ماده ۴۶۸ قانون آیین دادرسی کیفری

از ویکی حقوق
نسخهٔ تاریخ ‏۲ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۲۳:۳۵ توسط Karandish (بحث | مشارکت‌ها) (ابرابزار)
پرش به ناوبری پرش به جستجو

ماده ۴۶۸ قانون آیین دادرسی کیفری: رسیدگی فرجامی در دیوان عالی کشور بدون احضار طرفین دعوی یا وکلای آنان انجام می‌شود، مگر آنکه شعبه رسیدگی کننده حضور آنان را لازم بداند. عدم حضور احضارشوندگان موجب تأخیر در رسیدگی و اتخاذ تصمیم نیست.

پیشینه

سابقاً ماده ۲۶۴ قانون آیین دادرسی کیفری (مصوب ۱۳۷۸)، در این خصوص وضع شده بود.[۱]

فلسفه و مبانی نظری ماده

اساس رسیدگی در دیوان، رسیدگی بدون حضور طرفین است لذا در واقع در شعب دیوان عالی کشور، رسیدگی ماهوی نبوده و بیشتر به بررسی اعمال صحیح قانون پرداخته می‌شود.[۲]

نکات توضیحی تفسیری دکترین

احضار اصحاب دعوی در دیوان عالی کشور را جز در مواردی که حضور آن‌ها برای روشن شدن نکته یا اخذ توضیحی ضروری باشد، امری لغو و بی فایده دانسته‌اند،[۳]به عبارت دیگر غالباً رسیدگی حکمی صورت می‌گیرد و نقض و ابرام احکام از وظایف دیوان است،[۴]لذا جلسات رسیدگی نظیر جلسات دادگاه‌های بدوی و تجدیدنظر برگزار نمی‌شود و از اصحاب دعوا و وکلای آن‌ها نیز دعوت به عمل نمی‌آید، کار اصلی دیوان عالی کشور با اوراق پرونده است و تصمیم‌گیری بر اساس محتویات پرونده صورت می‌گیرد، مگر آن که حضور اصحاب دعوا یا یکی از آن‌ها به تشخیص شعبه (نه رئیس یا عضو ممیز) ضرورت داشته باشد،[۵] لذا رسیدگی در دیوان عالی کشور را می‌توان دارای ویژگی‌های زیر دانست:

  1. غیر ترافعی
  2. بدون حضور طرفین دعوا
  3. اتخاذ تصمیم بر مبنای محتویات و مدارک موجود[۶]

اما در فرض ضرورت حضور در این ماده نیز به حق داشتن وکیل توجه شده‌است،[۷] همچنین در این فرض، عدم حضور اصحاب دعوا را نباید عاملی برای تأخیر در رسیدگی و اتخاذ تصمیم دانست.[۸]

رویه‌های قضایی

به موجب نظریه ۷/۴۹۱۱_۱۳۸۳/۷/۹ رسیدگی در دیوان همواره مستلزم دعوت از اصحاب دعوی به طریقی که در دادگاه‌ها معمول است، نمی‌باشد.[۹]

منابع

  1. عباس زراعت و علی مهاجری. آیین دادرسی کیفری (جلد دوم). چاپ 3. فکرسازان، 1386.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 515864
  2. علی اکبر باصری. آیین دادرسی کیفری مواد مخدر. چاپ 1. خرسندی، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3244348
  3. عباس زراعت، حمیدرضا حاجی زاده و یاسر متولی جعفرآبادی. قانون آیین دادرسی کیفری در نظم حقوقی کنونی. چاپ 2. خط سوم، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 647700
  4. سیدجلال الدین مدنی. آیین دادرسی کیفری (جلد اول و دوم) (از وقوع جرم تا اجرای حکم، دادسرا، مراحل کشف، تحقیق و تعقیب، دادگاه کیفری عمومی، دادگاه کیفری استان، تجدیدنظر، شعب تشخیص، فرجام، دعاوی ناشی از جرم، احکام و قرارهای کیفری، ادله اثبات جرم، وظایف قضات، وکلا و ضابطین دادگستری). چاپ 4. پایدار، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 892032
  5. سیدجلال الدین مدنی. آیین دادرسی کیفری (جلد اول و دوم) (از وقوع جرم تا اجرای حکم، دادسرا، مراحل کشف، تحقیق و تعقیب، دادگاه کیفری عمومی، دادگاه کیفری استان، تجدیدنظر، شعب تشخیص، فرجام، دعاوی ناشی از جرم، احکام و قرارهای کیفری، ادله اثبات جرم، وظایف قضات، وکلا و ضابطین دادگستری). چاپ 4. پایدار، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 892080
  6. علی خالقی. نکته‌ها در قانون آیین دادرسی کیفری. چاپ 1. موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش، 1393.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4721104
  7. عباس زراعت، حمیدرضا حاجی زاده و یاسر متولی جعفرآبادی. قانون آیین دادرسی کیفری در نظم حقوقی کنونی. چاپ 2. خط سوم، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 647688
  8. رجب گلدوست جویباری. کلیات آیین دادرسی کیفری. چاپ 7. جنگل، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1741008
  9. مجموعه قوانین و مقررات آیین دادرسی کیفری (جلد اول). چاپ 11. معاونت حقوقی ریاست جمهوری، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 500372