاوی ناشی از جرم، احکام و قرارهای کیفری، ادله اثبات جرم، وظایف قضات، وکلا و ضابطین دادگستری). چاپ 4. پایدار، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 891348
  7. علی خالقی. نکته‌ها در قانون آیین دادرسی کیفری. چاپ 1. موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش، 1393.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4706764
  8. عباس زراعت و علی مهاجری. آیین دادرسی کیفری (جلد دوم). چاپ 3. فکرسازان، 1386.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 513576