ماده ۳۷۲ قانون آیین دادرسی کیفری

از ویکی حقوق
نسخهٔ تاریخ ‏۲۰ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۰۳:۲۹ توسط Karandish (بحث | مشارکت‌ها)
پرش به ناوبری پرش به جستجو

ماده ۳۷۲ قانون آیین دادرسی کیفری: قاضی دادگاه نباید پیش از اتمام رسیدگی و اعلام رأی، در خصوص برائت یا مجرمیت متهم اظهار عقیده کند.

فلسفه و مبانی نظری ماده

جلوگیری از اشتباهات قضایی و محکوم کردن بی گناهان و نیز پیش‌گیری از صدور آراء مغایر را از جمله دلایل وضع چنین ماده ای دانسته‌اند.[۱] لزوم حفظ بیطرفی در انشاء رأی و جلوگیری از قضاوت‌ها و پیش داوری‌های بی‌مورد نیز از دیگر دلایل وضع این ماده است.[۲]همچنین گروهی دیگر به تأثیر وضع این ماده بر لزوم رعایت اصل و پیش فرض برائت و حمایت از شهروندان جامعه در مقابل قدرت طلبی‌های نهادهای عمومی تأکید کرده‌اند.[۳]

نکات توضیحی تفسیری دکترین

ممنوعیت قاضی در اعلام عقیده مربوط به زمانی است که رسیدگی پایان نیافته و رای صادر نشده‌است.[۴] ممنوعیت قاضی از ابراز عقیده در خصوص برائت یا محکومیت متهم پیش از اعلام رای، اعم از ابراز عقیده عمومی از قبیل بیان نظر در رسانه‌های عمومی و اجتماعی و نیز ابراز عقیده خصوصی از جمله بیان عقیده به یک فرد خاص است،[۵] این امر حتی در شرایطی که قاضی سعی در ایجاد صلح و سازش داشته باشد نیز مجاز نیست.[۶]

ضمانت اجرای تخلف از این ماده محکومیت انتظامی از درجه یک تا چهار است.[۷]

مواد مرتبط

ماده ۹ نظامنامه راجع به تشخیص انواع تقصیرات قضات و تعیین مجازات آن‌ها (مصوب 1304)[۸]

منابع

  1. مجله حقوقی دادگستری شماره 56-57 دوره جدید پاییز و زمستان 1385. قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران، 1385.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1705948
  2. اندیشه صادق شماره 11 و 12 تابستان و پاییز 1382. ایرانچاپ، 1382.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2161764
  3. محمدصالح نقره کار. دادستان در ترازوی حقوق بشر و شهروندی. چاپ 1. جنگل، 1391.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3665988
  4. محمود آخوندی اصل. آیین دادرسی کیفری (جلد دوم) (سازمان و صلاحیت مراجع کیفری). چاپ 12. سازمان چاپ و انتشارات، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2761892
  5. عباس زراعت و علی مهاجری. آیین دادرسی کیفری (جلد دوم). چاپ 3. فکرسازان، 1386.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 513572
  6. سیدجلال الدین مدنی. آیین دادرسی کیفری (جلد اول و دوم) (از وقوع جرم تا اجرای حکم، دادسرا، مراحل کشف، تحقیق و تعقیب، دادگاه کیفری عمومی، دادگاه کیفری استان، تجدیدنظر، شعب تشخیص، فرجام، دعاوی ناشی از جرم، احکام و قرارهای کیفری، ادله اثبات جرم، وظایف قضات، وکلا و ضابطین دادگستری). چاپ 4. پایدار، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 891348
  7. علی خالقی. نکته‌ها در قانون آیین دادرسی کیفری. چاپ 1. موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش، 1393.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4706764
  8. عباس زراعت و علی مهاجری. آیین دادرسی کیفری (جلد دوم). چاپ 3. فکرسازان، 1386.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 513576