ماده ۱۴۰ قانون آیین دادرسی کیفری

ماده ۱۴۰ قانون آیین دادرسی کیفری: تفتيش و بازرسی منزل در روز به عمل مي آيد و در صورتي هنگام شب انجام مي شود كه ضرورت اقتضاء كند. بازپرس دلايل ضرورت را احراز و در صورتمجلس قيد مي كند و در صورت امكان ، خود در محل حضور مي يابد .

تبصره - روز از طلوع آفتاب تا غروب آن است .

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

توضیح واژگان

ذکر کلمه «منزل» در ماده فوق، به معنای مجاز بودن تفتیش سایر اماکن در شب نیست، بلکه این واژه از باب تمثیل آورده شده است.

همچنین مقصود از بازپرس دادرسی است که شغل وی استنطاق از متهمین و تحقیق از مطلعین راجع به اتهام است. به‌طور کلی کشف جرم و جلوگیری از فرار متهم از اهم وظایف اوست. در اصطلاح دیگری بازپرس را قاضی تحقیق یا مستنطق می‌نامند. هرچند اصطلاح اول عملاً استعمال نمی‌شود و اصطلاح دوم در شرف متروک شدن است. گفتنی است اصطلاح جاری در حال حاضر، همان بازپرس است.

گفتنی است برگ صورت مجلس به صورت چاپی از سوی قوه قضائیه تهیه می‌شود. این برگ ۱۷ خط دارد که خطوط آن فاصله متناسبی با یکدیگر دارند. از صورتمجلس برای تنظیم و درج متون و توضیحات لازم، اظهارات اصحاب دعوی و دستورات قضائی استفاده می‌شود. صورتمجلس از پرمصرف‌ترین اوراق قضائی به حساب می‌آید.

مطالعات تطبیقی

در کشور هایی نظیر فرانسه منظور از روز فاصله میان طلوع و غروب خورشید نیست، بلکه مقصود ساعاتی معین از شبانه روز است که از آن به عنوان «ساعات قانونی» یاد می شود.

فلسفه و مبانی نظری ماده

بر اساس این ماده، تفتیش منازل فقط در روز ممکن است و تفتیش شبانه فقط در صورت ضرورت و با شرط قید جهت ضرورت در صورت مجلس ممکن است. چرا که اصل بر مصونیت مطلق اقامتگاه ها از بازرسی های شبانه قرار داده شده است.

نکات توضیحی

بر اساس این ماده تفتیش منازل فقط در روز ممکن است و تفتیش شبانه فقط در صورت ضرورت و با شرط قید جهت ضرورت در صورت مجلس ممکن است.چرا که اصل بر مصونیت مطلق اقامتگاه ها از بازرسی های شبانه قرار داده شده است.